Washington ve Beşar Esad
BÖLGE üzerine çalışan birimlerdeki hâkim görüş, bugüne kadar Amerika’nın pozisyonunu hep “Biz Esad ve Esad rejimi için uzun vadeli bir gelecek düşünmüyoruz” diye açıklayan Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’un bundan böyle bu tür açıklamaları fazla yapmayacağı yolunda.
Trump ile Putin’in üzerinde prensip olarak anlaşmış oldukları Suriye’nin geleceği için siyasi çözüm sürecinden sonra Beyaz Saray’ın, özellikle Ulusal Güvenlik Danışmanı McMaster’ın görüşünün, Esad hakkında “yapılabilirliği olmayan açıklamalarda bulunulmaması” şeklinde olduğu anlatılıyor.
Rusların, Amerika’nın duyarlı olduğu Kuzey Suriye’deki Kürt yapılanmasına ilişkin Esad’ı ikna edip federatif yapı içinde özerkliği kabul etmesi karşılığında Esad’ın iktidarının uzun vadeli geleceğiyle ilgili Amerika’dan söylemlerini yumuşatma tavizini aldığı söyleniyor.
YENİ PLAN YAPILIYOR
Amerika, Suriye’de oluşan duruma ait gerçekçi tavırlar aldı, ama Beşar Esad hakkındaki söylemlerini şimdilik yumuşatsa da uzun vadeli başka plan üzerine çalışıyor.
Bu konuda bilgi veren kaynakların bana anlattıkları yeni plan şöyle:
- Rusya ve İran, Suriye’nin siyasi geleceği hakkında inisiyatifi almış olabilirler ama orta ve uzun vadede bölgedeki en önemli iş, Suriye’nin yeniden inşası olacaktır.
- Suriye’nin yeniden inşası devasa, çok büyük kaynaklar gerektirecek bir iş. Bunu İran ve Rusya’nın kendi başlarına, Amerika ve bölgedeki müttefikleri olmadan yapabilmeleri imkânsız.
- Amerika ve Batı dünyası ile bölgedeki müttefikleri, Esad rejimi başta olduğu takdirde Suriye’nin yeniden inşası için kaynak aktarılmasına kesinlikle razı olmazlar. Yani Amerika ve müttefiklerinin yeniden inşa için sağlayabilecekleri kaynak ve imkânların aktarılması için DEAŞ’ın gitmesinin şart olduğu ileride görülecektir.
- Anlayacağınız şu anda bölge için siyasi inisiyatifi Ruslara kaybetmiş gibi görünen Amerika, daha sonra ekonomik gücüyle inisiyatifi tekrardan kazanmayı düşünüyor.
İRAN’IN KARŞI HAMLESİ
Dün yazımda İran’ın Tahran’dan başlayıp Suriye içinden geçerek Akdeniz’e kadar inen yolundan bahsetmiştim.
Yazının konusu gereği o yolun sadece askeri ve stratejik öneminden bahsetmiştim.
Ancak bu yolun İran’dan ve enerji bazında Irak’tan Suriye’ye kaynak aktarmakta kullanılabileceğini de söylüyor bölgeyi bilen uzmanlar.
Anlayacağınız İran bu yolu aktif kullanarak Suriye’de ileride olacak inşaat işlerinde çok aktif rol almayı da planlıyor.
Bu piyasada Amerika’nın müttefiki olarak gözü olduğu bilinen Suudi Arabistan’ın da İran’ın bu planından çok rahatsız olduğu biliniyor Washington’da.
Washington’daki kaynaklar, bölgede ekonomi kartı açılmaya hazırlanırken inşaat ve altyapı yatırımları konusunda büyük deneyimi ve potansiyeli bulunan ve stratejik konumu nedeniyle işleri en rahat yapabilecek durumda olan Türkiye’nin de gelişmeleri çok dikkatli ve özellikle bu perspektiften izlemesi gerektiğini söylüyorlar.
