İthalatta dikkat çeken ayrıntı
Dün açıklanan temmuz ayı verilerinde ihracat yıllık bazda ilk kez 200 milyar doları geçti. 201.5 milyar dolara çıkan yıllık ihracatın bundan sonra da artışını sürdürmesi beklenir. Çünkü ihracat pazarları büyüyor, döviz kuru seviyesi destekleyici ve siparişler de güçlü seyrediyor.
MADALYONUN DİĞER YÜZÜ
-Ancak ithalat ve ihracat rakamları arasında bir ayrıntı dikkat çekici. Temmuz ayında ihracat yüzde 10 artarken ithalat yüzde 17 yükseldi. İhracatta 6 aylık artış yüzde 40 iken, yedinci ayda yüzde 35’e indi. Çünkü son ayın yüzde 10’luk artışı, toplamı aşağı çekti.
-İthalat artışı ise ihracatın üstüne çıktı. Altıncı ay itibariyle yüzde 27.5 artış kaydetmişken, yedinci ayda yüzde 26’ya sınırlı geriledi. İhracattaki keskin hız kesmeye karşılık ithalatta aynı durum yok.
-Normalde bu duruma bir aylık geçici veri olarak bakılabilir ve üzerinde durulmayabilir.
-Ancak başka bir gösterge bize madalyonun ikinci yüzünü gösteriyor. İSO’nın haziran ayına ait Türkiye PMI raporunda yer almıştı. Üreticiler gerek ihracata gerekse iç pazara mal yetiştirmek için, stoklarını eritmişti.
-Yılın birinci çeyreğine ait büyüme verileri içinde de stokların katkısının olmaması aynı şeyi gösteriyor Yani pandemi sürecinde sanayi stoklarından da satış yaptı. Şimdi ise eriyen stokların yerine konulması yoluna gidiliyor.
STOK İÇİN KREDİ
-Nitekim geçen hafta açıklanan TCMB Enflasyon Raporu’nda yer alan Banka Kredileri Eğilim Anketi’ne göre sanayiciler bankalardan en çok stok artırımı ve işletme sermayesi için kredi talebinde bulunuyor.
-Açıklanan temmuz ayı dış ticaret rakamlarında ise ithalatın ihracatı geçtiğini görüyoruz.
- Üstelik yükselen döviz kuruna ve ihracatçıların rekabetçi duruma gelmelerine rağmen.
-Söz konusu stokların yerine konulması ve güçlendirilmesiyle ithalatta artış eğiliminin devamı beklenir. Stokları yerine koymak ise öyle birkaç aylık ithalat artışı ile olmayabilir, daha uzun sürebilir.
NORMALLEŞME CANLILIĞI
-Kaldı ki yurtiçi talep normalleşmenin etkisiyle canlı. Dün açıklanan Temmuz ayı Türkiye PMI’ı da bu canlılığı ortaya koyuyor. 51.3’ten 54.0’e yükselen İmalat Sanayi Satın Alma Endeksi sanayi faaliyetlerin ivmelendiğini ve Ağustos 2020’den bu yana en hızlı artışı gerçekleştirdiğini gösteriyor. Temmuz ayı belirgin biçimde haziran ayından daha iyi geçti. Bunun da ana nedeni normalleşme.
-Yeni siparişlerdeki artış kapasite üzerinde bir miktar baskı oluşturdu. İş yükündeki artışla şirketler istihdam ve satın alma faaliyetlerini artırdılar.
FİYATLARI ARTIRDILAR
- Ancak tedarik zincirindeki aksamalar girdi teminine yönelik çabaları olumsuz etkiledi ve tedarikçilerin teslim süresi uzadı.
-İmalat sanayinde girdi maliyetleri enflasyonu üçüncü aydır yükseliş gösterdi. TL’deki değer kaybı ve hammadde fiyatlarındaki artış sonucunda şirketler kendi satış fiyatlarını belirgin biçimde artırdı. Bu da üretici enflasyonu için olumsuz bir gelişme.
