Ekmeğin sıcacık ve sevgi dolu yolculuğu
O benim en sevdiğim… Binlerce yıllık sofraların vazgeçilmezi, en güçlü iradenin bile karşı koyamadığı, yemek kültürümüzün tam ortasında baş tacımız; sıcacık mis kokulu ekmek… Ekmek tutkusu dünyada da değişmiyor; İtalya'nın ciabattası, Fransa'nın bageti, Avustralya'nın damperi, Hindistan'ın naan ekmeği…
Ekmek arası yenen her şey mi dersiniz; suyuna ekmek banılmayan yemek mi dersiniz, bayatından tazesine, susamlısından, cevizlisine, üzümlüsünden, zeytinlisine, tahinlisinden, yoğurtlusuna…
İster mahallenizin fırınından aldığınız, ister karantinada denediğiniz bütün ekmeklerin, yemeyin de yanında yatın… Hadi gelin önce ekmeğin binlerce yıllık hikayesine, ardından da dünya ekmeklerine bir göz atalım. Bayat ekmeği de bir yere not edelim…
Binlerce yıllık bir hikaye
İnsanoğlunun bilinen en eski ve önemli gıda maddesi ekmeğin hikayesi, un su ve maya ile binlerce yıl öncesine dayanıyor. İlk insanlar su ile ıslatılmış ve kendi haline bırakılmış buğday kırmasında gözeneklerin meydana geldiğini görmüşler ve gözenekli kütleyi sıcak taşlar üzerinde pişirdikleri zaman tat ve lezzetinin iyi olduğunu anlamışlar. Bu farkındalık sonrasında çeşitlenen ekmek, yavaş yavaş toplumlar arasında yayılmaya başlamış…
Mayanın tesadüfen bulunmasının ardından beyaz ekmek soyluların ve sarayın simgesi haline gelmiş. Zamanla bu mayalı ekmekler o kadar değer kazandı ki, Eski Mısır’da bu ekmekler para yerine de kullanıldı. Mısır’dan Roma’ya ordan da Batı Avrupa’ya kadar yayıldı ardından bütün dünyada sofralarda yerini aldı.
Dünyanın ekmeği
Yurdumuzda yaygın olarak buğday unundan ve mayalanmış hamurdan üretilen ekmek, bölgelere göre mısır, yulaf, çavdar ve benzeri tahıllardan da üretiliyor.. Belki ismi, formu ya da içerenleri değişiyor fakat ekmek tutkusu asla değişmiyor. İtalya’nın ciabattası, Fransa’nın bageti, Avustralya’nın damperi, Hindistan’ın naan ekmeği…
İşte dünya üzerinde ekmek çeşitleri
Ciabatta
Buğday unu, tuz, maya ve su ile yapılan bir İtalyan ekmeği olan Ciabatta, özellikle sandviç ve dürümler için ideal bir alternatiftir. Ciabatta ekmeğinin ilginç bir hikayesi var. 1982’de Arnaldo Cavallari tarafından bagetlere tepki olarak ortaya çıkarılan ciabatta, gıda sektörü için önemli bir hareketin miladı olarak görülüyor.
Baget
Marraqueta
Şili halkının en sevdiği atıştırmalıklardan biri olan Marraqueta’nın öyküsü 19. ve 20. yüzyılın başlarında Avrupa’dan yapılan göçlere dayanıyor. Gerçekleşen bu göç sırasında buğday ekmeğini Şili’ye getiren Avrupalılar, yeni bir dönemin kapılarını araladı. Kabarık bir iç yapısına sahip olan Marraqueta’nın asıl lezzeti ise kabuğunda. Fırıncılar bu lezzeti yakalayabilmek için tavada gezdirdikleri suyu fırına serpiyor.
Damper
Avustralya'nın geleneksel lezzetlerinden biri olan damper, eski yüzyıllarda hayvancılıkla ilgilenenlerin sıklıkla yediği bir ekmek türüydü. Özellikle hayvanları otlatırken üşümemek için yakılan ateşin küllerinde pişirilen damper, çobanların sıklıkla tercih ettiği bir yiyecekti. Günümüzdeki versiyonu un, su, kabartma tozu, tereyağı ve tuzdan oluşuyor.
Crumpet
Sıklıkla reçel, tereyağı ve bal ile tüketilen bu delikli ekmek, İngiltere'de oldukça popüler. Bu muhteşem lezzeti pişirmek için genellikle bir sac tercih ediliyor. Halka şeklinde kalıplara konularak saclara yerleştirilen ekmekler, İngilizlerin meşhur çay saatlerinde afiyetle yeniyor.
Naan
Hindistan mutfağının en meşhur lezzetlerinden biri olan Naan ekmeği, biraz kalın açılmış yufkaya benziyor. İsteyen sade bir şekilde yese de en muhteşem özelliği sarımsaklı sos ile servis edilmesidir.
Fırınlayarak kurutabilir ve robottan geçirerek galeta unu elde edebilirsiniz. Paneler ve köfteler için harika bir çözüm olabilir, üstelik buzlukta saklayabilmeniz de cabası!
Bayat ekmekleriniz önce küp küp kesin. Ardından üzerine zeytinyağı ve baharat ekleyerek fırında pişirin. Çorbalarınızın yanında afiyetle tüketin.
Bayat ekmeklerinizi değerlendirmek için sabah kahvaltılarında lezzetli yumurtalı ekmekler yapabilrsiniz. Bunun için; 3 yumurta, 1/4 su bardağı süt, tuz ve baharatları derin bir kabın içinde karıştırın . Dilimlenmiş ekmekler bu karışıma batırın kızgın yağda kızartın.
Yumurta, peynir ve doğranmış biber karıştırıp dilimlenmiş ekmekler üzerine sürün ardından fırına verin. Peynirler eriyip kızardığında servis edin.
Bayat ekmeği değerlendirmenin en kolay yollarından biri ise bayat ekmek köftesi yapmaktır. Bayat ekmeği ıslatın; elinizle sıkın ve suyunu süzdükten sonra br kaba alın. 100 gr. kıyma, 1 baş soğan rendesi, kimyon, köfte baharı, tuz le yoğurup köfte şeklinde parçalara ayrın.Köfteleri kızgın yağda kızartın. Afiyet olsun....
Küçük fırın tepsisinin altını yağlayın… 1 adet bayat ekmeğin yarısını küçük küçük parçalayarak tepsinin dibini döşeyin. Üzerine 200 gram kaşarın yarısını ve 200 gram beyaz peynirin tamamını yayın. Üzerine ekmeğin diğer yarısını döşeyin. Kalan kaşarı da üzerine yayın. 2 yumurtayı 1 buçuk su bardağı sütün içine kırıp çırpın ve böreğin üzerine gezdirin. 10-15 dakika dinlendirdikten sonra 220 derecede üzeri kızarana kadar pişirin. Afiyet olsun.
Yarım ekmeği küp küp doğrayın, 3 yumurtanın aklarını ve sarılarını ayırın. Yumurta sarıları ve 1 bardak sütü bir kapta çırpın. İçine ekmeği ekleyip karıştırın. 2 su bardağı peyaz peynir ve 1 su bardağı rendelenmiş kaşarı da ekleyip karıştırın. Ayrı bir kapta yumurta aklarını tıraş köpüğü kıvamına gelene kadar çırpın. Çırpılmış yumurta akını ekmeklere ekleyip karıştırın. Karışımı yağladığınız 26 cm'lik yuvarlak fırın kabına boşaltıp üzerini düzleyin. 190 derecede önceden ısıtılmış fırında üzeri istediğiniz miktarda kızarana kadar pişirin.
