Sıcak para yarı yarıya neden eridi?
Sıcak para olarak tanımlanan kısa vadeli yabancı sermaye yatırımlarının stoku ağustos sonu itibariyle 60.3 milyar dolara geriledi. Bu tutar son 10 yılın en düşük rakamı. En son 2008 yılında 51 milyar dolar olan sıcak para stoku 2013 yılında 157 milyar dolara kadar yükseldikten sonra bu yılın ocak ayında piyasalar bozulmadan önce 123.7 milyar dolar idi.
Buna göre sıcak para stoku 7 ay sonra yarı yarıyadan daha fazla geriledi. Ancak Türkiye’den bu tutarda bir sermaye çıkışı olmadı. Stoktaki azalmanın önemli kısmı menkul değerlerin değerinin düşmesinden kaynaklandı. Hem hisse senetlerindeki hızlı değer kaybı hem de tahvillerin değer kaybı sıcak para stokundaki azalmanın büyük kısmını oluşturdu.
Ancak Türkiye’den sermaye çıkışı da oldu.
SICAK PARADA TERSİNE DÖNÜŞ NE KADAR?
Geçen yılın 8 aylık döneminde Türkiye’ye 15.5 milyar doları devlet iç borçlanma senetlerine, 2.2 milyar doları hisse senetlerine olmak üzere toplam 17.7 milyar dolar sıcak para girişi gerçekleşmişti. Bu yıl ise kısa vadeli sermaye yatırımı yönünden ocak ayı pozitif geçti ama geriye kalan 7 ayda üst üste sermaye çıkışları gerçekleşti. 6 aylık ödemeler dengesi verilerindeki portföy yatırımlarına son iki aylık hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi yatırımlarını biz ekledik. Ortaya bu yıl 1.1 milyar dolarlık net çıkış olduğu gerçeği çıktı. Geçen yıl 17.7 milyar dolarlık net sıcak para girişine karşılık bu yıl 1.1 milyar dolarlık çıkış oldu.
Geçen yılın 8 ayında 2.2 milyar dolar olan net hisse senedi yatırımlarının bu yıl 1.3 milyar dolar eksiye döndüğü belirlendi.
Daha büyük yıkım ise devlet iç borçlanma senetlerindeydi. Geçen yılki 15.5 milyar dolarlık net girişin bu yıl 181 milyon dolara indiği dikkati çekiyor.
DÖVİZ REZERVİ 5 YILDA NE KADAR AZALDI?
Yüksek büyümenin sonucu olarak cari açığın artışı ile her yıl dış kaynak ihtiyacı artan Türkiye dışarıdan sermaye girişi azalınca hazırdan harcama durumunda kaldı. Dış kaynak ihtiyacının bir kısmı rezervlerden karşılamak zorunda kaldı. Bunun sonucu da TCMB brüt döviz rezervi 70.4 milyar dolara kadar indi. Bu rakam da 2009 yılından bu yana en düşük düzeyi ifade ediyor. Bürüt döviz rezervi de Kasım 2013’te 114.3 milyar dolarla rekor düzeyine yükselmişti. O tarihten beri düşüş eğilimi devam ediyor.
