Tek kanallı gevşeme yetti bizim ekonomiye
FED’in faiz kararının Türkiye için küresel atmosferi bozmayacak şekilde sonuçlanmasının ardından dün TCMB, Para Politikası Kurulu’nda faizleri değiştirmedi. Zaten artırması da, düşürmesi de beklenmiyordu.
- Çünkü açıklanan yeni GSYH rakamlarına göre ekonomi birinci çeyrekte yüzde 5 büyüdü. Yurtiçi hanehalkının tüketimi yüzde 5.1 arttı. Büyümeyi desteklemenin şiddeti ve ihtiyacı azaldı.
- Dün açıklanan işsizlik oranlarında azalma ivmelendi. Ocak ayında yüzde 13.0’e çıkan genel işsizlik oranı şubatta yüzde 12.6’ya indikten sonra martta yüzde 11.7’ye geriledi. Bu konuda da TCMB’nin desteği gerekmezdi. Çünkü enflasyon mücadele edilecek kadar yüksek ve çift haneliydi.
- Ayrıca büyümeye ve istihdama destek için maliye politikası öylesine gevşetilmişti ki, buna para politikasının gevşekliğinin eklenmesi durumunda ortaya birtakım tehlikeler çıkabilirdi. Fiyat artışlarının devamı ilk akla gelen tehlike. İkincisi, her iki kanalla ortaya çıkan likiditenin bir bölümünün dövize yönelmesi, ki TL’nin yeniden değer kaybına yol açarak enflasyonla mücadeleye zarar verebilir.
- Nitekim Hazine bu hafta 12 milyar liralık iç borçlanma programlamışken, bunu 15.4 milyar lira olarak gerçekleştirmesinin olumsuzluğu bir yana, piyasadaki fazla likiditenin emilmesi gibi, pozitif bir fonksiyon da oldu.
- Hazine’nin ekstra ve program dışı fazla borçlanmaya gitmesi de bütçe açıklarının artmasının bir sonucu. Dün açıklanan bütçe verilerine göre 5 aylık dönemde de bütçe dengesi geçen yılki 9.1 milyar lira fazladan bu yıl 11.5 milyar açığa dönüştü. Bu da ekonomiyi canlandırmak için verilen teşviklerin bir sonucuydu.
BİLANÇO KÜÇÜLTMEYE SELAM POZİTİF ATMOSFERE DEVAM
ABD merkez bankası FED politika faizini üç ay aradan sonra çeyrek puan daha artırarak yüzde 1-1.25 aralığına çıkardı. Aralık da dahil edildiğinde son altı ayda üç faiz artırımına giden FED, 2017 için bir artırım daha yapabilir. 2018 için de üç faiz artırımı bekleyen FED’in ekonomik tahminleri biraz daha iyileşti. Bu yıl için ABD büyüme tahminini yüzde 2.1’den 2.2’ye çıkaran FED işsizlik oranının yüzde 4.5’ten yüzde 4.3’e, tüketici enflasyonunun yüzde 1.9’dan yüzde 1.6’ya ineceği öngörüsünde bulundu. Haziran ayı faiz artırımı tamamen fiyatlandığı için piyasalarda herhangi bir dalgalanmaya yol açmadı.
- Küresel krizde parasal genişlemeye giderek bilançosunu 4.5 trilyon dolara çıkaran FED’in bilanço küçültme planını detayıyla açıklaması pek beklenmiyordu, ancak bu açıklama öne çekildi. Aylık 10 milyar dolarla başlatılacak küçültme operasyonunda her üç ayda bir 10 milyar dolarlık artırımla 50 milyar dolara kadar çıkılacak. Böylece iki yılda 900 milyar dolarlık bilanço küçültmesi gerçekleşebilecek. FED’in parasal genişlemeden, normale dönüşünde faizleri artırmaya başlamasının ardından ikinci aşama olan bilanço küçültmeye bu yıl geçmesi bekleniyor. Bilanço küçültme operasyonunun 5-10 yıl gibi uzun vadeye yayılabileceği hesaplanıyor.
- FED’in faiz kararı ve bilanço küçültme açıklaması, küresel piyasaların genel gidişini pek değiştirmedi. Dolarda küçük oranlı bir değerlenme oldu ama risk iştahı devam ediyor. ABD 10 yıllık faizleri de 2.10’a kadar düşerek son 7 ayın dibini gördü. Genel satış ayı olan mayısı bu yıl pozitif eğilimle atlatan piyasaların ana gidişinde ve küresel likiditenin getiri arayışında değişme yok. Çünkü ABD Merkez Bankası likiditeyi geri çekmeye hazırlansa ve faizi kademeli şekilde artırsa da, diğer büyük merkez bankaları parasal genişlemeye devam ediyor.
