Hayırlı evlat, kız evlat mı?

GAZETE HABERTÜRK/ POLEMİK

GÜLİN YILDIRIMKAYA

gulinyildirimkaya@haberturk.com

Kız çocuğa yatırım daha mı kazançlı?

NORMAL şartlarda doğada her 105 erkeğe 100 kadın doğuyor. Kadınlar daha uzun süre yaşadığı için toplumda kadınerkek dengesi korunuyor. Fakat ultrason teknolojisi ve kültürel eğilimler nedeniyle bugün bu oran bozuldu. Çin’de 30 yıldır uygulanan “Tek Çocuk” politikasının sonucunda, oranlar her 120 erkeğe 100 kadın; Hindistan’da ise her 109 erkeğe 100 kadın düşecek şekilde anormal olarak değişti. Erkek çocuk tercihi yüzünden, Asya kıtasında yaklaşık 160 milyon kadının doğmadan yok olduğu düşünülüyor. Bu verilerden yola çıkan ünlü ekonomi dergisi Fast Company kız çocukların aslında daha avantajlı olduğunu ortaya koyan bir dosya hazırladı ve dünyanın en büyük reklam şirketlerinden kız çocuk sahibi olmayı özendirici kampanyalar istedi.

Dünya Bankası verilerine göre, kadınlara yapılan yatırım, erkeklere göre çok daha fazla kâr getiriyor. Kadınları hedef alan yatırım faaliyetlerinden yüzde 90, erkeklerden ise yüzde 30-40 oranında maddi geri dönüş sağlanıyor. Carnegie Mellon Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada bir grubun ortalama zekâ seviyesi ne olursa olsun kadın sayısı fazla olduğunda daha verimli çalıştığı görüldü. Amerikalı gazeteci Nicholas Kristof’un araştırmaları kadınlara eşit haklar tanınan toplumlarda üretkenliğin, dış ticaretin ve yaratıcılığın iki kat arttığını gösterdi. Kız çocuğa yatırım daha mı kazançlı? Kadınları hedef alan yatırım faaliyetlerinde kâr oranı daha mı yüksek? Farklı uzmanlık alanlarından isimlere sorduk, işte farklı görüşler...

‘Kadınlar daha çok şirketleri için erkekler kendileri için çalışıyor’

TOBB Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Aynur Bektaş

ÖNCELİKLE yatırımcı olarak kadına baktığımızda, kadınların yatırım yaptığı işlerin daha küçük boyutlu olduğu açık. Çünkü sermayeleri yeterli değil. Ağırlıklı olarak hizmet sektöründeler, kârlılık oranları da yüksek bunun nedeni de yaptıkları işlerde riskin daha az olması. Daha az eleman çalıştırıyorlar, daha kontrollü çalışıyorlar, kayıpları daha az. Kadınlar erkekler gibi doğrusal değil asal düşünüyorlar, yani her şeyi bir arada düşünüyorlar. Gerektiği zaman firmanın temizliğini bile kendileri yapıyor, çalışan tutmuyorlar. Erkek ise bir iş kurar kurmaz her şeyi bir seferde yapmaya kalkar, hemen beş tane eleman alır vs. Kadın ise gidişata bakar, gerekli oldukça eleman alır. Ben de böyle yaptım. Çalışan olarak kadına baktığınızda da durum çok farklı değil. Kadınların çalıştığı bölümler daha verimli olur, daha az kayıp yaşanır. Kadın, bir işi aldığı zaman tüm detaylarıyla düşünür, tüm yan etkileri masaya yatırır. Kadın, işine çocuk bakıyormuş gibi bakar. İşine dikkatini verir, sonrasını da düşünür. Erkek ise bunu düşünmez, direkt olarak işin kendisini, şimdisini düşünür. Şöyle özetlenebilir: Kadınlar daha çok şirketleri için, erkeklerse kendileri için çalışır. Ben üniversitelere gidiyorum, en güzel fikirler hep kız öğrencilerden çıkıyor. Kadınlar pratik zekâlı. Fikri buluyor, projeyi de erkekler geliştiriyor.

