Haluk Dinçer Bloomberg HT'de soruları yanıtladı

Sabancı Holding Sigorta Grup Başkanı Haluk Dinçer'in Arzu Maliki ile yaptığı söyleşinin satır başları şöyle;

Öncelikle Türkiye'nin 3.çeyrek büyüme rakamlarını değerlendirelim, yüzde 11.1 geldi, nasıl değerlendiriyorsunuz?

Haluk Dinçer: Tabiki de olumlu değerlendiriyorum. İş dünyası da olumlu değerlendiriyor. Geçen senenin de tabiki baz etkisiyle yüzde 11'in üzerinde bir büyüme, yılın toplamı içinde yüzde 7'lik bir beklenti gayet olumlu. Moralsizdi iş dünyası aslında, ilk iki çeyrekteki yüzde 5'lik büyümeye rağmen bir moral bozukluğu vardı iş dünyasında ve toplumda. Belli ki hükümetin verdiği teşvikler olumlu etki yaptı. Türkiye ekonomisinin yapısal sorunları giderilmiş değil, kırılganlıklar var, bir kere enflasyon yüksek yüzde 13 seviyelerine geldi. Faizler yüksek, Orta Vadeli Planda hep yüzde 5'lik hedefler olurken, bugün 10 yıllıklarda %12 civarında borçlanıyor Hazine bu da yüksek bir rakam. Gerek faizlerde gerek enflasyonda olumsuzluklar var. TL'de kayıplar var, özellikle dövizle iş yapanlar için oldukça zor bir çalışma ortamı, bu zayıflıklar tabi yapısal problemlerden kaynaklanıyor. Cari açığımız var, bir tasarruf açığımız var. Tabi kısa vadede bakarsanız, 3. çeyrek olarak bakarsanız bu olumlu bir büyümedir. Hükümetin attığı adımlar, teşvikler olumlu sonuç vermiştir.

KGF Kredileri de büyümeye olumlu katkı yaptı, bu kredilerde devam edecek..piyasaya olumlu yansıyor değil mi?

Haluk Dinçer: Tabi ki bunun olumlu etkisi çok oldu. Bana göre 1.5-2 puandan daha fazla oldu. Sadece KGF değil, diğer teşviklerde var, KOSGEB kredileri var, ÖTV ve KDV'de indirimler var, teşviklerle de buralara gelindi. Devam edecek ama nasıl devam edecek, şu anda problemli kredi oranının çok düşük olduğu söyleniyor, bir şekilde devam edecektir.

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek'in de bir açıklaması vardı; orta ölçekli şirketlerde dövizle borçlanmaya izin vermeyeceğiz diye, kısıtlamalar getireceğiz dedi; siz bu kararı nasıl değerlendiriyorsunuz?

Haluk Dinçer: Ben serbest piyasacıyım, her iş sahibinin kendi risklerini kendisinin dengelemesi hedge etmesi gerektiğini düşünüyorum ama 200 milyar dolar civarı bir açık pozisyon taşıyorsa özel sektör bu önemli bir risktir ve ekonominin tamamı için sistemik bir risktir. Ve bu riskin giderilmesi için Başbakan Yardımcısı bu yönde bir adım atma arzusu içinde, ama ben herkesin kendi riskini kendisinin alması görüşündeyim.

2017 Sigorta sektörünü değerlendirelim, nasıl bir yıl oldu? Hem zorunlu BES'te hem Trafik sigortasında?

Haluk Dinçer: Zaten sektörün penetrasyonu düşüktür Türkiye'de, sektör hep milli gelirin üzerinde bir büyüme göstermiştir. Defansif bir sektördür yani ekonomideki iniş çıkışlardan çok fazla etkilenmez. 2017'ye baktığımız zaman elementer tarafta biz yüzde 7-8 civarında bir büyüme görüyoruz. Aslında daha fazla büyümesi gerekirdi ama Nisan ayında Trafik sigortalarına getirilen tavan fiyat uygulamasının olumsuz etkisi oldu, trafik sigortaları aşağı yukarı %30 bir büyüklüğe sahiptir, tabi siz burda fiyatları yüzde 25-30 aşağı çekerseniz toplam büyümede de olumsuz bir etki oldu. Bunu dışarda tutarsanız toplam büyüme yüzde 17-18 civarında oldu trafik sigortasını çıkardığınızda... Büyüme beklentilere paralel gerçekleşti diyebiliriz.

