'Kredilerdeki büyüme yavaşlamalı'

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Başekonomisti Robin Brooks, büyüme için kredilerdeki artışın yavaşlaması gerektiğini söyledi. Brooks, Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) tarafından video konferans yöntemiyle düzenlenen “Salgın Döneminde Dünya Ekonomisi ve Türkiye’nin Makroekonomik Dengeleri" konulu toplantıda konuştu.

'TÜRKİYE'NİN BÜYÜMESİ LAZIM'

Türkiye gibi ülkelerdeki büyümenin önemli olduğunu vurgulayan Brooks, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 3.6 daralacağını, 2021 yılında yüzde 5 büyüyeceğini öngördü.

"Türkiye'nin büyümesi lazım. Türkiye genç nüfusuyla, iş adamlarıyla, müteşebbisleriyle çok dinamik bir ülke'' diyen Brooks sözlerine şöyle devam etti.''Türkiye'de yüksek büyüme oranları tutturulmalı ama büyüme için gereğinden fazla krediye bağımlılık olmamalı. Türkiye için önemli olan TL ya da krediler değil, büyümedir. Türkiye, Covid-19'a rağmen kredilerle büyümeyi sağlayabildi. Bu olumlu bir şey ama bedeli çok yüksek olabilir. Kredilere bağımlılık nedeniyle cari açık büyümeye devam ediyor. Krediler yatırımı değil tüketimi artırıyor. Türkiye'de tüketim genellikle ithalata dayalı. Krediler çok desteklenirse cari açık büyüyor. Türkiye'de cari açık şu anda geçmişe göre fazla. Yükselen piyasalarla karşılaştırdığımızda zor bir ortam. Türkiye yabancı yatırımcıyı çekip bu cari açığı finanse etmekte zorlanabilir. Eğer bu kadar büyük cari açık verilirse TL'de daha fazla değer kaybı meydana gelebilir.''

'TCMB CESUR BİR ADIM ATTI'

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) dünkü faiz kararından sonra TL'nin değerinde artış olduğunu hatırlatan Brooks ''Bu bizi memnun ediyor. Çünkü faiz eninde sonunda çok önemli bir araç. Kredilerdeki büyüme ancak bu şekilde dizginlenebilir. TCMB'nin attığı adım böyle bir ortamda, büyümenin bu kadar zayıfladığı, perişan olduğu bir ortamda cesurdur'' diye konuştu.

'DOLARIN ZAYIFLAMASINI BEKLEMİYORUZ'

ABD Dolarının gelişmiş ülkelerin para birimlerine karşı zayıflamasını beklemediklerini aktaran Brooks şunları kaydetti: ''Dolar kesinlikle zayıflamış değil. G10 ülkelerindeki para birimleriyle karşılaştırdığımızda bir paça gerileme oldu, ama hala yüksek seyrini koruyor. Gelişmekte olan ülke para birimlerine karşı ise ABD doları fevkalade güçlü seyrediyor. Doların hala çok güçlü olduğu bir ortamdayız, doların zayıflamasını beklemiyoruz. Gelişmiş ülkelerin para birimlerine karşı dolar zayıflamayacaktır. Çünkü Euro Bölgesi'nde ve Japonya'da enflasyon sorunu var. Japonya'daki reel kur çok yüksek. Bu krizde yükselen piyasalarda ciddi sermaye çıkışları oldu. İlk çeyrekte yükselen piyasalardan 80 milyar dolar sermaye çıkışı oldu, ikinci ve üçüncü çeyrekte 35 milyar dolarlık bir geri dönüş oldu ama yine de yüzde 100 güven oluşmuş değil. 2008-2009'daki toplam sermaye çıkışı 20 milyar dolar seviyesindeydi.''

'GÜÇLÜ DOLAR TÜRKİYE AÇISINDAN TEHLİKELİ BİR ORTAM OLUŞTURUYOR'

Doların güçlü olmasının Türkiye açısından tehlikeli bir ortam oluşturduğunu anlatan Brooks, “Bu durum cari açığın çevrilmesini zorlaştırıyor. Doların hala çok güçlü olduğu bir ortamdayız, bu durum Türkiye açısından belirleyicidir, önemlidir” dedi.

'TL'NİN ADİL DEĞERİNİ HAZİRANDA 7.50'YE ÇEKTİK, BİZİ KREDİ BÜYÜMESİ ENDİŞELENDİRİYOR'

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF), TL’nin “adil değeri”ne dair değerlendirmesini Haziran ayında revize ederek 6.30 TL’den 7.50’ye çekmişti. 2018'de TL'de adil değeri uzun dönem 5.50'de tuttuklarını hatırlatan, Brooks revizyonun gerekçesini şöyle anlattı: ''2019'da da TL çok zayıflamış olsa bile adil değeri 5.50 seviyesinde tutuk. Bu yıl adil değerde iki defa yükselişe gittik, 6 Nisan'da 6.50'ye, haziran sonunda da 7.50'ye yükselttik. İki defa değeri yükselttik çünkü bizi endişelendiren kredilerin bu kadar çok büyümüş olmasıydı ve bunun cari açık açısından oluşturacağı etki bizi endişelendirdi. Cari açığın finansmanın zorlaşabileceğinden ötürü böyle bir yaklaşımla öngörümüz bu oldu. Kredilerdeki büyüme yavaşlamak zorunda negatiflere inmek zorunda ki TL stabilize olabilsin.''

'YÜKSELEN PİYASA PARALARI İÇİN EN İYİ HABER AŞI OLUR'

Brooks, yükselen piyasaların para birimleri için en güzel gelişmenin korona virüs aşısının bulunması olacağını kaydetti.