‘Avrupa’daki kadınlar daha verimli olabilir, Türkiye’de değil’

Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyoloji Böl. Öğr.Üy. Doç. Dr. Mazhar Bağlı

TÜRKİYE açısından baktığımız zaman kadınların iş hayatında daha verimli olduğu tezine katılmak mümkün değil çünkü kadınlar iş yaşamına katılamıyor. Kız çocuğu aldırma konusu Türkiye’de hâlâ yaygın, erkek çocuk çok ciddi anlamda nesli devam ettiren unsur olarak görülüyor. Ama Avrupa’da kadınların hem sosyal yaşamda hem de iş yaşamında daha avantajlı ve daha verimli oldukları doğru. Ama bizim için geçerli değil bu durum. Türkiye bu konuda Avrupa ülkeleriyle mukayese edildiğinde daha geride ama Ortadoğu ülkeleriyle kıyaslandığında daha ileride olabilir. Kadınların iş hayatındaki verimliliğinin, iş zekâsının erkeklerden daha ileri düzeyde olduğu konusunda çalışmalar var. Kadın daha hırslı ve motivasyonu yüksek olduğu için başarılı oluyor deniliyor. Siyasette de giderek söz sahibi olmaya başladılar ama yine de erkekler kadar söz hakkı bulup, daha verimli oldukları tezi ülkemizde hâlâ geçerli değil.

‘Kız çocuklardan hep daha fazlası bekleniyor, bu yüzden daha başarılılar’

Uzman Psikolog Ayfer Topuz Beyhan

KADINLARIN iş alanında daha fazla teşvik edilmesini kesinlikle doğru buluyorum. İş hayatında gözlemlediğim şey, kadın ve erkeğin karışık şekilde bulunduğu ortamlara kadınlar çok büyük farklılık katıyorlar. Önsezileriyle, duygusal zekâları, empati kurma yetenekleri, yapıları itibarıyla kapsayıcı olmalarıyla, organizasyona yatkın olmalarıyla iş yaşamında çok daha etkililer. Kız ve erkek çocuk ayrımı hâlâ yapılıyor ama modern çekirdek ailede çok fazla ön planda değil. Hatta tam tersi, kız çocuğa daha fazla yatırım yapılıyor ve daha çok şey bekleniyor. Artık “Kızdır, yapamaz” denilmiyor, erkek çocuktan bekledikleri birçok şeyi kız çocuktan da bekliyor aileler. Hatta bazen çıta çok daha fazla yükselebiliyor. Ama bu durum, kız çocuğun iş hayatındaki hırs ve motivasyonunu yükseltiyor. Ailelerin yaptıkları yatırımın sonucunu kızlar daha fazla görüyor. Bu yüzden daha da fazla motive ediyorlar. Bu bir döngü. Özellikle ergenliğe doğru erkek çocukta kontrol daha zor oluyor. Kız çocuk, empati kurma açısından iletişimi sürdürebilme açısından daha kolay olabiliyor aile için. Kızlardan ise daha fazla şey bekleniyor. Ve bu zorlamanın avantajını iş hayatında görüyor.

‘Kadın ya da erkeği yatırım unsuru olarak görmek onur kırıcı’

Türkiye Zekâ Vakfı Kurucusu, Yönetim Kurulu Başkanı Emrehan Halıcı

BEN insanı insan olarak görmeyi önemsiyorum, insanları cinsiyet ayrımı üzerinden yatırım unsuru olarak değerlendirmeyi insan onuruna aykırı buluyorum. Kadın erkek eşitliğinde şu ana kadar maalesef geri kalındı ama yavaş yavaş kâğıt üzerinde gerçek yerini bulmaya başlıyor. Erkek çocuğun daha fazla tercih edilmesini de doğru bulmuyorum. Zaman zaman “Gördüğümüz başarılı örneklerin çoğu erkek, acaba zekâyla alakası var mı, erkekler daha mı zeki?” yaklaşımına da katılmıyorum. Böyle bir ayrımı destekleyen bilimsel bir araştırma yok. Dünya içinde kadın ve erkek birlikte var olmalı, iş hayatında da bu böyle. Ama bazı özel alanlar var ki kadınların daha fazla yer alması gerekir, bazılarında da erkeklerin.

‘Yöneticilerimizin çoğu kadın onlar sayesinde öndeyiz’

ORKA Grup Başkanı Süleyman Orakçıoğlu

BİZ grup olarak bu araştırmadan çıkan değerlendirmelere uyan bir grubuz. Çalışma hayatına farklı bir perspektifle bakıyoruz, iki tane avantajımız var: Birincisi, çalışan yaş ortalamamız çok genç: 29. İkincisi, yönetici pozisyonundaki arkadaşlarımızın çoğu kadın. Bunun şöyle bir avantajı oluyor, detayları kaçırmıyoruz ve olayların farklı bakış açılarıyla değerlendirilmesini sağlıyoruz.