Bedelli askerlikte yaş sınırı olmalı mı, gelir yaş sınırından etkilenir mi?

GAZETE HABERTÜRK/ POLEMİK

GÜLİN YILDIRIMKAYA

gulinyildirimkaya@haberturk.com

'Bedelli, gelir elde etmek için çıkarılmamalı sınır 35 yaş olmalı'

Emekli Tümgeneral ARMAĞAN KULOĞLU

TEMİN edilecek gelir konusunda yaş tartışmaları var, şunu sormak lazım: Temin edilecek gelir nerede kullanılacak? Türkiye’nin böyle bir gelire ihtiyacı mı var? Gelire ihtiyacı var da bunun için mi bedelli istiyor yoksa başka bir baskı, bir sıkıntı, bir ihtiyaç var da onun için mi bedelli istiyor? Önce bunu tespit etmek lazım. Ben bildiğiniz gibi bu işe temelden karşıyım. Böyle bir ortamda bedelli askerliğin çıkması eşitlik ilkesine aykırı olmasının yanında Silahlı Kuvvetler’in 2016’ya kadar erkek doğum mevcudundan istifade edememesi, bunun eksikliği bedelli askerliği önleyici sebepler. Bu nedenle yaş sınırının mümkün olduğu kadar yüksek tutulması lazım.

Eğer ihtiyaç karşılanacaksa; bir taraftan Silahlı Kuvvetler’in ihtiyacını karşılamada eksiklik olmasın ama diğer taraftan da bu konudaki baskı, sıkıntı ortadan kalksın deniliyorsa sınırın yukarıda olması lazım, ki 35 yaş sınırı makul gibi geliyor. Gelir odaklı değil ihtiyaç odaklı olmalı. Türkiye’nin ekonomik durumunun çok iyi olduğu söyleniyor. Daha da kötüsünü söyleyeyim size; toplumu rahatlatmak, sıkıntıya sokmamak için bir şey daha söylendi ki bu çok acı: Bedelli askerlikten toplanacak para şehit ailelerine verilecek denildi. Eğer şehit ailelerine para verilecekse bunu devletin vermesi lazım. Bunun için bedelli askerlik çıkarılıyorsa çok yazık. Tepkileri önlemek, o insanları susturmak için yapılıyormuş gibi bir durum ortaya çıkar ve bu çok daha acıdır.

USAK Bilim Kurulu Başkanı Prof. Dr. İHSAN BAL

‘Yaş sınırı düşürülmeli, parası olmayanlar da kamu hizmetinde çalışmalı’

ÖNCELİKLE bedelli askerlik yaş sınırlaması, yukarıdan aşağı tedrici olarak düşürülmeli. Benim şahsi kanaatim; bir yaş sınırı konulmalıdır ama çok yukarıda tutulmamalıdır. “Bir kısım insanlar terörle mücadele ederken bazı kişiler bedelli yapıyor. Bu eşitliğe aykırı” anlayışı da yanlıştır. Terörle mücadeleyi zaten profesyonel askerler dışındakilerin yapmaması gerekiyor. 35 yaşında insanlar zaten terörle mücadele etmeye yeterli olmazlar. Bu vahim bir hata olur. İnsanlar terörle mücadele etmek için askere gitmezler. Terörist kovalamak o kişiden beklenmemelidir. Bunu da en iyi bilenlerin o askerlerin komutanları olması gerekir. Ayrıca parası olmayanlar da başka kamu hizmetlerinde çalıştırılmak koşuluyla askerlik borcunu ödeyebilirler. Vatan hizmeti sadece üniforma giyip tüfekle talim yapmak değildir. Türkiye askerlik hizmetinin mantığını yeniden düşünmeye başlamıştır ve bu iyi bir gelişmedir.

Eski Terörle Mücadele Özel Temsilcisi, emekli Orgeneral EDİP BAŞER

‘Bedellide yaş sınırı 40’a çekilsin, diğerleri geri hizmette bulunsun’

BEDELLİ askerlik gibi konular, devletin gelirinin azalması/çoğalması gibi konularla bağlantı kurarak ele alınmamalı. Çünkü askerlik dediğimiz mesele farklı bir meseledir, devletin güvenliğiyle ilgilidir. Güvenlikten fedakârlık ederek ne demokrasi olur, ne de başka bir şey. Belli bir yaşa kadar, makul sebeplerle, mazeret olarak kabul edilebilecek sebeplerle askerliğini yapamamış olanların bedelli askerliğe tabi tutulmaları beklenebilir. Çünkü bu insanlar askere gitmiş dahi olsalar artık o yaşta, o konumda yapabilecekleri fazla katkı olmaz diye düşünülebilir. İdeal yaşı hesaplamak benim işim değil ama 35 yaş sınırı uygun bir yaştır, hatta 40’a dahi çekilebilir.

