Biden-Erdoğan ilişkisinde yanlış yapmayı bırakalım
Biden’ın başkanlık döneminde Erdoğan ile Beyaz Saray ilişkisinin nasıl olacağı konusu doğal olarak merak ediliyor.
Herkes kendi ideolojisine ve tavrına göre farklı tahminlerde bulunup duruyor.
Bunların hepsi doğal ama Erdoğan’ın Biden’a yönelik bir tavrı konusunda öylesine vahim bir hata yapılıyor ki bu hatada ısrar edilmesi durumunda Türkiye’nin aldığı tavırları net anlayabilmemiz mümkün olmaktan çıkabilir.
*
Bu yanlışı genellikle kendilerini muhalif diye tanımlayan çevreler yapıyor.
Erdoğan’ın birden özgürlüklerden ve adalet sisteminin iyileştirilmesinden bahsetmeye başlamasına işaret eden bu çevreler bu ani tavır değişikliğini Erdoğan’ın, ABD’den Türkiye’ye getirilmesi beklenen yaptırımları önlemek açısından şimdiden yapılmış bir manevradan ibaret olduğunu söylüyorlar.
Bunların yürüttüğü mantığa göre Biden’ın Türkiye’den daha fazla demokratik reformlar ve adalet sisteminde iyileştirmeler istemesi ihtimali yüksek olduğundan Cumhurbaşkanı Erdoğan bunu görüp şimdiden tedbir alıyordu.
YANLIŞLIKTAN VAZGEÇİLSİN
Yürütülmekte olan bu mantık tamamen yanlış bir varsayıma dayanıyor.
Bu yanlışta ısrar edildiğinde önümüzdeki dönemde ne Türkiye’nin tutturduğu yeni yolu ne de bu yolda Amerika ile ilişkisinin niteliğini anlamak maalesef mümkün olamayacak.
Yapılmakta olan yanlışın ne olduğunu ve bunun dayandığı varsayımın neden geçersiz olduğunu anlarsak tavırlarımıza buna göre makul bir ayar getirebiliriz.
*
Evet, Trump döneminde Türkiye’ye yönelik birçok yaptırım getirilmesine Amerikan yönetiminde karar verildi.
Bu yaptırım kararlarının hemen hepsi Amerikan kongresinden çıktı. Yani Kongre’nin Türkiye’ye yönelik almış olduğu yaptırım kararları Kongre’den geçtikten sonra Amerika’nın yasası haline geldi..
Bu kararların bir çoğunda başkanın buna uymama şansı yok. Bazılarında ise başkana örneğin bu konuda beş yaptırım şekli var bunlardan üç tanesini seçeceksin denilmiş.
Yani başkanların bu yaptırımları uygulamama şansları yok ancak sadece bazılarında hangi maddeleri uygulayacaklarını seçme imkanı tanınmış.
TRUMP YASAYI ÇİĞNEDİ BIDEN İSİ BUNU YAPMAZ
Trump bugüne kadar bu yaptırımları uygulatmadı. Ancak bunu Amerika’da var olan yasaları çiğneyerek yaptı. Yani anlayacağınız Trump başkan olarak Amerikan yasasını ihlal etti.
O Trump olduğundan, böylesine tuhaflıkları hep yapabildiğinden bu mümkün oldu.
Biden ise devlet adamı olarak Trump’ın tamamen tersi bir insan olduğundan onun Amerika’da varolan bir yasaya uymaması ihtimali kesinlikle yok.
Yani Biden şimdi olduğu gibi değil ama Türkiye’yi ve Erdoğan’ı çok seven bir insan olsaydı dahi Kongre’nin almış olduğu yaptırım kararlarını mecburen uygulayacaktı.
Bu konuda farklı davranma opsiyonu istese de yok.
*
Yani Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Biden ile arasını iyi tutup ve ilerdeki yaptırımları engellemek için bazı değişimlere gideceği yorumu saçma.
Cumhurbaşkanının bu durumu bilmemesine imkan yok. Yani Biden’ın yaptırımlar konusunda fazla bir seçim yapma ihtimalinin olmadığını Cumhurbaşkanının bilmemesine ihtimal veremiyorum ben.
O yüzden sadece Biden ile ilişkisini düzgün tutmak için bazı değişimlerden bahsettiği yorumu da tamamen yanlış bir varsayıma dayanıyor.
Özetle Cumhurbaşkanı bazı adımları Amerika’yı düşünerek değil Türkiye’nin ilişkilerindeki uzun vadeli çıkarlarını düşünerek atıyor olabilir. Biden ile ilişkisinin ise nasıl gideceği iki liderin yapacağı ilk resmi görüşmeden sonra netleşecektir bana göre.
