Bu şeyhülislâm kimin nesidir Taha Beyefendi?
Taha Akyol, dünkü köşesinde Tekbir Giyim’in defilesinden ve şirketin sahibinin çok eşli olması tartışmalarından hareketle felsefî ve sosyolojik kaynaklara atıfta bulunuyor, en nihayet çok eşlilik konusundaki kıymetli görüşlerini, yani çok eşliliğin “Eşitlik ahlâkına aykırı olduğu” kanaatini bizlerle paylaşıyordu.
Makalelerini okuyanlar bilirler, Taha Bey kaynaklara atıf yapmaya, yazarken istifade ettiği kitapların isimlerini sayfa numaralarına kadar vermeye pek meraklıdır.
Dün çıkan “Çok kadınla evlenmek!” başlıklı yazısında Prof. Süleyman Bayraktar’dan Mustafa Sandal’a, Prof. İlhami Güler’den sosyolog Max Weber’e, Ayşe Böhürler’den Şevket Eygi’ye kadar eski ve yeni pekçok isme atıflardan sonra bilim ve hukuk tarihimizi baştan aşağı değiştirecek bir cümle geliyor ve Taha Bey “Kanuni’nin şeyhülislâmı Kınalızade Ali Efendi, o çağda bile tek eşliliği savunmuştu” buyuruyordu.
Bu cümleyi okuduktan sonra “Şeyhülislâm Kınalızade Ali Efendi de nereden çıktı?” diye şöyle bir düşündüm, zira Kanuni Sultan Süleyman’ın “Kınalızade Ali Efendi” isimli bir şeyhülislâmı olduğunu hiç işitmemiştim ve bilmiyordum. Kalktım, Kınalızade Ali Efendi’nin ne zaman “makam-ı meşihatte” yani “şeyhülislâmlık makamında” bulunduğunu öğrenebilmek için Sicill-i Osmanî’den Şakaik Tercümesi’ne, Devhatü’l-Meşâyîh’e, vesâireye kadar kütüphanemde içerisinde mâlumata rastlayabileceğim ne kadar kitap varsa saatler boyu sayfalarını çevirdim ama yok, bulamadım! Hiçbir kaynakta “Kınalızade Ali Efendi” diye bir şeyhülislâmın ismi geçmiyordu.
Bu zâtın kim olduğunu öğrenmeye ahdetmiştim. Kitapları bir yana koyup telefonun başına geçtim ve profesöründen meraklısına, doçentinden heveslisine kadar tarihle alâkalı aklıma gelen pek çok dostumu ard arda aradım. Ama nafile! “Kanuni’nin şeyhülislâmı Kınalızade Ali Efendi”nin adını onlar da işitmemişlerdi, bilmiyorlardı...
Dolayısıyla, Taha Bey’e müracaattan başka çarem kalmadı: Mevcudiyetini 5 Mayıs Pazartesi günkü köşesinde müjdeledikleri “Kanuni’nin şeyhülislâmı Kınalızade Ali Efendi”nin kim olduğu, hangi tarihler arasında yaşadığı, şeyhülislâmlık makamına ne zaman tayin edildiği ve bu makamda ne kadar kaldığı hususlarında mâlumat lutfeder ve bu konuda istifade ettikleri kaynağı da her zamanki âdetleri üzre tenezzüllen bildirirlerse minnetdârları olurum!
Taha Beyefendi böylelikle sadece ben hevesli kullarının merakını gidermekle kalmayacak, hukuk tarihimizin asırlardan buyana meçhul kalmış bir ismini de ilim âlemine takdim etmiş olacaklardır!
muratbardakci@haberturk.com
