Yiyeceklerin taze mi bayat mı olduğu nasıl anlaşılır? Bu ayrıntılara dikkat!
Yiyecekleri satın alırken taze olmasına dikkat etmeye çalışırız. Peki, marketten ya da pazar tezgahlarından meyve, sebze ya da paketlenmiş ürün alırken taze mi bayat mı olduğunu nasıl anlarız? Bu ayrıntılara dikkat ederseniz bu ayrımı kolayca yapabilirsiniz.
Tükettiğimiz gıdaların muhafazası oldukça önemli. Her gıdanın ayrı saklanma koşulları bulunuyor ve hepsinin taze kalma süreleri birbirinden farklı. Saklama koşulları uygun olmadığında sebze ve meyveler ya da hayvansal gıdalar, besin değerini kaybetmekle kalmayıp bazen tehlikeli sonuçlara sebebiyet verir. Her ne kadar sağlıklı olsalar da sebze ve meyvelerin besin değeri çok çabuk kaybolabilir.
Süt, yoğurt, yağ ve peynir gibi süt ürünleri doğru koşullarda saklanmadığında mikroorganizmaların yuvası haline gelebiliyor. Örneğin yumurtalar oda sıcaklığında beklediğinde "salmonella" riski taşır. Et, balık, mantar, konserve gibi gıdalar da uygunsuz koşullarda zehir saçabilir.
Günümüzde bilinçli ve sağlıklı beslenmenin giderek önem kazanması ile pek çok kişi satın aldığı ürünün sağlıklı koşullarda sunulmasına daha fazla dikkat ediyor. Bu noktada besinlerin taze mi bayat mı olduğunu anlamak için pratik bilgilere de duyulan ihtiyaç daha fazla gerekli hale geldi. Bazen çok tehlikeli olabilecek risklerin önüne geçebilmeniz için, sebze meyveden et ve süt ürünlerine, balıktan mantara aldığınız besin maddelerinin taze mi bayat mı olduğunu ayırt etmek şart. İşte besinlerin taze mi bayat mı olduğunu anlamanın yolları…
BAYAT YUMURTA NASIL ANLAŞILIR?
Yumurta 4 santigrat derecenin altında muhafaza edilmelidir. Aksi halde yumurtada mikroorganizmaların üreme olasılığı artar. Kabuğundaki salmonella varlığı, yumurtaya geçebilir. Yumurtanın taze seçilmesi ise hayati önem taşıyor. Görünüşünün kirli ve üzerinde küçük de olsa çatlak olmamasına da dikkat edin.
BAYAT BALIK KUYRUĞUNDAN BELLİ OLUR
Balık çok çabuk bozulma eğilimine sahip bir besindir. Bozulmuş bir balığı kesinlikle tüketmemelisiniz. Bozulmuş bir balık ağır kokusundan kolayca anlaşılabilir ancak bayatlamış olanının anlamanın birden fazla yolu vardır. Balığın bayat olup olmadığını anlamak için öncelikle karnına parmağınızı bastırın. Eski formuna dönmüyorsa bayattır. İkincisi ise kesinlikle cildi gergin ve parlak, gözleri de canlı olmalı. Buğulu ve içe dönük gözlerden kaçının. Kafasından tutunca kuyruğu aşağı doğru değil, tavada durduğu gibi dimdik durmalı. Solungaçları pembe ve solungaç kapakları kapalı olmalı. Aksi halde bayat balık kötü sonuçlar doğurabilir.
DONDURMAYA DİKKAT! ÖNCEDEN ERİMİŞSE BÖYLE GÖRÜNÜYOR
Paketlenmiş hazır dondurmalarda paketin dışında buz tanecikleri varsa bu, dondurmanın daha önceden eridiğinin ve bakteriyel üremeye açık hale geldiğinin göstergesidir.
DONDURULMUŞ ÜRÜNLER EKSİ 18 DERECE DEĞİLSE DİKKAT!
Üzerinde buz taneleri olan ürünleri almayın. Bu ürünün çözülüp tekrar dondurulduğunu gösteriyor ki bu da birçok mikroorganizmanın üremesi anlamına geliyor olabilir. Dondurulmuş gıda reyonundan satın alacağınız ürünlerin -18 santigrat derecede muhafaza edildiğine özen gösterin.
