Bye bye Yoldaş Bernie

Bir an ama sadece bir an gerçekten Amerika’da yapısal bir değişim olacağına, rejimin çürüyen taraflarını -ki hiç az değil- kökeninden temizleyecek birinin Başkan seçilebileceğine inanmıştıülke. Birkaç ay önce Demokrat Parti’nin başkan adayı olmasına kesin gözle bakılıyorduBernieSanders’ın,Çarşamba günü yarıştan çekildi. Amerika’nın en popüler demokratik sosyalisti sonuna kadar sürdürmeye kararlığı olduğu bu kavgada bir anlamda erken pes etti.

2015’te adı çok bilinmemesine rağmen başkanlık yarışına girenVermont senatörüSanders’ınikinci vedası bu.Belgesel yapımcılığından belediye başkanlığına, daha sonra Temsilciler Meclisi’ne ve Senato’ya uzanan kariyerindeSandersçok bilinen bir isim değildi. Demokrat ya da Cumhuriyetçi bile değil, “bağımsız”dı. Meclisteki çıkışları bizdeki Kamer Genç’i andırıyordu biraz.Nev-i şahsına münhasır, tek kişilik dev birmuhalafetgücüydü adeta. Ama adı pek bilinmiyordu.

KULLANIŞLIADAY

Ancak Clinton’a meydan okuduğundabirçokları“hadi canım sen de” derken bütün beklentileri tersineçevirdive azımsanmayacak büyüklükte bir genç kitleyi peşine taktı.Wall Street’ten dünyaya yayılan #OccupyrüzgarıSanders’ınyıllardır üzerinde durduğu mesajların yaygınlaşmasını sağladı. Ücretsiz eğitim, bankalara ve sigorta şirketlerine savaş, zenginlerden daha fazla vergi, herkes için devletin ücretsiz sağlık sigortası. Amerika’ya uyarlanacak bir İskandinav sosyal demokrasi modeliydiSanders’ınvaadi.

Oyarışı Clinton’ın kazanması belli olmasına rağmen sonuna kadar sürdürdü, çünkü verdiği vaatlerin başka adaylar tarafından da sahiplenilmesi gerektiğini düşünüyordu. 2020 seçimlerine giderkenbeklenenden de daha erken havlu attı ama.

BernieSanders’ınkaderi South Carolina’daki ön seçimlerde değişti. O ana kadar yarışı önde götürmesine rağmen özellikle siyah seçmenin eski Başkan Yardımcısı JoeBiden’averdiği destek hesapları alt-üst etti.Çok adaylı Demokrat Parti yarışından çekilen diğer adaylar birbiri ardınaBiden’adestek verdi. MesajıSanders’ayakın olan reformcu aday ElizabethWarrenise beklentilerin aksine taraf tutmadı.Biden’adestekrüzgarıbirçok eyaletin aynı anda ön seçime gittiği “SüperSalı”dada sürdü ve Biden farkı açtı.Sanders’ındemokratik sosyalizm mesajı pek çok düşman da yarattı; bu güçlerBiden’ı tehdit olarak görmediğinden arkasına dizildi. Ne de olsa müesses nizam için daha kullanışlıydı Biden.

DÜŞMANLARIN ARASINA VİRÜS DE EKLENDİ

İstatistiki olarakSanders’ınhala adaylığı son ana kadar koparabilme ihtimali vardı, amaCoronavirüsüyle girilen siyasi belirsizlik Demokrat Parti’yi de etkiledi.

Seçim kampanyası sosyal mesafe önlemleri yüzünden ister istemez durdu. Bu boşluktan DonaldTrumpfaydalandı ve her akşam düzenlediği basın toplantılarıylaratingrekorları kırmaya başladı.Rating’lebirlikte toplumun Başkan’a olan güveni de yükselmeye başladı. Kriz anlarında Amerikan halkının Başkan’ın etrafında toplanması bir gelenek; 9/11’den sonra George W. Bush hiç popüler olmamasına rağmen ikinci kez seçilebildi. Ancak bu dönemki sosyal mesafe tedbirleri risk grubundakiBiden’ıdaSanders’ıda eve kapattı. Medyanın önceliği virüstü, seçim kampanyası ikinci plana düştü. İki adayın evden yaptıkları video konferanslar ve demeçlerin de pek alıcısı çıkmadı.

Virüs birçok eyalette ön seçimlerin de ertelenmesine neden oldu. ABD’de COVID-19’un merkezi New York eyaleti yaz aylarına attı seçimi. Dün Wisconsin’de olduğu gibi sosyal mesafe kurallarına uyularak yapılan ön seçimlerde seçmen saatlerce beklemek zorunda kaldı. Cumhuriyetçilerin itirazları yüzünden bu eyalette uzaktan oylama seçeneği mahkeme tarafından duruldu.Demokrat Parti bu yaz yapması gereken kongreyi ertelemeyi bile tartışıyor.

BernieSanderszaten medya, iş dünyası, ilaç firmaları, partinin müesses nizamıyla savaşıyordu kampanya boyunca.Corona virüsü de rakipleri arasına girince kendisine daha fazla bir çıkış yolu bulamadı ve yarıştan çekildi.

BUNDAN SONRA NE OLACAK

Kendi eşiyle kız kardeşini karıştıran Joe Biden yaklaşan seçimlerde Kasım ayında Başkan DonaldTrump’ınkarşısına çıkacak. Rakibine “Bunak Joe” diye isim takanTrump’ıneski başkan yardımcısının zaaflarını, gaflarını sonuna kadar kullanıp saldırıyıdozunuartıracağı kesin. Orta yolcu Biden yapısı itibarıyla bu sert çıkışlara yanıt verebilecek ya da göğüsleyebilecek biri değil.

Adlarına “BernieBros” denen ve fanatik derecesindeSanders’a bağlı olan seçmen küsüp seçimi tamamen boykot edebilir. 2016’da bu kitlenin hevesinin kırılmasının Clinton’a seçimi kaybettirdiği gerçek. Değişime aç ve heyecanlı bu insanlarıBiden’ınmobilize etmesi, sandığa çekme ihtimali çok zor.Sanderstüm desteğiniBiden’averse bile…

Şu anda halkın desteğini kazanan DonaldTrump’ınvirüs krizinden nasıl çıkacağı, ekonomiyi Kasım ayına kadar nasıl toparlayacağı da seçimin kaderini etkileyecek. Beklendiği gibi Amerika’da yüzde 30’a varırsa işsizlik oranı, birçok sektör ve iş kolu çökerseTrump’ınişi çok zor. Ama umut ve çözüm isteyen bu insanlara sicili büyük şirketleri, lobileri kollamakla geçenBiden’ınumut olması da çok zor. Amerikan seçmeni son anda hiç değilseTrumpbir dört sene daha çalışıp bizi bu bataklıktan çıkarsın, o meşhur Amerikan deyişine inanıp yarışın tam ortasında at değiştirilmez deyip ona ikinci kez Beyaz Saray yolunu açabilir.