Borsada yabancı satışı 10 milyar dolara vardı

Merkez Bankası faizleri indirmeye kaldığı yerden başladı. Eylülde başlayan ve 4 ayda 5 puanı bulan indirimlerin ilk etabı aralıkta son bulmuştu. 8 ay sonra yüzde 14’ten başlayan ikinci etap indirimde hedefin tek haneye düşmek olduğunu tahmin ediyoruz. 5 puan ilk etapta, 5 puan ikinci etapta indirimle faizler yüzde 9’a iner.

İktidar pekala seçim öncesinde “Faizleri tek haneye indirdik. Sıra enflasyonu tek haneye indirmede. Onu da biz yaparız. Geçmişte yaptık” diyerek kendine pay çıkartabilir. Bunun seçmen nazarındaki karşılığı ne kadardır bilemem.

➔Ancak faiz indirimleri devam ederse bunun ekonomiye ve finansal piyasalara pek çok etkisi olacak.

➔Eğer piyasa faizleri de düşürülebilir ve kredi artışına gidilebilirse bunun büyümeyi azamileştiren etkisi olacağı açık. Faizi düşürmenin temel amacı da bu.

➔Ancak faiz düşüşünün enflasyonu yükseltici rol oynayacağı da çok açık. Bollaşan bir malın fiyatı düşer. Paranın değeri düşecek, satın alma gücü azalacak, enflasyon yükselecek.

➔TL’yi eline alan hemen kurtulmak isteyecektir. Paranın değer kaybının hızlı olduğu yüksek enflasyon dönemlerinde böyle oluyor.

GAYRİMENKULDE YÜKSEK KORUMA

➔Tasarruf sahipleri de TL’den kaçarken döviz ve altın dışında gidecekleri iki alternatiften biri gayrimenkul ise diğeri hisse senedidir.

➔Faiz kararı tam da konut satışlarının temmuz ayında düştüğünün açıklandığı bir döneme denk geldi. Satışlarda yüzde 13’lük düşüş alıcıların geri çekilmesi ve piyasanın durgunlaştığına işaret.

➔Konut piyasasındaki durgunluğun nedeni de, büyük ihtimalle çok hızlı yükselen fiyatlar olabilir. Çünkü aynı gün açıklanan haziran ayı konut fiyatları yüzde 9 arttı. Yılın ilk yarısındaki artış yüzde 90’ı, son bir yıllık artış yüzde 160.6’yı buldu.

➔İşte faiz indirim sürecinin başlaması, konut ve gayrimenkul fiyatlarının ivme kaybetmesine, fiyatların düzeltme yapmasına engel olabilir.

➔Sonuçta faiz indirimi enflasyona yol açacaksa gayrimenkul iyi bir koruma sağlıyor. Tüm finansal araçlardan da daha fazla getiri sağlıyor. Vergisi düşük, kira geliri var. Kayıt dışına çıkmak da daha kolay.

ŞİRKETLERDEN REKOR KÂR

➔Bol para ve düşük faiz parayı hisse senetlerine de yönlendirebilir. Sonuçta borsada alınıp satılanlar gayrimenkullere, makinelere, üretim ve hizmet gücüne sahip şirketleri temsil eden pay senetleri. Yıllık bazda kâr payı da dağıtıyorlar.

➔Üstelik şirketler 2000’li yılların en kârlı dönemini geçirdi. 2020-2021 ve bu yılın ilk yarısı böyleydi. Bugünlerde açıklanan şirket kâr rakamları yine rekor artışlara işaret ediyor.

➔Bitişikte 500 Büyük Sanayi, İkinci 500 Büyük Sanayi’nin de eklenmesiyle 1.000 sanayi şirketinin özsermaye kârlılığı yer alıyor.

➔1000 Büyük Sanayi şirketinin geçen yılki ortalama özkaynak kâryüzde 45 ile tüm zamanların rekorunda. 2020 yılı kârlılığı yüzde 27 ile yine yüksek.

➔Kısaca büyümenin sıçradığı ve KGF kredilerinin dağıtıldığı 2017 ve sonrasında yüzde 20’nin üzerine çıkan bir özkaynak kârlılığı var sanayi şirketlerinde.

➔Geçmiş yılların karlılığı ise 13-17 arasında değişiyor. Ortalama 15 özkaynak kârlılığı şirketlerin öz varlıklarını korumak ve büyütmek açısından ideal oran.

