Büyüme geri dönüyor
Büyüme geçen yılın ikinci yarısında kredilerin kısıtlanmasının etkisiyle hız kesmeye başlamıştı. Yılın ilk yarısındaki yüzde 7.6 büyümeye karşılık üçüncü çeyrekte yüzde 3.9 büyümeye inildi. Yılın son çeyreğinde ilişkin tahminler de yine yavaş büyümenin sürdüğüydü.
Ocak ayında ekonomik aktiviteye yönelik açıklanan veriler aşağı yönlü gidişin durduğu ve büyümenin yeniden canlanmakta olduğunun işaretlerini veriyor.
ELEKTRİK TÜKETİMİ ARTIYOR
➔Ekonomide canlanmanın öncü verilerinden ilki elektrik tüketiminin artışa geçmesi.
➔Durumu düzenli izleyen Haluk Bürümcekçi’nin bültenine göre ocak ayında tüketim aralık ayına göre yüzde 2.4 arttı.
➔Yıllık bazda ise ocak ayı tüketimi yüzde 3.6 daralmaya işaret ediyor. Ancak 2022 yılı ilk çeyreğinde tüketim yüzde 5 artışla zaten yüksekti.
➔Belki daha önemlisi geçen yılın son çeyreğinde elektrik tüketimi yüzde 5.6 azalmıştı. Bunun üzerine gelen bir iyileşmenin sanayi üretimindeki artıştan kaynaklanması yüksek olasılık.
SANAYİ ÜRETİMİ TOPARLANIYOR
➔Nitekim sanayi üretimine yönelik İSO Satınalma Yöneticileri Endeksi PMI, 10 aylık aradan sonra yeniden büyümeye geçti. 50 eşik değerinin üzeri faaliyetlerde genişlemeyi, altı ise daralmayı gösteren PMI’ın ocak verisi 50.1 düzeyine yükseldi.
➔Veri aralık ayında 48.1 olmuştu. Ocakta takip edilen 10 sektörün 8’i üretim ve yeni siparişlerini artırdı. Gıda ve tekstilde üretim yavaşlaması söz konusu.
➔Talepteki iyileşmeye bağlı olarak üretim ve siparişlerin önümüzdeki aylarda da artmaya devam edebileceği paylaşıldı.
İHRACATTA İVME KAYBI DURDU MU?
➔Dün açıklanan ocak ayı öncü dış ticaret rakamları da ihracatın yüzde 10.4 arttığını ortaya koydu. Geçen yılın aynı ayında 17.5 milyar dolar olan ihracat bu ocakta 19.4 milyar dolara yükseldi.
➔İhracat artışı geçen yılın son üç ayında yüzde 3’ün altında kalmıştı. Ocak ayında son ayların üzerine çıkılması kritik önemde. Avrupa pazarının da korkulduğu kadar daralmadığına işaret ediyor.
➔Buna karşılık ocak ayında ithalat 27.8 milyar dolardan 33.7 milyar dolara yükseldi ve yüzde 21.2 artış kaydetti. Aylık bazda tüm zamanların ithalat rekoru ve dış ticaret açığı rekoru kırıldı.
➔Artışta özellikle altın ithalatının Ocak 2022’de 714 milyon dolardan bu ocak ayında 5.4 milyar dolara yükselmesi ve yüzde 656 artması etkili oldu.
➔Ancak altın dışında da ithalat artışının yüzde 4.4 olması, emtia fiyat gerilemeleri de dikkate alınınca yurt içinde üretim artışının bir işareti sayılabilir.
HER SEÇİMDE ARABA SATIŞLARI ARTAR
➔Otomotiv ithalatı ocak ayında yüzde 47 ile yüksek bir artış gösterdi. Yurtiçinde hafif ticari araç ve otomobil satışları yüzde 33.5 artışla yıla güçlü bir başlangıç yaptı.
➔Bu artışın ivmesini önümüzdeki aylarda koruması bekleniyor. Bunun en büyük nedeni seçim yılında olmamızdan ileri geliyor.
➔Hem ekonomik büyümenin hem de siyasi faaliyetlerin artmasından dolayı otomotivde en çok satışlar seçim yıllarında yapılıyor.
TURİZMDE İŞLER GAYET İYİ
➔Turizm sektörü geçen yılı gayet iyi bitirdi, büyümeye ve cari dengeye güçlü bir katkı verdi. Ziyaretçi sayısı 51.4 milyona ulaşırken gelirler 46.3 milyar dolara yükseldi.
➔2023 yılı hedefi de Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tarafından 60 milyon turist ve 56 milyar dolarlık gelir olarak açıklandı.
➔Sektör için en büyük risk kaynağı olan savaş ve jeopolitik gelişmeler ile pandemi boyutundaki salgınlar gündeme gelmezse bu hedefi yakalanabilir buluyoruz.
➔Rezervasyonlar iyi gidiyor. Oda fiyatları da yükseliyor. Bu hedefin yakınsaması halinde turizm sektörünün büyümeye, istihdama ve cari dengeye verdiği güçlü destek devam edebilir.
İÇ TÜKETİMLE BÜYÜME YILI
➔Yeni yılla birlikte ekonomik aktiviteyi sınırlandıran kredi kısıtlamaları azaltıldı. Yeni KGF paketleri açıklandı. Faiz oranları düşük ve kredi kartı harcamaları en yüksek düzeyinde.
➔Asgari ücret artışı, EYT’nin çıkarılması, kamu kesiminin işe alımları hızlandırması ve diğer seçim yatırımları hep yurtiçi talebi artırıcı nitelikte.
➔Üretim artışı da bunu karşılamaya hazırlanıyor. Sonuçta 2023 yılında iç tüketimin öncülük edeceği ortalamanın üzerinde bir büyüme görmemiz yüksek olasılıktır.
➔Ekonomide iç talebe dayalı canlılığın ilk bakışta seçimin yapılacağı mayıs ayına kadar süreceği öngörülür.
➔Ama frene basıldığında reel ekonomi öyle hemen yavaşlamaz. Üretime etki birkaç çeyrek sürebilir.
BÜYÜME %6 OLUR MU?
➔Kaldı ki genel seçimlerin 9 ay sonrasında yerel seçimler gündeme gelecek. Seçim atmosferi ve seçim ekonomisi uygulamaları mayıs ayı bile bitmeyecek, dozu azalarak da olsa sürecek.
➔Ocak ayına rekor dış ticaret açığı ile başladık. Ama bu açığın en büyük kaleminin altın olduğunu biliyoruz.
➔Eğer dünya enerji fiyatlarında geçen yılki gibi büyük artışlar yaşanmazsa dış ticaret açığının bu yıl geri gelmesi güçlü bir olasılıktır. Bu da Türkiye’ye iç tüketimle daha fazla büyüme alanı tanıyabilir.
➔Bu çerçevede 2023 büyümesinin 2022’nin devamı niteliğinde ve benzer düzeyde olacağı tahmin edilebilir. Bu da yüzde 6 civarında bir büyüme demektir.
➔Hesabı kitabı yüzde 5’in üzerine çıkacak bir büyümeye göre yapmakta yarar olabilir.
