24 Haziran seçimlerine emeklilere yönelik vaatler damga vurdu

24 Haziran seçimlerine, siyasi partilerin, sayıları 12 milyona ulaşan emeklilere yönelik vaatleri damga vurdu. Tüm partilerin seçime gidilirken ekonomi vaatlerinde emeklileri odağına almasının nedeni bu kesimin refahtan yeterince pay alamamış olması. 2008’den sonra emekli aylığı hesabında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’daki (GSYH) artışın yüzde 100’ü yerine, yüzde 30’u dikkate alınmaya başlandı. Yasanın çıktığı tarihten bu yana milli gelir artışından çalışanların emeklilikte yararlanacakları refah payında makas bu tarihten önceki 10 yıllık döneme göre yüzde 20-25 aralığında açılmış durumda. GSYH 2009- 2016 yılları arasında 2009 yılı hariç yüzde 2.1 ile yüzde 9.2 arasında değişen oranlarda arttı. 2009 yılında ise yüzde 4.8 oranında daralma yaşanmıştı. 1999- 2016 yılları arasında güncelleme katsayısında Gelişme Hızı’nın yüzde 100’ü dikkate alınsaydı 1998’de yatırılan 100 liralık primin güncel değeri 2016 yılında 2 bin 110 liraya ulaşacaktı. 2008 yılından sonra GSYH’nin yüzde 30’u uygulandığı için söz konusu 100 liralık primin 2016 sonundaki güncel değeri bin 662 lirada kaldı. Emekli aylığında dikkate alınan Aylık Bağlama Oranı’nda da 1999’a kadar yüzde 76, 2000-2008 arasında yüzde 65, 2008 sonrasında ise yüzde 50’lik oran dikkate alınıyor.

TELAFİ PLANLARI

Tüm bu gelişmelerle satın alma gücünde ciddi düşüş yaşayan emekliler siyasi partilerin vaatlerinde direkt hedef haline geldi. Şimdi vaatlerle refah payındaki düşüşün sınırlı ölçüde de olsa telafi edileceği vaat edilmiş oluyor. Peki partiler bunu nasıl yapmayı planlıyor?

AK Parti, bayramlarda biner lira ikramiye vaadini hayata geçirirken, muhalefet partileri bayram ikramiyesinde çıtayı daha da yukarı çıkardı. Tüm partiler, öğretmen ve polisler başta olmak üzere bazı meslek grupları için 3600 ek gösterge vaadinde bulundu. AK Parti, yasa veya kanun hükmünde kararnameyle düzenleme gerektiren 3600 ek gösterge vaadiyle, memur emeklilerinin önemli bir kısmının emekli aylıklarında 500- 600 lira artış anlamına gelen ek göstergeyi hayata geçireceğini açıkladı. Seçim beyannamelerinin açıklanmasından önce AK Parti, biner lira ikramiye ile polis, öğretmen, hemşire ve din görevlilerine 3600 ek göstergeyi açıklayarak, muhalefete karşı ön aldı. Ek gösterge, 25 yıl hizmeti bulunan polisler açısından fiili hizmet zammıyla 592 lira, öğretmen, hemşire, din görevlileri ve 2200 göstergeye tabi idarecilerin emekli aylıklarında 533 lira artış sağlayacak.

Emekli, dul, yetim aylığı alan kişi:12.1 milyon

Dosya bazında emekli aylığı bağlanan kişi:11.1 milyon

2017’de emekli olanların sayısı:366 bin

2016’da emekli olanların sayısı:244 bin

SSK emekli sayısı:7.1 milyon

Bağ-Kur emekli sayısı:2.5milyon

Memur emekli sayısı:2.1milyon

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ

1000 TL İKRAMİYE VERİP TİCARET YAPAN EMEKLİNİN BORCUNU SİLDİ

- Yılda iki kez Ramazan ve Kurban bayramlarında 1.000’er TL emekli ikramiyesi hayata geçti.

- Öğretmen, polis, hemşire ve din görevlilerinin ek göstergeleri 3600’e çıkarılacak. Böylece yaklaşık 1.5 milyon kişinin emekli aylığı ve emeklilik tazminatları yükselecek.

- 65 yaş aylığı 266 liradan 500 liraya yükseltilecek. Emekli olduktan sonra ticari faaliyette bulunan emeklilerin Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) borçları silindi.

- 18-29 yaş aralığındaki girişimci gençlerin ilk defa Bağ-Kur kapsamına girmesi halinde 1 yıl süreyle Bağ-Kur primlerini devlet karşılayacak.

- Hiçbir kapsamda sigortası olmadığı için genel sağlık sigortası (GSS) kapsamına alınan vatandaşların Nisan 2018 ve öncesi döneme ilişkin prim borç ödemeleri kolaylaştırılacak.

- Her bir sigortalı için teşvik süresi 12 ay iken; gençler, kadınlar ve engelli vatandaşlara 18 ay istihdam teşviki uygulanacak.

- 2018-2020 yılları arasında ortalama sigortalı sayısına ilave istihdam sağlayan işverenler için sağlanan vergi ve prim desteği imalat ve bilişim sektörü, kadınlar, gençler ve engelliler için destek tutarı ve yararlanma süreleri açısından daha avantajlı imkânlar sunulacak.

- “1 Senden 1 Benden Teşviki” ile imalat sektöründe faaliyet gösteren ve ustalık belgesi olan işverenlere asgari ücret üzerinden, ücret, sigorta primi ve vergi yükünü birer ay arayla karşılayarak hem 1-3 çalışanı olan esnaf, hem de gençlerin istihdamı desteklenecek.

