10 yıllıklar hem oynadı, hem de dünyayı oynattı
Küresel piyasalarda her türlü oynaklığı ve şoka tanığız. Hatta 19 Ekim 1987’deki bir günlük borsa çöküşü literatüre Kara Pazartesi diye girdi. Ondan sonraki her büyük ve sert piyasa hareketi, yaşanan günün adıyla ifade edildi. Hatta günler bitti, ikinci, üçüncü tur dönüyor.
* Finansal piyasalarda sık sık yaşadığımız bu şoklara faiz veya tahvil piyasasında rastlamamıştık. Nitekim o da oldu. Üstelik dünyanın en likit tahvilinde ve temel göstergesinde. ABD 10 yıllık hazine tahvil faizi 15 Ekim çarşamba günü adeta oynattı.
* Dünya piyasalarını da yerinden oynattı. 10 yıllık faiz şok bir düşüş yaşadı, 2.2290’dan dakikalar içinde 1.8650’yi gördü ve arkasından hemen toparlandı ve günü 2.0920’den kapattı. Gün içindeki düşüş 36 baz puan ve yüzde 16.3 düzeyine vardı. Benzer bir düşüş ABD 30 yıllıklarında meydana geldi. 30 yıllıklar 2.9750’den 2.6730’a indi ve günü 2.8790’dan kapattı.
* Alman 10 yıllık hazine faizi de yüzde 0.716’ya kadar gerileyerek tarihi en düşük düzeye indi. Riskli varlıklardan büyük kaçış ve sabit getiriliye sığınma vardı.
* Bu sert düşüşün nedeni ne olsa gerek? Birden çok riskin bir araya gelmesi, kâr realizasyonu mevsimine girilmesi ve bütün bunların küresel ekonominin yavaşlamasının fiyatlanmasıyla çakışması gibi görünüyor.
* Özellikle de piyasalarda ekonominin yavaşlayacağı değil, duracağı hatta resesyona gireceği gibi bir algı da oluştu. Bu da, FED’in hatası ve piyasaları yönlendirmedeki yol kazası diye nitelenebilir. Parasal genişleme sürecini sonlandırmak üzere olan ABD Merkez Bankası FED piyasaları faiz artırım sürecine hazırlıyordu. 17 Eylül FOMC toplantısıyla faiz artırımının erkene çekileceği ve hızlandırılacağı izlenimi doğdu. Buna göre de piyasalar kendini ayarlamaya başladı.
* Toplantının tutanakları ise 20 gün sonra yayımlandığında hem ABD dışında ekonomik büyümenin ivme kaybettiğine, hem de doların kısa sürede hızla değerlenmesinin Amerika ekonomisine vuracağı darbeye dikkat çekildi ve bundan kaçınmak için faiz artırımının geciktirilmesi tartışıldı. Bu kez de, daha geç bir faiz artırımı fiyatlanmaya başlandı.
* Birbirlerine zıt açıklama ve yönlendirmeler, piyasalarda daha büyük şekilde karşılık buldu. Volatilite giderek arttı. Sonuçta Korku Endeksi VIX çok kısa bir sürede 1.5 kat artışla 33’e çıkarak kriz günlerine geri döndü.
* Oynaklığın daha büyüğü ise herkesin kurtuluş olarak gördüğü ABD hazine kâğıtlarına yığılma sonucunda ve bunun da bazı hedge fonlar tarafından görülerek açığa satış yapmaları ile yaşandı. Eğer durum buysa önümüzdeki dönemde bazı fonların patladığını da görebiliriz. Hata açığa satış yoksa bile mevcut oynaklıklar piyasalarda birilerini batırmaya yeter. Oynaklık da düzeltme de kısa sürede durulacağa benzemiyor.
SONUÇ: “Bu dünya tuzaktır, tanesi de istek.” Mevlânâ
