Piyasaların kısa ayda uzun ince yolu
ABD'de tarım dışı istihdam ocakta beklentilerin çok aksine 517 bin kişi artarak finansal piyasaları tam anlamıyla ters köşeye yatırdı. Aralık ayında 223 bin olarak açıklanan tarım dışı istihdam artışı 260 bine revize edildi.
➔ABD ekonomisinin geçen yılın son çeyreğinde yüzde 2.9 büyümesi ardından ocak ayı istihdam verisinin beklenenin iki katından da yüksek gelmesi, Fed’in önümüzdeki dönemde agresifleşeceği beklentisini artırdı ve piyasalarda oyun değiştirici oldu.
➔Fed’in iyilikle ikna edemediği ve son toplantıda da sopa göstermediği finansal piyasaları bu veri tam anlamıyla hizaya getirdi. Powell’ın eksik bıraktığını işsizlik verisi yaptı.
➔Zira bu artışın 188 bin seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyordu. Aradaki fark çok büyük. İstihdam piyasası çok sıkı.
➔Bunca faiz artırımına, teknoloji şirketlerinin ve bankaların yoğun işten çıkarmalarına karşılık normalin iki katı istihdam yaratılabiliyor.
➔Üstelik bir kış ayında gerçekleşti bu durum. Demek ki ekonomi çok güçlü.
İŞSİZLİK %3.4 İLE 54 YILIN EN DÜŞÜĞÜNDE
➔Son rakamlarla birlikte ABD’de işsizlik oranı yüzde 3.6 olan beklentinin altının kaldı. Yüzde 3,4'e inen işsizlik oranı 1969'dan bu yana en düşük işsizlik oranı olarak kaydedildi. 54 yıl sonra işsizlik ABD’de yeniden yüzde 3.4’e indi.
➔Ocak ayında ortalama saatlik kazançlar bir önceki aya göre yüzde 0,3 arttı. Yıllık bazda artış ise yüzde 4,4 oldu.
➔Ülke ekonomisi 2022’de daha önce yapılan tahminlere göre 4,5 milyon yerine 4,8 milyon yeni istihdam yarattı.
➔Bu durum normal zamanlarda ülke ekonomisi için elbette çok iyi bir gelişmeydi. Ama şu sıralar durumlar pek normal değil.
➔Zira Fed enflasyonla mücadele konusunda geçen yıldan bu yana sert faiz artırımlarıyla elde ettiği kazançları kaybetmek istemiyor. Yüzde 0.25’ten yüzde 4.75’e çıkarılan faizler 1980 sonrasının en hızlı artışını kaydetti.
MART SONRASI FED’İN DURMASI HAYAL Mİ?
➔Yüksek istihdamın devam etmesi daha çok insanın para kazanması ve harcaması demek.
➔Bu da talep artışına yol açarak enflasyonun düşmesini engelleyecek veya geciktirecek.
➔Fed bu nedenle aylık istihdam artışının 200-250 bin kişiyi aşmasını pek istemiyor.
➔Ocak ayındaki 517 bin rakamı ise Fed açısından tam olarak kabus anlamına geliyor.
➔Ekonominin yavaşlamaktan uzak olduğuna işaret eden bu rakam bankayı mart sonrasında faiz artışına devam etmeye mecbur kılıyor.
➔Ortaya çıkan bu yeni durum, geçen haftaki Fed toplantısında “şahin görünümlü güvercini” oynayan Başkan Jerome Powell’ın yapmadığını yaptı.
➔Piyasaların 2023'te ABD ekonomisi için yumuşak iniş olacağını ummasına bu veri sonrası artık büyük ölçüde hayal diye bakılıyor.
➔UniCredit’ten yapılan açıklamada "Fed'in Mart toplantısından sonra faiz artırımlarını durdurabileceğini düşünen herkes, bu veri sonrası büyük olasılıkla hayal kırıklığına uğrayacaktır" yorumu yapıldı.
➔Artık mart toplantısından sonra faiz artışının duracağını bekleyen taraf ikna oldu, sıkılaşma devam edecek. Mayıs ayı için görülecek tepe noktası da yüzde 5’in üzerine sarktı bile.
