Akkuyu NGS'de fesih tartışması

Türkiye'nin ilk nükleer güç santralı (NGS) olacak ve 2023'te devreye alınması planlanan Akkuyu NGS'de bugün önemli gelişmeler yaşandı. Akkuyu Nükleer AŞ, IC İçtaş İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ ile sözleşmenin feshedilerek, inşaat işlerinde katılımcıların yapılandırılmasının yeniden düzenlenmesine karar verildiğini bildirdi.

Sahadaki çalışmaların 1'inci ünitede türbin binası ekipmanının kurulumu ile devreye alınması için yapılacak hazırlıklar üstüne yoğunlaşacağı kaydedilen yazılı açıklamada, 2, 3 ve 4'üncü ünitelerdeki inşaat ve kurulum operasyonlarında kalitenin sağlanması ve son teslim tarihlerine uygun hareket edilebilmesi için özel sektörün bu inşaat çalışmalarına özgü yeterliliklere sahip olması gerektiği ifade edildi.

Açıklamada, proje yönetiminin buna uygun olarak Akkuyu NGS projesinde çalışmalarını tamamlayan IC İçtaş İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ ile sözleşmenin feshedilerek, inşaat işlerinde katılımcıların yapılandırılmasının yeniden düzenlenmesine karar verdiği belirtildi.

'YENİDEN DÜZENLEME DİNAMİKLER DİKKATE ALINARAK YAPILIYOR'

Açıklamada görüşlerine yer verilen Akkuyu Nükleer AŞ Genel Müdürü Anastasia Zoteeva, Akkuyu NGS projesinin ilerlediğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Proje katılımcılarının yeniden düzenlenmesi, mevcut çalışma aşamasının dinamikleri ve özellikleri dikkate alınarak yapılmaktadır. 4'üncü ünitenin inşasına başlanmasıyla aktif aşamaya girdik. Artık sahadaki dört güç ünitesi de aynı anda inşa edilmektedir. Proje için geliştirilen yerelleştirme yol haritası başarıyla uygulanmaktadır. Hedeflenen yerelleştirme seviyesi, 6,5 milyar dolar olarak öngörülmektedir. Türk şirketlerine şimdiden yaklaşık 3,2 milyar dolar tutarında sipariş verilmiş durumdadır."

'YÜZDE 80'DEN FAZLASI TÜRK VATANDAŞI'

Zoteeva, projede yer alan Türk şirketlerinin ve sahada çalışan Türk vatandaşlarının sayısının da artmaya devam ettiğini ifade ederek, "Bugün sahada istihdam edilenlerin yüzde 80'inden fazlasını Türk vatandaşları oluşturmaktadır ve bu sayı artmaya devam edecektir. Tüm inşaatçılara sıkı ve titiz çalışmaları için minnettarız. Tüm yükümlülüklerimizi yerine getirmeye devam ediyoruz ve projedeki tüm katılımcıların da bu şekilde çalışmaya devam edeceğine güveniyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

IC İÇTAŞ'TAN AÇIKLAMA

Buna karşılık IC İçtaş da bir açıklamada bulundu. IC İçtaş olarak projede doğrudan taraflı oldukları bir sözleşme bulunmadığını belirten firma "Türkiye Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu arasında akdedilen 15.07.2010 tarihli Hükümetlerarası Andlaşma uyarınca yapımı devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali Projesi kapsamında şirketimiz IC İçtaş A.Ş.’nin Titan-2 şirketiyle (Rosatom ortaklı) %50-50 eşit oranda hissedar olduğu T2-IC Ortak Girişim Şirketi proje işvereni Akkuyu Nükleer A.Ş. ile Mühendislik, Tedarik ve İnşaat Sözleşmesi’ni 22.07.2019 tarihinde imzalamıştır" denildi.

Açıklamada "Akkuyu Nükleer A.Ş., 26.07.2022 tarihinde T2-IC Ortak Girişim Şirketi’ne haksız ve hukuksuz bir fesih girişiminde bulunmuş olup Proje kapsamındaki tüm işlerin derhal durdurulması talimatı verilmiştir" ifadeleri yer aldı. Projeye ortak girişim ortağı olarak katılımından bugüne kadar şirketin tüm yönetsel, teknik ve finansal kapasitesini bu projeye adadığı ve proje ilerlemesinde tüm tarafların takdir ettiği ciddi bir performans seviyesini yakaladığı belirtildi.

