Burger yalancı, geleceği sahici
Füme aromalı bezelye-fasuye püresiyle pancar suyundan et tadında burger, yalancı çıtır tavuk icat eden Ethan Brown’ın iş mantığı aslında veganlara ters. Çünkü etik nedenlerle hiçbir hayvansal tüketimde bulunmayıp, et de yemeyenlere değil etseverlere, o lezzetten vazgeçemeyenlere hitap ediyor.
Ethan Brown’ın 10 yıl önce California El Segundo’da kurduğu Beyond Meat, artık et yerken vicdanı sızlayan, bir yandan da sağlığını ve iklim değişikliğini dert edinen tüketici kitlesini hedef alıyor. İddia o ki, 250 gramlık Beyond-Burger’in yol açtığı sera gazı emisyon hacmi, eş değerdeki sahici et mamulüne göre yüzde 90 daha az; hayvanların saldığı metan gazı malûm. Glutensiz ve soya içermeyen, pancarla kan rengi tutturulmuş bitkisel bazlı burgerlerin üretiminde daha az su ve enerji harcanıyor.
ABD’deki restoran ve perakende zincirlerinde kapış kapış giden “Beyond Meat” ürünleri, özellikle de Beyond-Burger öyle bir trend haline geldi ki, şirket hisseleri geçen mayıs başında Nasdaq’da halka arz edildi. Analistler bu cüretkar çıkışa şüpheyle bakıyordu, daha önce de birçok yeni teknoloji şirketine gösterilen yaklaşımla “Bu vegan balonu tez patlar” diyenler çoğunluktaydı.
Ama hepsi yanıldı. Bir günde 9.6 milyon hisse satışıyla 241 milyon dolarlık gelir sağladı ve şirketin değeri 1.5 milyar dolara fırladı. Bill Gates, Leonardo Di Caprio, Twitter kurucuları Evan Williams ve Biz Stone gibi isimler de büyük yatırımcılar arasındaydı. Bu trend üzerine JP Morgan gibi yatırım bankaları ve borsa analiz şirketleri hisse senedi fiyat beklentilerini yukarı çektiler. Borsaya ilk açılışta 25 dolardan işlem gören hisse senetleri bir ayda birim başına 120 dolara kadar yükseldi; şirket değeri 7.2 milyar doları buldu. Yılın ilk çeyreğine ait rakamlar da geçen hafta açıklandı; ciro artışı bir önceki döneme göre yüzde 215, kâr marjı yüzde 27’ye yükselmişti.
Yalancı burgerin marjinal kitleye hitap eden maceraperest bir girişim olmadığı anlaşıldı, ancak analistler yine de temkinli; Jefferies yatırım bankasının raporu, “Spekülatif hava kaçana kadar bir miktar daha yükseliş olacaktır” diyor. Ürünler şimdilik pahalı, ancak analistler şirketin maliyetleri düşüreceğini de hesaba katıyor.
İhtiyatlı tavrın nedeni ise, “etten arındırılmış burger” piyasasında giderek artan rekabet. Piyasanın iki numarası “Impossible Foods” örneğin. Burger King bu şirketle ortaklığa giderek, “Impossible Whopper”ı çıkardı. Kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobin proteininin bitkisel versiyonuyla hazırlanan bu etsiz burger öyle tuttu ki, yıl sonuna kadar ABD çapında zincire yayılacak.
BÜYÜME POTANSİYELİ VAR
“Impossible Foods”un CEO’su Patrick O. Brown’ın şov kapasitesi de bir nevi Elon Musk ayarında. Bill Gates ve Google’ın ana şirketi Alphabet’in yüz milyonlarca dolarlık desteğine sahip. Etsiz yaşamı mümkün kılan gıda üretimini, dünyanın en iyi yeni teknolojisi olarak sunmayı başarıyor. Şahsen vegan değil. Şirketi kurmadan önce Stanford Üniversitesi’nde biyokimya dersleri veren Pat Brown aynı zamanda Nobel Kimya Ödülü’nü almaya da aday görülüyor.
Beyond Meat’in yakın gelecekte Avrupa’yı da fethetmeye hazırlandığı söyleniyor. Bazı ülkelerde market zincirleri şimdiden birkaç parti satışa sundu. Ancak sınırlı sayıda ürün öyle kısa sürede kapışıldı ki, örneğin Almanya’nın discount marketi Lidl, ABD’deki furyayı göremediği için yeterli vizyon sahibi olmamakla eleştirildi medyada.
Daha sağlıklı diye vegan burger tüketilmesine karşın, sebze bazlı burger’lerin hakiki fast food’dan daha az zararlı olmadığına dair malumat da var. Barclays’in yeni yayınlanan araştırmasına göre, kalori, yağ ve protein hesabıyla bakıldığında iki tür arasında fazla fark yok. Bitkisel bazlı burgerlerin sadece kolesterolü hayli düşük. Burger King’in Whopper’ında 90 miligram kolesterol var, sebzeden mamul Impossible Whopper’da ise on miligram. Sodyum bazlı sebzeli burger’lerin içerdiği tuz ise etlilere göre en az 300 miligram daha fazla.
