Artık ithalatla değil ihracatla büyüyeceğiz
Dolar kurunun 4 liradan 4.80'e çıkıp ardından durulduğu ikinci çeyrekte yatırımlarda ve inşaatta ciddi fren görüldü. Sanayi ikinci çeyrekte büyümeye devam etti. Ancak devreye devletin harcamaları ve ihracat girdi. İki kalem de büyümeye 1'er puan katkı yaptı. Rakamlar ithalat yerine ihracata dayalı üretim ekonomisine geçileceğinin sinyalini verdi. Rahim AK'ın analizi
Türkiye ekonomisinde çok tartışılan ithalat ve buna dayalı tüketimle gelen büyüme yerini yavaş yavaş ihracata dayalı büyümeye bırakıyor. Bunun ilk de sinyali 2018 ikinci çeyrek büyüme rakamlarında görüldü. 2018'in Nisan-Haziran aylarını kapsayan ikinci çeyrekte Türkiye ekonomisi yüzde 5.2 büyüdü.
DEVLETİN HARCAMALARI YÜZDE 4.6'DAN YÜZDE 7.2'YE ÇIKTI
Henüz döviz kurundaki önemli yukarı yönlü hareket başlamamışken meydana gelen büyümede ihracat ve devletin harcamalarının etkili olduğu görüldü. Vatandaşın harcamaları yılın ilk yarısındaki yüzde 9.3'lük artıştan yüzde 6.3'e geriledi. Bu gerilemeye rağmen vatandaşın harcamaları büyümenin ana sürükleyicilerinden birisi olurken devletin yüzde 4.9'dan yüzde 7.2'ye çıkan harcamaları ile ihracatta meydana gelen yüzde 4.5'lik artış ve ithalattaki artışın 0,3 puana kadar inmesi mevcut resmin ana sebepleri oldu.
GÜNLÜK TÜKETİM ZİRVE YAPTI
Hanehalkı tüketiminde yani vatandaşın harcamalarındaki günlük tüketimin yüzde 13.1 ile zirveye çıktığı buna karşın otomobil, beyaz eşya, mobilya ve elektronik ürünlerin tüketiminin yüzde 2,3 daraldığı göze çarptı. Giyim ve ayakkabı gibi yarı dayanıklı ürünler tüketimi de yüzde 7.7 gibi yüksek büyüme hızında seyretti.
Yatırımdaki büyüme ise ağırlıklı olarak yatırımların bir ayağı olan (fabrika ve ofis inşaatı vb) inşaattaki azalarak da olsa meydana gelen artış ile yüzde 3.9 oldu. Yatırımlardaki artış geçen yıl üçüncü çeyrekte çıktığı yüzde 12.8'lik tırmanışın ardından gerileyerek yılın ilk çeyreğinde yüzde 7.9 olduktan sonra ikinci çeyrekte yüzde 3,9'a indi.
Yatırımın inşaat ayağında geçen yıl aynı dönemde yüzde 19,4'e kadar çıkan büyüme bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 10.5'e ikinci çeyrekte ise yüzde 6.6'ya geriledi. Yatırımda önemli rol oynayan makine teçhizat yatırımları ise geçen yılın ikinci yarısında Kredi Garanti Fonu (KGF) ile verilen krediler sonucu yüzde 12,4 büyümüşken bu yıl ilk çeyrekte büyüme hızı yüzde 6,4'e geriledi. İkinci çeyrekte ise yüzde 0,6 ile yerinde saymaya başladı.
İNŞAATA ACI FREN
Sektörler itibariyle bakıldığında konut için yapılan inşaatta acı fren yapıldığı görüldü. Tarımda yüzde 1,5'lik küçülme meydana gelirken sanayinin çarkını imalat sanayi döndürdü. Sanayi büyüme hızı yüzde 8,1'den yüzde 4.3'e geriledi ancak yine de önemli bir büyüme sergilendi. Sanayinin sürükleyicisi imalat sanayideki büyüme yüzde 8.7'den yüzde 4.7'ye indi.
İmalat sanayi içinde ise inşaattaki büyüme hızı inşaat malzemelerine gelen zamlar nedeniyle yüzde 6.6'dan yüzde 0.8'e düştü. Hizmetlerdeki yüzde 8, bilgi ve iletişimdeki yüzde 7 ve finanstaki yüzde 12 büyüme hizmet tarafında yılın ikinci yarısında kur artışının etkisinin görülmediğini ortaya koyuyor. Ancak gayrimenkul faaliyetlerindeki büyümenin yüzde 0.2 ile neredeyse durması inşaat yapımı dışında satışındaki gerilemeyi de gösteriyor.
