Teksas'tan yükselen sol dalga bize varacak mı?

Amerika’da 2020 seçimlerindeTrump’akarşı yarışacakkişi önceki günkü ara seçimlerde aşağı yukarı belli oldu. Demokrat Parti’nin adayıBetoO’RourkebelkiTeksas’tanSenato’ya seçilemedi ama şimdiden liderlik sıkıntısı çeken partinin geleceği olduğuna dair tahminler yürütülüyor. DünSlate’tenbir başlık: “İşi fazla uzatmayın,O’Rourke’uaday yapın işte.”

Seçimi kaybedenBeto’nunbaşarısınıolduğunu anlamak içinTeksas’ıtanımak gerekiyor. Lawrence Wright “GodSaveTexas” kitabında Amerika’nınbuzengingüneyeyaletindeki iç siyasetinülkenin de geleceğine ışık tutacağını anlatıyor. Hani bizdeki seçimler için “İstanbul’u kazanan Türkiye’yi kazanır” derler ya, ABD’de deTeksas’ıkazananBeyaz Saray’ı alabiliyor neredeyse.

Bush’larında çıktığıTeksasyıllardır Cumhuriyetçilerinkontrolünde ve muhafazakarların kalesi olarak biliniyor. Wright’ın yazdığına göreTeksas’taDemokrat Parti’den seçime giren siyasetçiler bile ülkenin diğer bölgelerinden farklı, hemen hepsi özünde sağcı ya da ortada. Siyasi partilerTeksas’ıkazanmak için dahamuhafazakarpolitikalarsavunuyor, buna uygun adaylar öneriyor genelde.

Meksika sınırındaki eyalet özellikle göçmenler konusunda hassas; birçok Teksaslı'nın göç dalgasına karşı çıktığı tahmin ediliyor. Nüfusun çoğunluğu dindar ve eyalette giderek kürtajyaptırmakzorlaşıyor, klinikler kapatılıyor. Western filmlerineyakışırşöhretine uygun olarak Teksaslılar silahlarından da vazgeçemiyorlar.

Ama aynıTeksas’tasayıları gün be günartan göçmen nüfusuda seçmen demografiğini değiştiriyor.Kaçak Meksikalı işçilerin çocukları ABD’de büyüdü, yetişti, okudular, iyi yerlere geldiler.Eyaletin başkenti ülkenin en liberal şehirlerinden biri olan Austin, üniversitesi dünya çapında. Silikon Vadisi’ndenAlphabetgibi devler deTeksas’laiş alanları yaratıyor. Üstelik yetişen genç seçmenin siyasi eğilimi de soldan yana.ABD’de genç seçmenin üçte ikisi Demokrat zaten.

TEKSAS’TADÖNEN SEÇİM OYUNLARI

Wright’ın anlattığına göre Cumhuriyetçilerinkalesi gibi görünenTeksas’tada çoğunluk Demokrataslında,ama siyasi tabloya bunun yansıması hemen hemenimkansız. Zira yıllar içinde seçim bölgelerini kendi çıkarlarına göre değiştiren (gerrymandering) Cumhuriyetçilersandıktan başka parti adayının çıkmamasını neredeyse garantilediler. 2020’de ikinci bir ‘gerrymandering’ girişimiyle seçim bölgelerinin yeniden Cumhuriyetçilerinlehine düzenlenme ihtimali var. BöyleceTeksas’tanüfus ne kadar değişirse değişsin, 40-50 yıl boyunca belki de Senato’ya tek bir Demokrat seçilemeyecek.

Tablo böyleykenmuhalefetin de muhafazakarların hassasiyetini göz önünde bulunduracak, silah yanlısı, kürtaj karşıtı, sadecekağıtüzerinde sol parti adayı gibi görünenbir aday çıkarması beklenir, değil mi?CHP’nin yıllardır sağdan oy almak için seçmene dayattığıEkmeleddinİhsanoğlu, Mehmet Bekaroğlu gibi isimlere benzer.

Tüzüklerle çarpışanBetobırakın sağcı aday olmayı, ortada durmayı, ortanın solunu bile reddetti.Yerleşik ezberlere meydan okudu, özgürlükçü bir solcu olarak parladı. Gezmediği yer kalmadı, hemen hemen bütün seçmenlerle konuştu. Zor bir soru sorulduğundaiçki sofrasında atıp tutan Quantum Muharrem misali “Bunu Erdoğan’a sorabiliyor musunuz” diye geçiştirmedi, her soruya yanıt verdi. Göçmenleri destekledi, silah satışının kontrol altına alınmasını, tüfeklerin satışının yasaklanmasını savundu.

Betobelkikıl payısenatör seçilmedi,amayarattığı dalga Demokrat Parti’nin oylarını uzun zaman sonra ilk kez bu kadar yükseltmesine vesile oldu.“Betomania”nınetkisiyle eyaletteki kimi kritik beldeler de yıllar sonra ilk kez Demokratlarageçti. En önemlisi de liderlik sıkıntısı çeken partide muhtemel bir başkan adayı çıktı; neredeyse Obama’yabenzer bir heyecan yaratıyor.

SOLUN GELECEĞİ İLERİCİ OLMAK

Bu ara seçim sadece ABD’yi ilgilendirmiyor, dünya siyasetini etkileyecektrend’lerkonusunda da ipuçları barındırıyor. Sağ partiler dünyanın her yerinde merkezi yok edip siyaseti uç noktaya taşıyor, muhafazakarlık yer yer faşizme ve gericiliğe doğru gidiyor. Bu durumda sol partilerin yapması gerekense sınırlı muhasebeci vizyonuna sahip KemalKılıçdaroğlu’nunbakkal hesabı değil, kendi söylemlerini daha da sola çekmek, ilerici olmak. Eski sağ sol ayrımları yerini gerici-ilerici siyasetin yarışına bırakıyor.

SadeceBetoörneğinde değil, ABD’nin her yerinde ilerici sol siyasetin zaferini gördük: Müslümanların ülkeye girişinin yasaklandığı bir dönemde biri başörtülü iki Müslüman kadın seçildi. Evli bir eşcinsel erkeğivaliyaptı seçmenler. İlk lezbiyen kadın aynı zamanda ilk Kızılderilikongre üyesioldu.Benzer şekilde sosyalist adayGillumda Florida’da kazanamasa da bir sol dalga yarattı.

Küçük ama önemli adımlar;ilerleme de adım adım gerçekleşir zaten.

Var mı Türkiye’den birBeto’yubüyükşehir belediyesine aday gösterecek bir cesur yürek bizde? Ben de olduğunu düşünmemiştim zaten.