Bireysel emeklilikte fon büyüklükleri yüzde 30 civarında büyüyor her sene, sene sonunu da 70-80 milyara ulaşacak. 2023'te de 400 milyarlık bir fon büyüklüğü hedefi var Bireysel emeklilikte, bu tahmin otomatik katılımdan önceki tahmin. Elementer tarafta da iyi bir büyüme bekliyoruz. Hayat sigorta tarafında da işte bu KGF ve KOSKEB kredileri ile beraber ciddi bir büyüme % 45-50 civarında bir büyüme olacak yani ciddi bir canlılık getirdi sektöre.

Genel bakacak olursak, sigorta sektörü 2017'yi başarılı geçirdi denebilir.

Otomatik Katılımda performans nasıl? Önümüzdeki dönem daha fazla katılımcı girer mi?

Haluk Dinçer: Şimdi 6.7 milyon gibi bir katılımcı var, bu sene 3-3.5 milyon yeni katılımcı kazanıyoruz. Cayma oranı da yüzde 50 civarında oldu. Çok önemli bir taşvik var burda yani hükümet 25 lira veriyor, bu dünyanın hiçbir yerinde görülmemiş bir teşvik. Fakat beklenildiği gibi olmuyor çünkü finansal farkındalık o kadar yüksek değil. Biraz güvensizlikte oluyor bu tip sistemlere tasarruflarımızı emanet etmek istemiyoruz. Bir de genç bir nüfusumuz var, harcamayı seviyor. Caysanızda iki sene sonra işveren sizi tekrar kaydettirebiliyor ve sizin tekrar cayma hakkınız var. Ama kötü bir yerde değiliz, ilk sene 3-3.5 milyon kazanıldı demek ki 12 milyonda 6 milyon kişiyi kazanma ihtimalimiz var. Doğrusu biz olumlu bakıyoruz, hayal kırıklığına uğramış değiliz. Bana göre bardağın dolu tarafına bakmalıyız. Biz de başta işveren katkısı olsun demiştik ve işverenlerinde bunu destekleyeceğini düşünüyorduk. Hatırlar mısınız? 2016 senesinin başında asgari ücrete %30 bir zam yapıldı, tabi bu iş dünyasına işveren tarafına bir yük getirdi. İsterse regülatör sistemi de değiştirebilir ve değiştirmelidir de bence. İşveren bunu destekler ve iş dünyasını da olumlu etkileyecek birşeydir bu. Şöyle bakmak lazım, Türkiye'de tasarruf açığının olması yine işverenleri vuruyor, yani kredi faizlerini yükseltiyor, kaynak bulamıyor. Türkiye ve kaynağa ihtiyaç var. Bireysel emeklilik uzun vadeli fon sağlama açısından çok önemli.

Sigortanın Sabancı Holding bünyesinde yeri nedir?

Haluk Dinçer: Tabi bütün portföyün içinde Aksigorta ve Avivasa parlayan şirketler, stratejik büyüme platformları olarak görüyoruz sigortayı. Biz iş modellerimizi değiştirme yönünde çalışmalar içindeyiz. Dijitalleşme sektörde büyüyecek...

Trafik sigortasında tavan fiyatın artırılması söz konusu...

Haluk Dinçer: Şu ki 1 Ocak'ta yüzde 5'lik bir zam, bir de Temmuz'da ikinci bir yüzde 5'lik zam, yani ben böyle okuyorum. Ama bu kararlar tam kesinleşmedi tabi...

Merkez Bankası faiz politikasını nasıl buluyorsunuz?

Haluk Dinçer: Piyasada bizim Merkez Bankamızdan faiz artıracağı yönde beklentiler var ama ben artıramayabileceğini de düşünüyorum. Çünkü yıl sonu olması ihtimaliyle kurlarda da bir stabilizasyon sağlanmış durumda, ama bu arada piyasada fiilen artıyor kredi faizleri, çok da yorum yapmak istemiyorum hassas bir konu bu. En doğru kararı vereceklerine inanıyorum. Artırırsanız enflasyonu biraz kontrol altına almaya çalışıyorsunuz ama yatırımlar için de bir zorluk yaratıyorsunuz. Merkez Bankası en doğru kararı verecek diye umuyorum.