Gözden düşen mesleklerde istihdam azalıyor

Türkiye İş Kurumu’nun 2022 Yılı İşgücü Piyasası Araştırması sonuçları açıklandı. Araştırma, 18 Nisan – 27 Mayıs 2022 tarihleri arasında 2 ve daha fazla çalışanı olan 79 bin 434 işyerinde gerçekleştirildi. Türkiye’de bu alanda en kapsamlı veriler içeren araştırmada geleceğin meslekleri listesinin kısa sürede önemli ölçüde değiştiği dikkat çekiyor.

Araştırmada gelecek 10 yılda ön plana çıkması beklenen meslekler şöyle oldu: Yazılım mühendisi, e-ticaret uzmanı, bilişim personeli, elektrikli otomobil ustası, elektrikli araç tamir bakımcısı, 3D inşaat yapım yazılım mühendisi, SAP uzmanı, 3D çizim uzmanı, büyük veri analisti, bilgi güvenliği uzmanı, bilişim teknolojileri uzmanı, otomotiv elektrikçisi, güneş enerjisi paneli montaj elemanı, siber güvenlik personeli, otomotiv elektronik ve yazılım uzmanları, pazarlamacı, inşaat mühendisi, astronom, makineci.

İŞKUR’un 2019 yılı araştırmasında gelecek 10 yılda ön plana çıkması beklenen meslekler ise şöyle sıralanmıştı:

“Üç boyutlu katı model teknikeri / mühendisi, 3D üretim mühendisi / render uzmanı, bilişim uzmanı, biyomedikal mühendisliği, bütünleyici tıp uzmanı, drone operatörü, elektronik pazarlama elemanı, endüstriyel otomasyon teknikeri, hibrit araç uzmanı, homologasyon (onaylama) uzmanı, iklimlendirme teknisyeni / teknikeri, inovasyon mühendisliği, nano teknoloji mühendisliği, network güvenlik uzmanı, otonom araç mühendisi, robotik cerrahi, robotik kodlama eğitmenliği, siber güvenlik uzmanı, sürdürülebilir enerji mühendisliği, uzay teknolojileri uzmanı, veri analisti, yapay zeka programcısı, yazılım mühendisi, yenilenebilir enerji sistemleri mühendisi.”

İŞKUR’un araştırmasında en çok açık işi olan 10 meslek garson, makineci (dikiş), satış danışmanı, dokuma konfeksiyon, temizlik görevlisi, gazaltı kaynakçısı, perakende satış elemanı (gıda), ön muhasebeci, şoför (yük taşıma), paketleme işçisi olarak sıralandı.

İHTİYAÇ DUYULAN ÜNİVERSİTE MEZUNLARININ MESLEKLERİ

Bilgi ve iletişim sektöründe en çok açık iş olan ilk on meslek ise şöyle oldu: Yazılım geliştirici, bilgisayar mühendisi, yazılım mühendisi, çağrı merkezi müşteri temsilcisi, tele-satış elemanı, yazılım destek uzmanı, bilgi işlem destek elemanı, pazarlamacı, elektronik mühendisi, yazılım uygulama ve destek elemanı.

Yükseköğretim mezunlarına yönelik açık iş olan ilk on meslek ise şöyle sıralandı: Makine mühendisi, yazılım geliştiricisi, çağrı merkezi müşteri temsilcisi, elektrik mühendisi, satış danışmanı, bilgisayar mühendisi, ön muhasebeci, ziraat mühendisi, yazılım destek uzmanı.

379 BİN 616 POZİSYONDA ELEMAN TEMİNİNDE GÜÇLÜK YAŞANIYOR

Her 10 işverenden yaklaşık 1’i, eleman temininde güçlük yaşadığını belirtti. Araştırma kapsamında son bir yıl içerisinde 2-9 çalışanı olan işyerleri için 189 bin 961, 10-19 çalışanı olan işyerleri için 63 bin 707, 20 ve üzeri çalışanı olan işyerleri için ise 125 bin 948 pozisyonda eleman temininde güçlük çekildiği tespit edildi. Toplam 379 bin 616 kişinin temininde güçlük çekildiği belirtildi.

Temininde güçlük çekilen meslekler makineci (dikiş), garson (servis elemanı), dokumacı konfeksiyon makineci, satış danışmanı, inşaat işçisi, kaynakçı (oksijen ve elektrik), soğuk demirci, temizlik görevlisi, konfeksiyon işçisi, düz dikiş makineci olarak sıralandı.

Temininde güçlük çekilme nedenleri olarak ise ilk sırada yeterli iş tecrübesine sahip eleman bulunamaması, ikinci sırada da gerekli mesleki beceriye/niteliğe sahip eleman bulunamaması gösterildi. Meslekte işe başvuru yapılmaması, verilen ücretin düşük bulunması, çalışma ortam ve koşullarının beğenilmemesi, tehlikeli veya çok tehlikeli meslek olması ve işin belirli süreli/mevsimlik/geçici olması da diğer sebepler arasında yer alıyor.

İSTİHDAMDA YÜZDE 4.5 ARTIŞ

İşverenlere bir yıl sonra hangi mesleklerde ve hangi sektörlerde istihdamın nasıl seyredeceği soruldu. Elde edilen veriler ışığında araştırmanın yapıldığı döneme göre 27 Mayıs 2023 tarihinde Türkiye genelinde istihdamın yüzde 4.5 oranında artacağı tahmin edildi. Bu da istihdamda 708 bin 88 kişilik artış anlamına geliyor.

Net istihdam artışı beklenen meslekler garson, satış danışmanı/uzmanı, makineci (dikiş), konfeksiyon işçisi, inşaat işçisi, dokuma konfeksiyon makineci, özel güvenlik görevlisi (silahsız), ayakkabı imalatçısı, şoför (yük taşıma), diğer stok memurları oldu.

Net istihdam azalışı beklenen meslekler ise boyacı ve yüzey hazırlamacı / yapı dekorasyoncusu, et ve et ürünleri satış elemanı, diğer nakliye kondüktörleri, kırtasiye ve kitap satış elemanı, soğutmacı ve havalandırmacı (iklimlendirme), ağaç biçme makinesi operatörü (hızarcı – keserci), işletme elektrik bakım ustası, dekorasyon malzemeleri satış elemanı, eczacı kalfası, taşlama tezgah işçisi olarak sıralandı.

AÇIK İŞ SAYISI 387.490

Çalışan sayısı 2 ve daha fazla olan işyerlerinde 387 bin 490 kişilik açık iş olduğu bildirildi. Açık işlerin yüzde 39’u imalat, yüzde 18.1’i toptan ve perakende ticaret, yüzde 11.3’ü de konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri sektöründe bulunuyor. 2021 yılına göre 2 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde açık iş sayısı 156 bin kişi arttı. On ve daha fazla çalışanı olan sektörlerde 2020’de 121 bin, 2021’de 131 bin olan açık iş sayısı 2022 yılında 236 bin olarak gerçekleşti.