Kur, enflasyon, faiz artışında son halka; büyümenin düşmesi
Önce kur yükseldi ve TL dolar karşısında bir yılda yüzde 30 değer kaybetti.
- Kurdaki artış GSMH’nın yüzde 30’una denk gelen ithalat yoluyla enflasyonu sıçrattı. Haziran itibariyle son bir yılda tüketici enflasyonu yüzde 15.39’a çıktı.
- Kurun önünü kesmek için ve yükselen enflasyona da paralel faizler sıçradı. TCMB 1.5 ay içinde 5 puanlık faiz artırımı yaptı. Politika faizi yüzde 17.75’e yükseldi. Mevduat faizleri yüzde 15-20 arasında dağılım gösterirken kredi faizleri yüzde 24’i, Hazine gösterge faizi de yüzde 20.5’i buldu.
- Kur, enflasyon ve faiz şokundan sonra sıranın büyümeye gelmesi ve büyümenin duraklaması beklenirdi. O da oluyor. Haziran ayı ithalatının yüzde 3.6 azalması, imalat sanayi satın alma endeksinin daralmayı göstermesi ve dün açıklanan temmuz ayı kapasite kullanımının yüzde 76.9’a inmesi büyümenin fren yaptığının net kanıtları. Kapasite kullanımı geçen aya göre 1.2 puan, geçen yılın aynı ayına göre 1.8 puan azaldı.
- Yılın ilk çeyreğinde yüzde 7.4 büyüdük ama ikinci çeyrekte muhtemelen bunun altında bir rakam çıkacak ama üçüncü çeyrek büyümesi de uzun vadeli büyüme sınırı olan yüzde 5’in altına inebilir. Son çeyrek büyümesi ise daha düşük çıkacak gibi. İyi koşullarda pozitif kalır.
9 Temmuz’la birlikte yeni kurulan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin atacağı adımlar, yapacağı icraatların sonuçları ise en erken gelecek yıl alınır.
YÜKSELEN KUR SATIŞLARI TETİKLEDİ
- Ekonominin sert bir yavaşlamaya girdiği bir dönemde Merkez Bankası faiz artırmaktan kaçındı. Bugünü kurtarma karşılığında geleceği daha zora sokma yoluna gitmedi. Kendini ters köşeye yatırılmış hisseden piyasalarda ilk gün kur ve faiz sert yükseldi, borsa sert düştü. Ancak ikinci günde yatışma işaretleri netleşti.
- Dolar 4.77’den 4.93’e sıçradıktan sonra dün 4.83’e geri geldi. Burada herhangi bir Merkez Bankası ya da kamusal müdahale yok. Piyasa koşullarında bir dengelenme söz konusu. Dolar sıçrayınca satışları da tetikledi, piyasa mekanizması içinde yatışmayı beraberinde getirdi.
HÜKÜMETE KREDİ AÇILDI
- Piyasanın en az 1 puan faiz artışı beklentisinin boşa çıkmasıyla başlayan dalgalanmanın doğal bir şekilde durulması çok önemli. TL’nin ve TL bazlı enstrümanların aşırı satıldığını, en kötünün fiyatlandığının işareti. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın belirttiği gibi “Türkiye hiç bir zaman bu kadar cazip olmayacak.” Yeni dönemde atılacak adımlar, yapılacak icraatlar ve ekonomideki gerçekleşmelerle fiyatların da düzeltme yapacağını bekliyorum.
- Sonuçta doğru ve yanlış yapılan hemen her şey TL’nin değerinde kendini gösterecek. Hükümet iyi şeyler yaptıkça TL değer kazanacak, TL değer kazandıkça işler düzelecek. Yanlış şeyler yaptıkça da değer kaybı sürecek.
Sistem yeni, hükümet yeni ve 5 yıllık yeni bir dönemin başlangıcındayız. İlk mesajlar da pozitif. Her hükümete de piyasalar yeni bir kredi açar, iyi şeyler yapmasını umar. Bu hükümet de bu toplumun çoğunluğunun desteğini aldı, uzaydan gelmedi ve kredi de açıldı.