➔Şirketler, devlete ve bireylere kredi veren bankaların kârlılığı da son yılda normale döndü ve tabloda yer almayan 2022 yılının ilk yarısında ise patlamaya döndü.

ENDEKS 3 BİN PUANI DEVİRDİ

➔Borsada işlem gören bankaların hisselerine Salı ve Çarşamba günü yoğun bir talep vardı. İki günlük primi yüzde 11’i bulan banka hisselerinde işlem hacmi de yüksekti.

➔Dünkü faiz indirimiyle banka hislerine neden yoğun bir ilgi gösterildiği daha bir anlam kazandı. Çünkü faiz indirimleri bankalara da yarar. Hem portföylerinden hem de para satmaktan dolayı kazanacaklar.

➔Borsa son haftaların hızlı çıkışı ile dün 3 bin puan da devirdi. 7 Mart’ta 2 bin puanı devirmişti. 5.5 ayda yüzde 51 artış yaptı. Binli rakamları çok hızlı geçiyor.

➔Ancak dolar bazında bakınca 7 Mart’taki endeksin karşılığı 1.39 dolarken, dün 1.67 dolara yükseldi. TL bazındaki yüzde 51 prim dolar bazında yüzde 20’ye indi.

➔Borsa ile konut ve arsa yatırımının benzerliği çok. Bol ve ucuz para konut piyasasında rekor fiyat artışlarını beraberinde getirirken, hisse senedi piyasası henüz diplerde.

➔Dolar bazlı endeks henüz 1.67 düzeyinde. Borsanın rekor düzeyi ise 5.10 dolar seviyesinde.

➔Kaldı ki şirketler en kârlı dönemlerini yaşamasına, bol ve ucuz paranın gidecek yer aramasına karşılık borsaya sınırlı bir yatırım geliyor.

4 YILDA 10 MİLYAR DOLAR

➔Bunda en önemli etken yabancı yatırımcıların satıp gitmeleri. 2018 Londra konuşması ile başlayan süreçte yabancıların TL borçlanmaları giderek kısıtlandı. Çok az kişi de cebine nakit koyup geliyor.

➔Bu arada siyasi ve ekonomik gelişmeler, gerileyen kredi notları da, 1990’lardan itibaren Türkiye’ye gelip kalmış uzun vadeli kurumsal hisse senedi yatırımcılarını çıkışa yöneltti.

➔Sonuçta 2018’in ikinci yarısından itibaren bu yılın temmuz sonuna kadar 4 yılda yabancıların toplam net hisse senedi satışları 9.93 milyar doları buldu.

➔10 milyar dolar dünkü kur ile 180 milyar lira yapar. Bu kadar para kalıcı bir şekilde borsadan yıldan yıla çekildi.

➔Hemen belirtelim en büyük çıkış 4.6 milyar dolarla 2020 yılında. Bu yılın 7 ayındaki net çıkış da 3.1 milyar dolara vardı.

➔Bir piyasaya yabacılar geliyor diğerinden ise yabancılar kaçmak zorunda kalıyor. Gayrimenkul rekordayken, borsanın neden dipte olduğunun net yanıtı buradadır.

➔Öyle 10 milyar dolarlık satışın altından kalkmak kolay değildir. Sürekli damlalar taşı oyar misalini borsa yaşadı. Hala 10 milyar dolarlık satışı hazmetmeye çalışıyor.

YANLIŞ FİYATTAN DOĞAN FIRSAT

➔Çünkü yabancıların TL borçlanarak döviz kurunda etkili bir rol üstlenmeleri veya kurla oynamaları istenmiyor. Bu nedenledir ki gayrimenkule gelsinler diye çeşitli teşvikler verilirken, hisse senetleri tarafında finansa erişim zorlukları ortaya çıkarıldı.

➔İşte yabancı yokluğu ve yabancı kaçışından dolayıdır ki, gayrimenkul fiyatları rekorda, hisse senedi fiyatları diptedir. Bu da borsada çok önemli bir yatırım fırsatı yaratmaktadır.

➔Bir gün yabancılar gelecekse fiyatların kendini düzeltmesi, hisse senedi piyasasının gayrimenkule doğru yaklaşması beklenir.

➔Yabancılar gelir mi veya ne zaman gelir bilemem. Ama bu seçimin öncesindeki fiyatlama, geçmiş seçimlere göre oldukça farklı olabilir.