Tonlarca kaçak tütün bu pazarlarda satılıyor

2009'da 3 lira 5 kuruş olan sigaradaki vergi tutarı 15.67 liraya çıkınca sigara fiyatı da 5 lira 50 kuruştan 18.5 liraya tırmandı. Sigarada yüzde 87'lik vergi oranı ile Türkiye zirveye tırmanırken kaçak tütün kullanımı patladı.Büyükşehirlerde perakende satışının yapıldığı tespit edilen bandrolsüz kaçak tütünün toptan satış yeri haline gelen illerden Adıyaman'da neredeyse günün ilk ışığına kadar açık kalan gece pazarları kurulmaya başlandı.

Edinilen bilgilere göre Adıyaman başta olmak üzere küçük çiftçilerin ürünlerini getirip sattıkları pazarlar artık tonlarca tütünün vergisiz satıldığı yerler haline geldi. ÜstelikPazartesi ve cuma günleri sabah saat 5'te karanlıkta kurulan pazar saat 10'a kadar açık kalıyor. 5 saatte binlerce ton kaçak (vergisiz) tütün ticareti yapılıyor. Tütünbu noktalardan ülke geneline yayılıyor.Yurtdışından yapılan kaçak sigara organizasyonu hem polisiye tedbirler hem de cezaların artırılması ile çok az düzeye indirilmiş durumdayken bu kez kaçak içeride büyüyor.

TONU 50- 160 BİN ARASI

Eskiden köylülerin yerel halka tütün satmak için kurdukları pazarların artık Türkiye çapında tüccarları ağırladığı da ifade ediliyor. Türkiye'nin dört biryanındanbu işin ticaretini yapanlarburadan aldıkları onlarca ton tütünü diğer illere götürüp orada perakendecilere satıyor. Taşıma işinin adrese teslim kargo şirketleri aracılığı ile yapıldığı belirtilirken pazarlarda adeta iğne atsan yere düşmüyor. Tütünün tonu ise kalitesine göre 50 bin ile 160 bin lira arasından pazarlanıyor.

ÖTV VE KDV GELİRİ YÜKSEK AMA

Sigaranın vergisi paket başına ÖTV9.07TL (7.79 TL paket başına asgari maktu ve 0.4539 maktu vergi) ve bunun üzerineperakendesatış fiyatı üzerinden yüzde 18 KDV olduğu için 12 liralık bir ürünün vergisi toplam 10.32 liraya ulaşıyor.Sigara ÖTV gelirlerinin toplam ÖTV ve toplam vergi gelirleri içindeki payı da yapılan vergi artışları ile giderek tırmanıyor. Son yıllarda ÖTV gelirleri içindeki payı artış içinde olan tütün mamullerinin, 2019 yılının ilk 6 ayı sonunda payı yüzde 38’e ulaştı. Geçen yıl bu rakam yüzde 32 düzeyindeydi. 2019'un ilk 6 ayında toplam vergi gelirleri 307.7 milyar lira ve ÖTV geliri ise 64.8 milyar liraya çıkarken bunun tam 24.7 milyar lirası sigaradan elde edildi. Benzer şekilde, tütün mamullerinden elde edilen ÖTV gelirlerinin toplam vergi içindeki payında da önemli bir artış gerçekleşerek yüzde 6.8'den yüzde 8’e çıktı.

KAÇAK YÜZDE 2.5'E KADAR İNMİŞTİ

Yapılan fiyat artışlarının ardından en çok korkulan ise zamlar nedeniyle kaçak sigaraya yönelimin ne düzeyde olacağı. Devlet başta Suriye sınırı olmak üzere son yıllarda kaçakçılıkla mücadelede oldukça başarılı adımlar atarak kaçak oranını düşürdü. 2014 sonu itibarı ile yüzde 20 seviyesine kadar çıkmış olan kaçak sigara ticareti, devletin etkin önlemleri neticesinde yüzde 2.5 seviyesine kadar inmiş bulunuyor.Türkiye'de toplam sigara tüketimi şu anda 118 milyar dal yani 6 milyar paket olarak ölçülüyor. Kaçak sigaranın mal olduğu vergi kaybı ise yaklaşık 1.5 milyar lira. Yasal pazardan kaçağa geçen her yüzde 1'lik dilim yani 1 milyar dalda (50 milyon paket) devletin kaybı 800 milyon liraya ulaşıyor. Eğer bu son zamlarla kaçak sigara pazarı ikiye katlanırsa vergi kaybı 1.5 milyar lira olabilecek.