- İşsizlik sigortası, daha fazla sosyal koruma sağlayacak şekilde yeniden düzenlenecek.

MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ

STAJ VE ÇIRAKLIK SÜRELERİNE DE EMEKLİLİK HAKKI

- Emeklilikte yaşa takılanların mağduriyeti giderilecek.

- Esnaf ve sanatkârların geçmiş hizmetlerine borçlanma hakkı verilecek.

- Staj ve çıraklık süreleri emeklilik hizmetine sayılacak.

- Şoför esnafına yıpranma payı hakkı verilecek.

- Emniyet çalışanlarının özlük hakları ve çalışma şartları iyileştirilecek, üniversite mezunu polislerin ve öğretmenlerin ek göstergesi 3600’e yükseltilecek.

- Kamu çalışanlarının tüm ek ödemeleri emekli aylığına yansıtılacak.

- Sağlık çalışanlarına yıpranma payı hakkı verilecek.

- Engelli ve engelli yakını aylığı ödenmesinde, aile geliri yerine kendi gelirleri esas alınacak.

- Doğuştan ya da işe girmeden önce engelli olanlar, malul şartlarından yararlandırılacak.

- Gazilere, 3600 günde emekli olabilme hakkı verilecek.

- Muharip gazilere ödenen şeref aylığı, geliri olsun olmasın tüm muharip gazilere aynı tutarda ödenecek.

- Şehit yetimlerinin tamamına iş hakkı verilecek.

- Şehit anne ve babalarının aldıkları maaş artırılacak.

- Gazilere ikinci istihdam imkânı sağlanacak.

- Askerlik süresi, prim ödemeksizin emeklilik hizmetine sayılacak.

- Kadınlara sigortalılık öncesi doğumları için de doğum borçlanma hakkı verilecek.

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

YÜKSEK ÜCRET İLE BÜYÜME PROGRAMI

- Yüksek Ücret ile Büyüme Programı uygulanacak.

- 1 Ocak 2019’da net asgari ücret 2.200 liraya çıkarılacak, asgari ücretten gelir vergisi alınmayacak.

- 2019’dan itibaren en düşük emekli maaşı 1.500 TL olacak.

- Emekli banka promosyonları kamu çalışanları ile aynı orana yükseltilecek.

- Emeklilerden muayene ve ilaç katılım payları ve fark ücreti alınmayacak.

- 15 Eylül 2018’den itibaren GSS primleri devlet tarafından ödenen (yeşil kart sahibi) her hanedeki kadınların hesabına aylık 1.000 TL yatırılacak.

- Emeklilere Ramazan ve Kurban bayramlarında birer maaş ikramiye verilecek.

- Emekli aylıkları artırılırken, büyüme kaynaklı refah payı da dikkate alınacak.

- Sağlık hizmetlerinde katılım payı, ilave ücret vb. ödemeleri kaldırılacak.

- Doğum yaptıkları dönemde sigortalı olmayan kadınlara bir yıl süre için doğum borçlanması hakkı tanınacak.

- SSK ve Bağ-Kur’dan yetim aylığı alan kadınların çalışmaları halinde aylıkları kesilmeyecek.

- Adil bir intibak yasası çıkarılacak.

- Emeklilikte yaşa takılanların mağduriyeti giderilecek. Prim ödemeksizin sağlık hizmetlerinden yararlanmaları sağlanacak.

İYİ PARTİ

YILDA İKİ KEZ 1.500 TL BAYRAM İKRAMİYESİ

- Başta sağlık personeli, posta dağıtıcıları olmak üzere kamu görevlilerinin fiili hizmet (yıpranma) zamları yeniden belirlenecek.

- Polislerin ek gösterge rakamları, kadro dereceleri esas alınarak 3600 ve üzerine çıkarılacak.

- Öğretmenlerin 3600 ek gösterge almaları sağlanacak.

- Asgari ücret üzerindeki vergiler kademeli olarak kaldırılacak.

- İYİ Kart ile düzenli geliri olmayan ailelere aylık net asgari ücretin yarısı tutarında nakdi düzenli gelir sağlanacak.

- Emeklilere yılda iki kez bayramlarda, 1500’er TL tutarında “İYİ Bayramlar İkramiyesi” verilecek.

- Bakıma muhtaç, kronik hasta ve yaşlılara devlet tarafından sağlanan tedavi ve bakım hizmetleri ve destekleri yaygınlaştırılacak.

- 2000 yılından sonra emekli olan kişiler için “intibak yasası” çıkarılacak.

SAADET PARTİSİ

YOKSULLUK SINIRININ ÜZERİNDE ASGARİ ÜCRET

- Asgari ücret yoksulluk sınırının üzerinde ve vergiden muaf tutulacak.

- Asgari ücrete her yıl reel olarak yüzde 7-10 civarında artış yapılacak.

- Memura ve işçiye bayram ikramiyesi verilecek.

- Kadınlara, istemeleri halinde 3 yıla kadar doğum izni verilecek.

HALKLARIN DEMOKRATİK PARTİSİ

‘EN DÜŞÜK EMEKLİ AYLIĞI 3 BİN TL’ VAADİ

- Asgari ücret net 3 bin TL’ye yükseltilecek.

- En düşük emekli aylığı 3 bin TL olacak.

- İşsizlere bin TL işsizlik, yaşlılara bin TL yaşlılık ödeneği, gençlere 500 TL aylık bağlanacak