O yaşa kadar yapmamış olanlar zaten orta yaş sürecine girmiştir ve yararlı bir hizmet vermeleri söz konusu olamaz. Ama şu da var: Askerlik demek illa komando olmak, dağda terörle mücadele etmek demek değil. Çeşitli görevler vardır. Özellikle o farklı görevlere uygun olabilecek kişiler, uygun mesleklerde çalışanların yaşı ne olursa olsun bedelli askerliğe tabi tutulmamaları ve bu görevlerde kendi mesleklerine uygun işleri yaparak askerlik görevlerini yerlerine getirmeleri daha uygun olur kanaatindeyim.

'Hemen çıkarılmalı herhangi bri yaş sınırı olmamalı'

SARGEM Başkanı Doç. Dr. ÖNDER AYTAÇ

ÖNCELİKLE olması gerekeni anlatayım: Eğer Türkiye AB ülkeleri arasında bir ülke olacaksa, yaş sınırı olmamalı. Bedelli hemen çıkarılmalı, fakir fukara ayrımı olmaksızın 15 bin dolar gibi bir rakamla... Ayrıca bankalardan çok uzun vadeli kredi imkânı sağlanmalı. Sınır 23-24 yaşa kadar indirilebilir. Bundan sonraki adımda da profesyonel orduya geçilmeli. Ana kuzusu, 3 aylık eğitim almış çocukların şehit olmasının önüne de geçilmiş olur. AB ülkelerinin hiçbirinde bizdeki gibi bir askerlik uygulaması yok. Bizdekine benzer askerlik sistemi Cezayir’de, İran’da var. Gelelim pratikteki gelişmelere ve olasılıklara... Benim edindiğim izlenimlere göre; şu anda 30 yaşın sınır olması konuşuluyor. Ama kişisel kanaatim; nihayetinde 28 yaş olarak gelecek parlamentoya. Eğer milletvekilleri bölgelerinde iyi çalışmalar yaparsa ve iyi bir sivil toplum örgütlenmesiyle parlamentoya baskı yapılırsa bu sınırın ben 23-24’e kadar indirileceğine inanıyorum.

Habertürk.com Ekonomi Müdürü BARIŞ ERKAYA

‘2 milyar Euro’dan fazla bir gelir elde edilebilir’

BEDELLİ askerlik konusunun sadece toplumsal baskıyı azaltmak ya da sadece bir gelir kalemi olarak düşünülmesi çok mantıklı değil. Türkiye’de profesyonel askerlik Avrupa Birliği sürecinin bir parçası. Fakat buradan elde edilecek gelirin ciddi boyutu da göz ardı edilemez. Yapılan hesaplamalara göre çeşitli yaş gruplarında bedelli askerlik için bekleyen 200 bin kişi var. Bu kişilerin tamamı bedelli askerlik uygulamasından yararlanırsa bu durumda 2 milyar Euro’dan fazla bir gelir elde edileceği tahmin ediliyor. Ayrıca bu kişilere normal süresinde askerlik yaptırmanın da devlete ciddi bir maliyeti var.

Ortalama rakamlar üzerinden hesaplanırsa bugün 200 bin kişiye kısa ve uzun dönem er veya yedek subay olarak askerlik yaptırmanın maliyeti 1.5 milyar TL olarak hesaplanıyor. 28 günlük bedelli askerlik durumunda ise bu rakamın çeyrek milyar TL’ye kadar ineceği tahmin ediliyor. Yani yaklaşık yarım milyar dolarlık tasarrufla birlikte hesaplandığında ortaya toplam 2.5 milyar Euro’dan fazla bir gelir çıkıyor. Bu zaten bir defalık elde edilecek bir gelir. Bunun ardından hükümet hızla profesyonel askerlik için gerekli adımları atmalı. Yoksa mevcut askerlik sistemiyle devam edilecekse bu tip hamleleri sık yapmak, toplumda “nasıl olsa bir daha çıkar” beklentisi yaratarak ordunun asker alım stratejisini de sıkıntıya sokabilir.