HABERTÜRK'TEN REFERANS'A ZEKA VE AHLAK SORULARI

Türkiye’de gazetecileri istihdam için gerekli kriterlerin arasına asgari iki standardın daha eklenmesi gerektiği ortaya çıkıyor.

Birincisi ahlak standardı, ikinci ve belki de daha önemlisi isezeka standardı. Birincisi için geçerli olan kriter şu olmalı; o kişinin kasten gerçeği çarpıtarak haber yapıp yapmadığını ölçü almak. Zeka standardında ise -yanlış anlaşılmasın burada yüksek zeka standardından bahsetmiyoruz- en azından zeka özürlüolup olmadığını ölçü almak. Bu konuda ölçü çok basit olmalı; o kişinin okuduğunu ve yazdığını anlama kabiliyetini test etmek.

İşte önümüzde bu testin gerekliliğini ortaya koyan bir örnek;

Kangal Cumhuriyet Başsavcılığı Türkiye’nin en büyük iş grubuna yönelik Jandarma marifetiyle bir yolsuzluk soruşturması yapıyor. Bu soruşturma Jandarma baskını şeklinde ve 22 gözaltı ile şirketin bütün belge ve kayıtlarına el konulmasıyla devam ediyor; Türkiye’nin en büyük iş grubunun 7 yöneticisinin mahkeme kararıyla tutuklanması ile sona eriyor.

Bu operasyon ile ilgili olarak Türkiye’de yayın yapan büyük gazetelerden yalnızca biri, evet yalnızca biri “Gazete Habertürk” operasyon yapılan bu şirketin Türkiye’nin en büyük iş grubu Koç Grubu’nun sahibi ve yönetimindeki bir şirket olduğunu, başkaca hiçbir yorum yapmadan ve Türkiye’nin en büyük iş grubuna yolsuzluk soruşturması yapılmış olmasının yüksek haber değerini degöz önünde bulundurarak manşetten veriyor.

Bu haberin gazetelerde yer alma biçimine yönelik olarak ahlaklı ve akıllı yaklaşımı Milliyet Gazetesi Ombudsmanı Derya Sazak’ın köşesinde okuyoruz..

"Demir Export Kangal Kömür İşletmesi’nin Koç Grubu bünyesinde olduğunu Sivas’ta operasyonu izleyen yerel muhabirlerinin bilmediğini varsaymak kolay değil. Onlar bilmese bile Ekonomi Servisi editörü bu eksiği kapatabilirdi. Okur şikâyetine konu olan bilinçli bir ‘karartma’ yapıldığını düşünmüyoruz. Soruşturmanın bundan sonraki aşamalarında bilgilendirme tam yapılalarak bu hata giderilmeli."

(Derya Sazak'ın yazısının tamamını aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz)

http://www.milliyet.com.tr/Ombudsman/HaberDetay.aspx?aType=HaberDetayArsiv&ArticleID=1104022&Kategori=ombudsman&b=Kocun%20sirketinde%20operasyon&ver=91

Şimdi bir de aynı habere ilişkin ahlak veya zeka özürlü yaklaşımın bir örneğini teşhir edelim:

Referans Gazetesi'ne göre, Habertürk'te Kangal operasyonunun yer almasının nedeni Koç Grubu ile Ciner Grubu'nun madencilik sektöründe rekabet içinde yer alması imiş..

(Referans'ın haberine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz)

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=124031

Şimdi gelelim zeka standardı sorularına..

