Farnborough'da 3 Türk kuşu!
Bu yıl 48'incisi düzenlenen dünyanın en önemli havacılık fuarlarından biri olan Farnborough Airshow, İngiltere Başbakanı David Cameron'un katılımıyla sivil ve askeri havacılık endüstrisini bir araya getirdi
Güntay Şimşek / Gazete Habertürk
Hafta sonu ise halkın katılımıyla bir panayır havasına bürünen fuarı 120 bini ticari katılımcı olmak üzere toplam250 bin kişinin ziyaret etmesi bekleniyor. Fuarda önemli bir iş hacmi oluşmasına rağmen 2010’da ulaşılan 47milyar dolar değerindeki anlaşmalar geçilemeyecek gibi görünüyor.
Bu fuarın Türkiye için önemi ise çok daha farklıydı. Zira ülke olarak envanterindeki üç önemli hava aracıyla Türkiye Londra’da görücüye çıktı. Yıllardır tedarikçi kimliğiyle bu fuarlara katılan Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ-TAI), Farnborough Airshow’da geçtiğimiz haftalarda hangardan çıkardığı temel başlangıç ve eğitim uçağı Hürkuş’u, Atak helikopterini ve insansız hava aracı ANKA’nın uluslararası tanıtımını yaptı. Bir başka deyişle TAI tesislerinde tamamı Türk mühendisler ve teknisyenler tarafından geliştirilen Hürkuş, uluslararası pazara sunulan ilk yerli eğitim uçağı olarak tescillendi. Fuarda TAI Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yalçın Kaya, Yönetim Kurulu Üyesi Namık Kemal Çalışkan, Genel Müdür Muharrem Dörtkaşlı, Genel Müdür Yardımcısı Bekir Ata Yılmaz, TAI’nin uçaklardan sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Özcan Ertem, Hürkuş başmühendisi Aylin Ararat ve diğer TAI ekibi hazır bulundu. Fuarda Tusaş Motor Sanayi (TEI) de tasarım ve imalatını yaptığı ürünlerle TAI’yi yalnız bırakmadı.
TAI bu fuara 3 hava aracının maket ve üç boyutlu gösterimleriyle katılırken, gelecek fuarlarda açık alanda bu üç ürününü de sergilemeyi, hatta 2014’ten itibaren gösteri uçuşları yapmayı planlıyor. Tamamı Hürkuş uçaklarından oluşan bir gösteri takımı Hava Kuvvetleri’nin desteğiyle fiiliyata geçerse Türkiye için asıl başlangıç, havacılığa sağlam bir dönüş işte o zaman olacaktır.
Boeing’e 737 MAX siparişi
Öte yandan fuarda 90’dan fazla uçak sergilenirken başta Airbus A380 ve Boeing 787 olmak üzere çeşitli uçuş gösterileri yapıldı. F-18, Typhoon ve Saab Gripin gibi savaş uçaklarının gösterileri büyülerken AgustaWestland helikopterlerinin manevra kabiliyetleri gerçekten etkileyiciydi.
Fuarda sergilenen hava araçlarından en ilginci ünlü İngiliz milyarder Richard Branson’un sahibi olduğu Virgin Galactic’e ait SpaceShip 2 oldu. Virgin Galactic, profesyonel olmayan astronotları 100 kilometre yüksekliğe yani atmosferin dışına çıkararak uzay gezileri yapacak. Turistler bu sayede yerçekimsiz ortamda 6 dakika kalıp uzaydan dünyayı izleyebilecek. 11’i yolcu, 2’si mürettebat olmak üzere 13 kişi taşıma kapasitesine sahip. Spaceship2’nin 2015’te uçuş testlerinin başlaması 2016’da ise uzaya ticari uçuşların yapılması planlanıyor.
Avrupalı üretici Airbus da Farnborough Airshow’da 16.9milyar dolar değerinde 115 uçak siparişi aldı. 61 uçak için (5.8milyar dolar) iyi niyet anlaşması imzalanırken 54 uçak (11.1milyar dolar) için kesin sipariş verildi. Airbus fuarda A350, A320 ailesi ve A330modellerinden sipariş aldı. Airbus’ın çok satan modeli A320 ailesi bu fuarda da en çok sipariş alan model oldu. 8.4 milyar dolar değerinde 86 uçak için siparişi verildi. Fuarda A319, sharkletli A320, A380 ve askeri nakliye uçağı A400M’i sergileyen Airbus, önümüzdeki hafta Malezya Havayolları’nın filosunu katılacak A380 ile gösteri uçuşları yaptı. Boeing 737 serisinin yeni versiyonu 737MAX için Amerikalı uçak kiralama şirketi Air Lease Corporation’dan (ALC), 7.2 milyar dolarlık, 60 adet 737MAX 8 ve 15 adet 737 MAX 9modeli olmak üzere 75 uçak kesin, 25 opsiyonlu olmak üzere 100 uçak için sipariş anlaşması imzaladı. Boeing, General Electric’in uçak kiralama şirketi GECAS’la da 75’i 737MAX 8 ve 25’i 737-800 olmak üzere, toplam100 uçak satışı için mutabakata vardı.
Ayrıca Boeing, Katar Havayolları renklerine boyalı 787 Dreamliner modelini fuarda sergilerken bir de ilke imza atarak, geleneklerini bir kenara bırakıp 787 ile fuarda gösteri uçuşu gerçekleştirdi. Boeing, Korean Air’e ait sky interior konseptine sahip 737-900ER’ın uçağıyla kabin içindeki iddiasını fuara taşıdı.
Tek koridorlu C Series uçaklarını üreten Kanadalı Bombardier de fuarda sipariş alan üreticiler arasındaydı. AyrıcaMitsubishi uçak şirketinin ürettiğiMitsubishi Regional Jets (MRJ) için ABD’li SkyWest’tan 100 sipariş geldi.