RENGİ DEĞİŞEN KIRMIZI ETE DİKKAT!
Parçalara bölünmüş halde belirli kaplarda satılan etler, fazla sulu ve kanlı, aşırı yumuşamış, ezilmiş, renk değiştirmiş, doğal rengi dışında yeşil, sarı gibi renk değişimlerine sahipse; bu, etin taze olmadığını gösterir. Bu tür ürünleri kesinlikle satın almayın.
TAZE TAVUK DİRİ OLUR
Tavuk ürünleri çok kısa sürede bakteri ürettiğinden bulaşıcı ve ölümcül hastalıklara neden olabilir. Bu nedenle ürünü alırken renginin normal, diri görünümlü olması, kendine has kokusunun haricinde şüpheye düşürecek bir koku bulunmaması gerekiyor. Bunlara ek olarak göğsüne bastırdığımızda esnek olup eski şeklini alması, sulu ve gevşek bir görüntüye sahip olmamasına dikkat edilmeli.
KONSERVE GIDALARDAKİ KANSER TEHLİKESİ
Konserveler de diğer gıda ürünleri gibi sağlıksız koşullarda raflardaki yerini aldığında önemli riskler barındırabilir. Kapağı ve tabanı bombe yapmış, etiket bilgisi yıpranmış ve eskimiş ürünlerden mutlaka kaçınmak gerekiyor. Kapağın üzerindeki bombe, o üründe clostridium botilinum mikroorganizmasını gösterebilirken bu tip bir durum ölüme yol açabilir. Ayrıca gıda asitlerinin tenekeyle reaksiyonu sonucu oluşan hidrojen gazı da böyle durumlar ortaya çıkarabilir. Şişkin kaplarda ve uygunsuz koşullarda saklanan ürünler kansere neden olacak kimyasal tepkimeler oluşturabilir. Bu tür ürünler kesinlikle tüketilmemeli.
BAYAT MUZDAKİ ŞEKERE DİKKAT!
Muzun kabuğunun çok değişmiş ve kahverengiye dönmüş olması içeriğindeki şeker oranının artıp besin değerinin düştüğü anlamına gelir. Muzun taze olup olmadığını sarı renginden anlayabilirsiniz.
TAZE PATATES KABUĞUNDAN ANLAŞILIR
Patatesin kabuğu yeşile dönmüşse içerdikleri ‘solanin’ adlı madde zehirlenmeye yol açabilir. Yeşil renk koyulaştıkça zehirleme etkisi artar ve vücut direnci zayıf kişilerde ölüme bile neden olabilir. Filizlenmiş patates kişide baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, ishal gibi zehirlenme belirtilerine yol açabilir.
KURU SOĞANDAN GELEN KÖTÜ KOKU
Kuru soğan alırken nemlenmiş, filizlenmiş, yumuşak ve kötü kokulu soğanlara dikkat etmek gerekiyor. Dışı düzgün görünse bile kötü bir koku olması içeride çürümenin başladığı anlamına gelir. Kabuğunun yeşile dönmemiş olması da önemli noktalar arasında yer alıyor. Aksi halde hem lezzetsiz olur hem de evde çabuk bozulur.
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNDEKİ BRUSELLA
Tazelik süt ve süt ürünlerinde daha kolay anlaşılabilir. Çünkü süt ve süt ürünler tazeliğini kaybettiğinde ekşi bir koku yayar. Süt ve süt ürünlerinin satıldığı yerin ısısının 4 santigrat derecenin altında olmasına özen gösterilmeli. Aksi halde brusella veya salmonella gibi çeşitli mikroorganizmalar üreyebilir.
TAZE FASULYE 'ÇIT' ETMELİ
Taze fasulye alırken bir tane kırın ve ‘çıt’ sesini duymaya dikkat edin. Kırdığınızda esnememesi ya da zor kırılması taze olmadığını gösterir.
YEŞİLLİKLER SARARMASIN
Diri görüntüsünden uzak, solgun hatta sararmaya yüz tutmuş yeşilliklerin besin değeri çok önemli ölçüde kaybolur ve bu besinler tazeliğini kaybederek bozulur.
