Merkez Bankası yüzde 8.5’e kadar düşürdüğü politika faizini 9 aylık sürede 6 kat artışla yüzde 50’ye çıkardı. En son artırımı da, yapmaz dediğimiz seçim öncesinde yaptı.
➔ Bu son artırım çok da işe yaradı. Merkez Bankası spekülatif atak karşısında sağlam bir duruş sergiledi ve seçim sonrası beklentilerin toparlanmasını sağladı.
➔ En büyük katkısı da kontrolden çıkmak üzere olan döviz kurlarının önüne set çekmesinde oldu.
➔ Seçim geride kaldı. Sermaye akımları hızlandı. Merkez Bankası seçim öncesinde piyasaya müdahale amaçlı döviz satıp rezervleri eritirken şimdi döviz alımıyla kurun sert gerilemesini önlüyor. Aynı zamanda da rezervlerini güçlendiriyor.
➔ Geçen hafta yaklaşık 5 milyar dolarlık net alım yaptığı hesaplanıyor. Bu sayede de kurdaki düşüş yaklaşık yüzde 1 ile sınırlı kaldı.
➔ Politika faizinin 6 kat artışı faiz yelpazesindeki tüm oranları yükseltti.
ENFLASYONA HENÜZ YETİŞEMEDİ
➔ Merkez Bankası verilerine göre TL mevduat faizleri genel seçimler öncesi 12 Mayıs’la son bulan haftada üç aylıkta yüzde 30’dan mart sonunda yüzde 64’e, faizlerin toplamı da yüzde 22.5’tan yüzde 57’ye çıktı.
➔ Kredi tarafı da benzer bir eğilim gösterdi. Aynı tarihlerde ihtiyaç kredisi yüzde 34’den yüzde 86’ya, taşıt kredisi yüzde 25’ten yüzde 40’a, konut kredisi yüzde 18’den yüzde 43’e ve TL ticari kredi yüzde 16’dan yüzde 68’e yükseldi.
➔ Hazine tahvil faizlerindeki artış ise 2 yıllık gösterge kağıtta yüzde 19’dan yüzde 48’e üç kat, 10 yıllıkta yüzde 14’ten yüzde 27’ye iki kat arttı.
➔ Politika faizindeki 6 katlık artış mevduata 2.5 kat, ticari krediye 4.5 kat, tüketici kredisine yaklaşık 3 kat, ikinci el Hazine tahvil faizine 2.5 kat gibi bir düzeyde yansıdı.
➔ Ancak dün TÜİK tarafından yayımlanan mart ayına ait finansal yatırım araçlarının reel getirileri yükselen faizlerin enflasyona yetişemediğini bir kez daha ortaya koydu.
➔ Çünkü aynı dönemde enflasyon da yıllık bazda yüzde 39’dan yüzde 69’a yükseldi.
ALTIN İLE BORSA AYAKTA
➔ Sonuçta finansal yatırım araçları içinde enflasyon karşısında sağlam durabilen ve tüm vadelerde ayakta kalan altın oldu.
➔ Altın reel getirisi mart ayında yüzde 11’e, son üç ayda ÜFE ve TÜFE’ye göre yüzde 6-9’a, son altı ayda enflasyon türüne göre yüzde 12-20’ye, yıllıkta da yüzde 20-33’e vardı.
➔ Altının her vadede kazandıran tek yatırım aracı olmasında Türkiye’den bağımsız olarak dünya fiyatlarının yükselmesi, yurt içinde de dolar/TL kurunun artışı kadar değerlenmesi rol oynuyor.
➔ Altından sonra borsa üç aylık ve yıllık olarak iki vadede durumu kurtardı, diğer iki vadede ise kaybettirdi.
➔ Mevduat faizleri bir, üç, altı ay ve bir yıllık vadelerin tümünde yüksek oranlı kayıplar verdirdi.
➔ En büyük kayıplar da Hazine tahvillerinde meydana geldi. Aylıkta kayıp yüzde 5’i yıllıkta yüzde 55’i buluyor.
➔ Finansal yatırım araçlarının performansını en gerçekçi yansıtan ise yıllık ortalama nominal getirilerin yıllık ortalama enflasyondan arındırılmasıyla bulunan veriler.
➔ Buna göre borsa yüzde 22.5 reel getiri ile ilk sıraya geçerken gram altın yüzde 8’lik reel getiri sağladı.
➔ Diğer dört ana yatırım aracının reel getirisi ise negatif.
➔ Gerçek zarar tahvilde yüzde 41’i bulurken mevduat faizinde yüzde 19 düzeyinde gerçekleşti.
➔ Buna stopajlar dahil değil. TÜİK reel faiz hesabını brüt faiz üzerinden yapıyor, stopajını kesmiyor. Stopajla negatif getiri en azından birkaç puan daha yüksek çıkabilir.
SERVETLERİ TRANSFER EDİLENLER KİM?
➔ Deneyimlerime göre küçük veya büyük birikimini mevduata en çok yatıran kesim emekliler.
➔ Bu durum hem yaşları gereği risk iştahlarının düşüklüğünden hem de birkaç ayda bir faiz gelirini emekli maaşına takviye ederek geçinmesinden dolayı böyle.
➔ Hatta Türkiye’de mevduatın çok kısa vadeli kalmasında emekli etkisi büyük denilebilir.
➔ İşte geçtiğimiz dönemde ve halen de serveti transfer edilen kesimin önemli bir kısmı böyle profil. Belki de yerel seçimle tepkilerini ortaya koydular.
➔ Faizi 9 ay boyunca 6 kat artırmaya rağmen henüz negatiflikten kurtulamadık. Hem çok derin negatif bir çukurun içinden çıkıyor olmamızdan hem de çıkacağımız yüzeyin giderek yükselmesinden yani enflasyondan dolayı böyle.
➔ Yılın üçüncü çeyreğinde enflasyon düşmesine düşecek de o zamana kadar biraz daha faiz takviyesi gerekebilir.
İyi bir bayram geçirmeniz dileğiyle.