PİYASALARIN YÖNÜNÜ DEĞİŞTİRDİ
➔Yeni durum finansal piyasaların yönünü bir kez daha değiştirdi, yaşanmakta olan yıl başı rallisini şimdilik kırdı.
➔Çok iyi gelen tarım dışı istihdam verisi ile ABD borsaları, altın ve euro/dolar paritesi cuma günü sert bir şekilde düştü ve günü ekside kapattı. Altındaki günlük kayıp yüzde 2.5’i buldu.
➔Değer kaybetmekte olan varlıklar da yükselişe geçti. Dolar Endeksi 102.820 düzeyine çıktı ve günlük yüzde 1’den fazla değerlendi. ABD tahvil faizleri yükseldi. Çarşamba ve Perşembe günü yaşananların tam tersi yaşanmaya başladı.
➔Ancak endekslerin bu yılki performansı iyi. Yıl başına göre Dow Jones yüzde 2.3, S&P 500 yüzde 7.7 ve Nasdaq yüzde 14.7 primli.
➔Buna karşılık piyasaların gideceği yol artık engebeli.
➔Zira Fed'in enflasyonla mücadeleye devam etmekten başka hiçbir seçeneği yok.
➔Para politikasını sıkılaştırmak enflasyonu düşürecek ancak bunun muhtemel sonucu resesyon olacak.
➔Son gelen ve gelmekte olan şirket bilançolarının ardından piyasadaki mevcut yumuşak iniş taraftarlarının sayısı da düşüş eğilimine girdi.
ŞUBAT TAKVİMİNDE NE VAR?
➔Fed’in izlediği politika karşısında piyasaların eli zayıfladı. Artık Banka’nın söylemleri daha fazla itibar görecek.
➔Bu çerçevede Başkan Powell’ın yarınki konuşması önemli olacak. Veri sonrası tutumu şahin olacak da, ne ölçüde olacağı görülecek.
➔Çin-ABD arasında casus balon krizi büyüme eğilimi gösteriyor. Gerilimin tırmanmasının piyasaları da gereceği açık.
➔Bir de veriyle bozulan hava yeni bir veriyle düzelebilir veya bozulma devam edebilir. Bu açıdan açıklanacak ekonomik verilere bağımlılık önümüzdeki dönemde daha yüksek olacak.
➔En yakında açıklanacak en kritik veri ABD enflasyonunun bizzat kendisi olacak. Ocak ayı tüketici fiyatları açıklaması ise gelecek hafta 14 Şubat’ta yapılacak.
➔Beklenen aylık bazda yüzde 0.1 düşüş olması, yıllık bazda ise çekirdek enflasyonun yüzde 5.7’den yüzde 5.5’e inmesi, tüketici enflasyonunun da yüzde 6.5’tan yüzde 6.3’e gerilemesi yönünde.
➔Enflasyonda düşüşün hızlanması elbette piyasaları pozitif etkiler. Çünkü Fed’in agresifliğini yumuşatır. İstihdam artışına rağmen enflasyon geriler ki, ekonomi için de piyasalar için de iyi bir seçenek.
➔Ama gerçekleşmesi çok istisnai bir durum olur ve devamı gelir mi diye de sorgulanır.
FED TUTANAKLARININ ÖNEMİ
➔Bu arada 1 Şubat tarihli Fed toplantısının tutanakları aradan 3 hafta geçtikten sonra yayımlanacak.
➔İstihdam verisi öncesinde faiz artışlarında durma noktasına yaklaşmakta olan Fed’in son toplantıda bilanço daraltma konusunu masaya yatırdığı tahmin ediliyor.
➔Sonuçta paranın miktarıyla ilgili, musluğun ne kadar kısılacağı kararı verilecek ve bunun da piyasalar üzerindeki etkili yüksek olmaya adaydır. Powell’ın basın toplantısında dikkat çektiği tutanaklar her zamankinden daha önemli gibi.
➔Şubat ayı kısa ama küresel piyasaların uzun ince bir yolda gidişi inişli çıkışlı ve zor olacağa benziyor.