RUS ŞİRKET TAYİN EDECEK İDDİASI

Henüz geçen hafta gerçekleştirilen 4. Güç Ünitesi temel atma töreninde tüm üst yetkililer tarafından bu durumun kamuoyu önünde övgüyle ifade edildiği vurgulanan açıklama şöyle devam etti:

"Projede 25 bin Türk personelin istihdamı sağlanmış, yönetim kadrolarının Türk mühendislerinden oluşturulması sağlanmış, ilgili alt yüklenicilerin, tedarikçilerin ve Türk sanayinin projeye katılımında büyük bir çaba sarf edilmiştir.

Akkuyu Nükleer A.Ş. Cumhuriyet tarihinin tek kalemdeki en büyük yatırım sözleşmesini feshetme girişimiyle Proje’deki Türk paydaşlığını ortadan kaldırma sonucunu oluşturmakta ve Proje genel yüklenicisi olarak tamamen Rus menşeili başka bir şirketi tayin etme yönünde adımlar atmaktadır. Söz konusu fesih girişimindeki esas amacın, Proje’nin yönetimindeki Türk şirketlerinin varlığını azaltmak ve taşeron seviyesine indirgemek olduğu açıktır.

Tamamlandığında ülkemizin elektrik talebinin yüzde 10’unu tek başına karşılayacak Akkuyu NGS Projesi yapım sözleşmesinin durdurulması ve tahliye süreçlerine başlanması ile Proje’nin selametinin büyük oranda etkileneceği, böyle bir kararın uygulanmasının telafisi imkansız büyük zararlara yol açacağı kaçınılmazdır."

15 MİLYAR DOLARLIK KAYNAK AKTARILIYOR

Bu arada bugün AA, Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu (ROSATOM), Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin (NGS) tamamlanması için yapacağı harcamaların 15 milyar dolarlık kısmını Türkiye'ye aktarmaya başladığını bildirdi.

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin Rus muhataplarıyla yaptığı görüşmeler neticesinde Rusya'dan Türkiye'ye ilk etapta, Akkuyu NGS projesi kapsamında, 5 milyar dolar aktarıldı. Yatırım için ayrılan tutarın kalan kısmının gelecek hafta sonuna kadar Akkuyu Nükleer AŞ'nin Türkiye'deki banka hesabına geçmesi bekleniyor.

ANLAŞMA 2010'DA İMZALANDI

Türkiye'nin ilk nükleer güç santrali olacak Akkuyu NGS'ye ilişkin anlaşma 2010'da Rusya ile imzalanmıştı.

Aynı yıl anlaşmanın koşulları gereğince Rusya tarafından Rusatom Energo International A.Ş.'nin (REIN AŞ.) çoğunluk hissedarı olduğu Akkuyu Nükleer AŞ kuruldu.

Her biri 1200 megavatlık 4 reaktörle toplam 4 bin 800 megavat kurulu güce sahip olacak santralın ilk ünitesinin Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılının kutlanacağı 2023'te devreye alınması planlanıyor.

Sıfır emisyonla, çevreye zararlı sera gazı salımı yapılmadan, kesintisiz elektrik üretilebilecek santralin 60 yıl olarak öngörülen işletme ömrünün 20 yıl daha uzatılma imkanı bulunuyor.

Yaklaşık 20 milyar dolarlık maliyetiyle ülkede tek kalemde yapılan en büyük yatırımlardan olan Akkuyu NGS'nin üretimi, Türkiye'nin elektrik talebinin yüzde 10'unu karşılayacak.

GEÇEN HAFTA SON REAKTÖRÜN TEMELİ ATILDI

Akkuyu NGS'nin birinci ünitesinin temeli Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin'in video konferans yöntemiyle katıldığı törenle 3 Nisan 2018'de atılmıştı.

Geçen hafta ise Akkuyu'da 4’üncü ve son reaktörün temeli törenle atıldı. Törene Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in yanı sıra Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom’un Genel Müdürü Aleksey Likhachev, Mersin Valisi Ali Hamza Pehlivan ile iki ülkenin üst düzey yöneticileri katıldı.