Harekâta piyasadan pozitif tepki
Hafta sonu Suriye’nin kuzeyindeki Afrin’e yönelik TSK’nın operasyonu başladı. Amaç bölgeyi teröristlerden temizlemek, YPG ve PYD’nin Münbiç ile Arfin’i birleştirerek Akdeniz’e açılmasını önlemek. Askeri operasyonla Türkiye’nin kısa ve uzun vadeli güvenliğinin gereği yapılıyor. Silahlı Kuvvetleri’mize bu operasyonda başarı ve istenen sonuca da kısa sürede ulaşılmasını diliyoruz.
- Bu operasyonun başlatılacağına yönelik geçen haftaki ilk açıklamaların finansal piyasalar üzerindeki etkisi daha güçlüydü. Operasyon hafta sonunda başlayınca, gerekli bilgilendirmeler ve diplomatik girişimler yapılınca bu etki giderek azaldı. Uluslararası tepki de sınırlı ve yumuşaktı. Bütün bu nedenlerden dolayı operasyonun ardından haftanın ilk işgününde yapılan işlemlerde verilen sınırlı tepki de bunun sonucu.
- Dünkü döviz kurunda sepet bazında yüzde 0.7 yukarı gidişin ardından günün ilerleyen saatlerinde geri dönüldü ve cuma günkü seviyelerine inildi. Akşam saatlerinde ise dolar 3.80’in de altına indi. Durum sakin denilebilir.
- Faiz tarafında ise etkiyi tespit etmek zor. Çünkü dünyada da faizlerde yukarı yönlü bir hareket var. Türkiye’deki faiz oranları da dünyanın yörüngesinde hareket ediyor. İki Hazine ihalesinin normal koşullardaki gibi gerçekleşmesi, faizler üzerinde jeostratejik etkinin olmadığına işaret ediyor.
- Borsa tarafında ise pozitif bir tepki ve yükseliş vardı. Belki bundan önemlisi Trabzon Limanı’nın halka arzında arzın bir kaç katı talep gelmesiydi. Enerjisa ve Medikal Park gibi iki büyük halka arzda yolda ve fiyat aralıkları açıklandı. Arzın bollaştığı ve daha da bollaşacağı bir ortamda borsanın yukarı yönde hareket etmesi, hem momentumun gücünü gösterir hem de Afrin operasyonunun negatif fiyatlanmadığını.
- Piyasaların dünkü pozitif sayılacak tepkisinde yapılan açıklamaların da olumlu etkisi bulunuyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan Ankara Sanayi Odası’ndaki konuşmasında “İnşallah kısa sürede bu operasyonu tamamlayacağız... Bütün bu mücadele sürerken ekonomiyi asla ihmal etmiyoruz, etmeyeceğiz; gereken her türlü tedbiri alıyor, adımları atıyoruz” dedi.
- Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek de Afrin operasyonunu değerlendirirken şunları söyledi: “Operasyonun ekonomiye etkisi son derece sınırlı. Bütçemiz güçlü, mali alanımız çok. Yatırımcılarımız rahat olsun, etki sınırlı kalacak. Kısa sürecek bir operasyon ve Türkiye’nin önümüzdeki dönemde terör riskini azaltacaktır.”
***********
KONUT SATIŞLARINDA İSTANBUL’UN DÜŞÜŞÜ
- Türkiye’de arka arkaya beş yıldır 1 milyonun üzerinde konut satılıyor. 2017 toplam konut satışı da 1 milyon 409 bin adede ulaştı. Rakam bir önceki yıldan 68 bin ya da yüzde 5 daha fazla.
- Konut satışlarında ağırlık İstanbul dışına doğru kayıyor, İstanbul’un hemen her yıl Türkiye konut satışlarındaki payı azalıyor. 2017 yılı yüzde 16.9 payla bunun en düşük olduğu yıl.
- Aşağıda yer alan tabloya göre 2009 ve 2010 yıllarında Türkiye’de satılan konutların yüzde 25.3’ü İstanbul’a aitti. Satılan her dört konuttan biri İstanbul’daydı, bu rakam 2017 yılında altıya çıktı. Artık satılan her 6 konuttan biri İstanbul’da.
- Yüzde 25 veya yüzde 16 pay ikamet eden nüfusla uyumlu değil. İstanbul’un Türkiye nüfusuna oranı yüzde 21. Geçmişte konut sektörünün canlanmasına öncülük ederek Türkiye’nin hemen her tarafında konuta ilgi yarattı. Ama son yıllarda İstanbul yoruldu ve potansiyelinin de altına indi. Taşı toprağı hâlâ altın olmasına rağmen artık yapılan her konut satmıyor, alım iştahı azaldı.
- Bunda önemli bir neden konut fiyatlarının lüks sınıfında çok yükselmesidir.
- Diğer bir neden oturan yabancı sayısının azalması ve turizm bakımından İstanbul’un gerilemesidir.
- Üçüncü neden de İstanbul’un aldığı göçten daha fazlasını verir hale gelmesidir, net bazda ilk kez göç vermeye başlamasıdır. Eğilimlerin kısa sürede tersine dönmesi de zordur.
SONUÇ: “Yaşam hata yapma ve hata düzetme sürecidir.”
Jonas Salk
