Piyasalarda dur durak niye olmayacak?
2020’de küresel salgının ve ikinci petrol şokunun etkisinde geçen 4 ayı tamamladık. Finansal piyasaları tam bir çöküşten ise merkez bankalarının ve hükümetlerin parasal teşvikleri, harcama paketleri ve faiz indirimleri kurtardı.
Şubatın ikinci yarısında sert bir kırılma yaşayan küresel piyasalarda 23 Mart milat oldu. Nisan ayı da genel bir toparlanma eğiliminde geçti. Borsalar ve emtia fiyatları arttı. Hatta ay sonları itibariyle petrol fiyatları bile. Ancak 4 aylık bazda yine büyük kayıplar söz konusu.
Faizler ise düştüğü dip seviyelerde seyrediyor. Korku giderek azalıyor. VIX endeksi gerilemekle birlikte hala 30’lar düzeyinde ve normali oldukça üzerinde seyrediyor.
BORSA, BANKA VURGUNU YEDİ
-Türkiye ise genelde negatif ayrışmış durumda. Hem CDS’i hem de borsası açısından durum böyle. Türkiye riski yıl başına göre yüzde 102 düzeyinde yükseldi ve CDS primi 571 baz puana çıkarak en fazla artan ülkelerden iri oldu.
-Dört ayda dünya borsalarının ortama kaybı yüzde 15, gelişmekte olan borsaların ise yüzde 17.7 oldu. Buna karşılık Türkiye Borsası’nın kaybı aynı endekslerle dolar bazında yüzde 30’a vurdu.
-TL bazında ise borsanın kaybı yüzde 11.6’da kaldı. Sanayi hisseleri yüzde 6.7’lik kayıpla borsaya destek verirken, banka hisseleri yüzde 22.9’luk kayıpla borsanın bir kat üstünde, sanayi hisselerinin de 3.4 katı kadar değer kaybı yaşadı.
TL’NİN KAYBI % 17.4
-Para birimi açısından aynı şeyi söylemek zor. Çünkü gelişmekte olan ülke para birimleri dolara karşı topluca değer kaybettiler. JPM Gelişen Ülke Kurları Endeksi 4 ayda dolara karşı yüzde 14.3 değer yitirdi.
-TL’nin değer kaybı ise yüzde 17.4’ü buldu. Makas negatif ayrışma sayılacak kadar büyük değil. Buradaki kayıp ve ayrışma daha çok nisan ayında oluştu. Bu da dış kaynak bulunmasıyla ilgili bir gelişmeden kaynaklanmış olabilir.
GRAM ALTINDAN % 30 GETİRİ
-TL’nin değer kaybının üzerine bir de altın fiyatlarının küresel çaptaki yüzde 10’luk primi eklenince gram altın fiyatları 4 ayın en yüksek primini yaptı. Yıla 290 liradan giren gram altın geçen hafta içinde 389.5 TL’ye çıkmasına karşılık nisan ayını 378 liradan kapattı ve yüzde 30 getiri sağladı.
MAYIS SATIŞI HAZİRANA KALIR MI?
-Mayıs ayında küresel piyasaların ve onun yörüngesinde olan yerel piyasaların önünde iki gelişme var. Belli bir toparlanmanın ardından mayıs ayının bir aşamasında kar realizasyonu amaçlı satışları gelebilir.
-Ancak satış eğilimi daha güçlü beklentilerle ertelenebilir de. Karantinadan normal hayata dönüşte ve ekonomilerin normalleşmesinde kayda değer yol alınması durumu mayıs satışlarını geciktirebilir, hazirana sarkıtabilir.
-Çünkü normalleşmeyle birlikte virüs sonrası ekonominin gerçeklerle yüzleşeceğiz. Mevcut yapının ne kadarının yıkıldığını, hasarın büyüklüğünü göreceğiz. Tedarik zincirlerinin hangilerinin kırıldığı, stratejik olanlarının yerinde durup durmadığı, tüketim alışkanlarının ne ölçüde değiştiği, hangi sektörlerin kalıcı biçimde hasar gördüğü ve geleceğinin olmayacağı anlaşılacak. Öncelikle bunlar fiyatlanacak.
DUR DURAK NİYE OLMAYACAK?
-Daha sonrasına ise küresel salgının ekonomilere büyük faturası ortaya çıkmaya ve tartışılmaya başlayacak. Yeni ve kalıcı bir yapı kuruluncaya, yeni dengeler oluşuncaya kadar küresel piyasalara dur durak ve huzur yok. Biri bitse diğeri başlayacak.
-Yaşanan büyük korku ve sistemin yıkılma tehlikesinin ardından ortaya çıkan bu yeni durum hiç de kötü sayılmaz.