Be hey bu haberi Ciner Grubu’nun madencilik sektöründe faaliyet göstermesi ile ilintilendiren 'özürlü' kardeşim;

Koç Grubu’nunilgili şirketinesoruşturmayı yapan kim? Cumhuriyet Savcısı

Koç Grubu’nun yöneticilerini gözaltına aldıran kim? Cumhuriyet Savcısı ve Jandarma

Koç Grubu’nun yöneticilerine tutuklama kararı veren kim? Mahkeme hakimi

Sanıklara ve şirkete isnat edilen suç ne?Düşük kalorili kömürü yüksek kalorili göstermek ve böylece devletten haksız kazanç temin etmek iddiası

Bu iddiayı ileri süren kim? Cumhuriyet Savcısı

Bu iddia ile sanıkları tutuklayan kim? Mahkeme hakimi

Be hey'özürlü' gazeteci kardeşim;

Soruşturma Koç Grubu şirketine yönelik yapılmış mı? Yapılmış

Gözaltına alınanlar Koç Grubu’nun elemanları mı? Evet, Koç Grubu’nun elemanları

Tutuklananlar Koç Grubu’nun yöneticileri mi? Evet, Koç Grubu’nun yöneticileri

Mahkeme tarafından tutuklananlara yöneltilen resmi suçlama ne? Edimin ifasına fesat karıştırma, düşük kalorili kömürü yüksek kalorili göstermek ve devletten haksız kazanç temin etme, suç işlemek için örgüt kurma

Peki Habertürk’ün yayınında resmi belgelerle doğrulanan bu gerçeklerin dışında veya resmi soruşturma evrakı ile örtüşmeyen tek bir sözcük, tek bir satır var mı? Yok. Varsa, göster..

Peki'özürlü' gazeteci kardeşim, bu olayla ya da Habertürk’ün haberiyle Ciner Grubu’nun ya da Koç Grubu’nun madencilik sektöründe faaliyet göstermesinin ne alakası, ne gibi bir bağı var? Senin'özürlü' mantığına bakacak olursak; Koç Grubu da enerji sektöründe, Doğan Grubu da enerji sektöründe, Çalık Grubu da enerji sektöründe, Çukurova Grubu da enerji sektöründe ve bunlar medya dahil başka birçok sektörde de faaliyette bulunuyorlar. Aynı sektörde faaliyet gösterdikleri için de ne örneğin Petrol Ofisi haberi, ne Tüpraş haberi, ne vergi haberi, ne SPK haberi, ne ihale haberi ne de başkaca bu grupları ilgilendiren herhangibir haber hiçbir şekilde bu gruplara ait gazetelerde yer almayacak öyle mi? Bu yaklaşım ya zeka özürlü olmakla ya da ahlaki özürlü olmakla açıklanabilir.

Bu haberi yazan, bu haberden bu başlığı çıkaran kardeşim,zeka özürlüolmak suç değil, anladık. Pekizeka özürlü bu yazıya bu şekilde başlık atıp manşetten yayınlamak, buradan hareketle bu şekilde alıntılar yapmak da gazetecilik suçu değil mi?

Görüldüğü üzere zeka standardı ölçülerinde Referans'ın haberi sınıfta çakıyor ve çakmalı..

Yok eğer bu düşük zekalı haber; haberi yayınlayanlarındüşük zeka standartlarından değil de "akıllı" kişilerin ürünü olarak yayınlanmış ise, o durumda da ahlak standardı devreye giriyor:

Soruşturma yapılan şirketin hangi gruba ait olduğu yazmayana değil de, soruşturma yapılan şirketin hangi gruba ait olduğunu yazan gazeteye ve gazeteciye tamamen mantıksız ve ilgisiz senaryolarla bilerek suçlama yönelten bir gazeteci zeka özürlü değilse bu durumda daha vahimi ahlaki özürlüdür. Eğer bunu yapmaktaki maksat, Habertürk'ü bu tür suçlamalarla dürüst ve cesur yayınlarından caydırma ya da Habertürk'e bu şekilde saldırarak birilerinin gözüne girme amacını taşıyor ise bu durumda da kendisine şunu hatırlatırız;

Belki gözüne girmek istediğin kişilerden 'Aferin' alabilirsin, sırtın sıvazlanabilir ama unutma; bu tür zeka ve ahlak özürlü girişimler Habertürk'ü dürüst, cesur ve özgür yayıncılığından saptırmayacaktır.