Her yıl 500 bin deprem!
Dünyada her yıl yaklaşık 500 bin deprem meydana geliyor. Bu depremlerden sadece beşte biri hissediliyor yaklaşık 100'ü hasara neden oluyor. Depremlerin yüzde 90'dan fazlısı, yer kabuğunu oluşturan yaklaşık bir düzine irili ufaklı levha sınırlarında oluşuyor
ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezine (USGS ) göre, dünya üzerinde her yıl büyüklü küçüklü yaklaşık 500 bindepremmeydana geliyor. Budepremlerden yaklaşık 100 bini hissediliyor 100 kadarı da hasara neden oluyor.
Dünyadaki en yoğundepremkuşağını, büyükdepremlerin yüzde 81'inin meydana geldiği PasifikDeprem Kuşağı oluşturuyor.
Aktif volkanların yaklaşık yüzde 75'inin de yer aldığı, Büyük Okyanus Havzası'nı çevreleyen bu kuşağa "Pasifik Ateş Çemberi" adı da veriliyor. Bu kuşak, Büyük Okyanus'un Asya ve Amerika kıtalarına komşu olan levha sınırlarına denk geliyor.
Yaklaşık 40 bin kilometre uzunluğundaki kuşak, Şili'den kuzeye doğru Güney Amerika kıyıları, Orta Amerika, Meksika, ABD'nin batı kıyıları ve Alaska'nın güneyinden Aleut Adaları, Japonya, Filipinler, Yeni Gine, Güney Pasifik adaları ve Yeni Zelanda'ya kadar uzanıyor.
1960'da, Şili'nin Valdivia bölgesinde yaşanan 9,5 büyüklüğündekideprem, bugüne kadar kaydedilen en yıkıcıdepremolarak kayıtlara geçmiş, 1964'te de Alaska'da 9,2 büyüklüğündedepremmeydana gelmişti.
Depremlerin yüzde 17'sinin gerçekleştiği ikinci büyükdepremkuşağı, Endonezya'dan başlayarak Himalayalar ve Akdeniz üzerinden Atlas Okyanusu'na kadar uzanıyor ve Alp-HimalayaDepremKuşağı adıyla biliniyor. Türkiye'nin büyük bir bölümü budepremkuşağında yer alıyor.
Şimdiye kadar yaşanan en yıkıcıdepremlerden biri, 2004'te Endonezya'nın Sumatra bölgesinde 9,1 büyüklüğünde meydana gelmişti.
Atlas Okyanusu sırtı boyunca uzanan en yoğun üçüncü kuşak ise Atlantik Bölgesi Kuşağı olarak biliniyor.
KüreselDepremTehlikesi Değerlendirme Programı (GSHAP), dünya üzerinde oluşturduğu 20 merkezden toplanan verilerle,depremkuşaklarını, kıtalara vedeprembüyüklüklerine göre sınıflandırarak dünyadepremkuşakları haritasını oluşturdu.
Coğrafi dağılış açısından bu listede yer alan Asya, Kuzey Amerika ve Güney Amerika, yeryüzündeki tümdepremlerinin yüzde 90'ına yakınının meydana geldiği Pasifik Ateş Çemberinde yer alıyor.
Üç büyükdepremkuşağının kıtalara dağılımı ise şöyle:
KUZEY AMERİKA
Kuzey Amerika'daki birkaç büyükdeprembölgesinden biri, Alaska'nın orta sahilinde, kuzeyden Anchorage ve Fairbanks'e uzanıyor.
Diğer bir faaliyet bölgesi, Pasifik levhasının, Kuzey Amerika levhasına sürtündüğü, Britanya Kolumbiyası'ndan Baja Meksika'ya kıyı şeridi boyunca uzanan bölgede yer alıyor.
ABD'nin Sierra sıradağlarının güneyinde, Meksika'daki aktifdeprembölgesi Puerta Vallarta kenti yakınından Guatemala sınırındaki Pasifik kıyılarına kadar uzanıyor. Kokos levhası ve Karayip levhası sınırı, Orta Amerika'nın batı sahillerinin çoğu sismik açıdan aktif.
Kıtadaki diğer bir faaliyet bölgesi de Jamaika'dan Güneydoğu Küba'ya ve Haiti ile Dominik Cumhuriyeti arasında bir yay (Karayip Levhası) oluşturuyor.
GÜNEY AMERİKA
Güney Amerika'nın en aktifdeprembölgeleri kıtanın Pasifik sınırı boyunca uzanıyor. İkinci önemli sismik bölge, Kolombiya ve Venezuela'nın Karayip kıyılarından geçiyor. Dünyada kaydedilen en güçlü 10depremden dördü Güney Amerika'da meydana geldi.
ASYA
Asya'dakidepremfaaliyetleri, en yoğun olarak Endonezya takımadalarının etrafını saran Avustralya levhası ve üç kıtasal levhanın arasında uzanan Japonya'da görülüyor.
Dünyadaki volkanik aktivitelerin yaklaşık yüzde 10'unun meydana geldiği bu noktada öne çıkıyor. Endonezya, Fiji ve Tonga adaları (Avustralya doğusunda) gibi ülkelerde de her yıl çok sayıdadepremkaydediliyor.
Dünyanın büyükdeprembölgelerinden bir diğeri olan Orta Asya'daki fay hareketliliği, Karadeniz'in doğu kıyılarından güneye doğru İran ve Pakistan'a, Hazar Denizi'nin güney kıyıları boyunca uzanan bir alanda gerçekleşiyor.
AVRUPA
Kuzey Avrupa, İzlanda'nın aktif volkanik faaliyet bölgesi hariç, büyükdeprembölgelerinden uzakta yer alıyor. Türkiye ve Akdeniz kıyılarına doğru, güneydoğuya uzanan kuşakta (Alp-Himalaya kuşağı) sismik aktivite riski artıyor.
AFRİKA
Afrika, yaşlı bir kütle olduğu için diğer kıtalara kıyasla çok daha azdeprembölgesine sahip.Deprem faaliyetleri, Sahra'da, kıtanın orta kesiminde kaydediliyor. Bununla birlikte, Doğu Akdeniz kıyıları, özellikle Arap levhasının Avrasya ve Afrika levhaları ile sınır oluşturduğu Lübnan, en aktif bölgeler olarak öne çıkıyor. Afrika Boynuzu (Aden Körfezi çevresi) yakınındaki bölge de kıtadaki bir başka aktif alanı oluşturuyor.
AVUSTRALYA VE YENİ ZELANDA
Avustralya ve Yeni Zelanda, sismik açıdan zıt ülkeler olarak biliniyor. Avustralya kıtasında genel olarakdepremriski düşük veya orta derecedeyken, küçük ada komşusu Yeni Zelanda dünyadaki aktifdeprem bölgelerinden biri üstünde yer alıyor.
ANTARKTİKA
Diğer altı kıta ile karşılaştırıldığında, Antarktika sismik hareketin en az olduğu kıta. Bunun nedeni, kıtadaki kara kütlelerinin çok azının, kıta levhaları ile sınır oluşturması veya yakınında yer alması. Bunun tek istisnası, Güney Amerika'daki, Antarktik (Güney Kutbu) levhasının Skotya levhasıyla karşılaştığı Tierra del Fuego civarındaki bölge.
