Bebeklerde ayak sağlığı
Emekleme çağından geçip vücudunu dik tutmaya başlayan bebekler ve aileleri için tay durmalar, ilk adımlar çok önemli. Yürümeye başlayan bebek dünyayı artık bambaşka bir açıdan görme becerisine de kavuşur... Bebeğin ilk adımlarıyla birlikte ebeveynler ayakkabı seçme telaşına düşerler... Nasıl bir ayakkabı, ne zaman, çocuğum düz taban mı gibi sorular gelmeye başlar akıllara. İsveç Ayak Sağlığı uzmanı, kiropodist Özgül İşgör bebek ve çocuk ayak sağlığı ile ilgili sorularımı yanıtladı...
■ Bebeklerin ayaklarının sağlıklı gelişmesi için nelere dikkat edilmeli?
Bebeklerin ayakları anormal bir basınçla karşılaştığında şekil bozukluklarına uğrayacak kadar esnektir. Bu yüzden çok dikkatli olmak gerekiyor. Öncelikle bebeklerin ayakları serbest olmalı. Rahatlıkla ayaklarını hareket ettirip tekme atabilmeli. Bu hareketler sayesinde bacaklar güçlenir ve ilk adımı atmaya hazır hale gelir. Bu süreçte çocuğunuzun mutlaka ayakkabı giymesine gerek yoktur. Hatta yalın ayak ve çorapla yürümesi, ayak kaslarının normal gelişmesi açısından daha yararlıdır. Birkaç hafta bu şekilde yürüdükten sonra çocuğunuza ayakkabı alabilirsiniz. Elbette alacağınız ayakkabının doğru olduğundan ve ayak sağlığı açısından uygun olduğundan da emin olmalısınız.
■ Yürümeye yeni başlayan bebeğe nasıl bir ayakkabı giydirilmeli?
Çocukların ayakları belli bir yaşa kadar gelişmeye devam ediyor. Ayak gelişiminin doğal olması ve dış etkenlerle bozulmaması büyük önem taşıyor. Bu nedenle bebeğinize ya da çocuğunuza çok sert ayakkabılar giydirmemelisiniz. Çocuklarda ergenlik yaşlarına gelene kadar, ayağın şeklini alabilen, doğal malzemelerden üretilen, esnek ayakkabılar tercih edilmeli. Özellikle sert ayakkabılar, çocuğun ayak tabanındaki kavisin, yani çukurun düzgün oluşmasını, ayak adalelerinin sağlıklı gelişmesini ve yürüme denge refleksinin doğal gelişimini engelleyebiliyor.
■ Aileler çocukların ayak sağlığıyla ilgili ne tür yanlışlar yapıyor?
Bebekler ilk adımı attıklarında büyük heyecan duyarlar. Bu durum ebeveynler için de çok önemli, mutlu ve heyecan verici bir andır. Ebeveynler bu heyecanla hemen bebeklerine gidip ayakkabı alıyorlar. Biz uzmanlar bunu önermiyoruz. Bir diğer önemli yanlış da çocukların ayak sağlığına çok fazla dikkat edilmemesi... Anneler çocuklarının her şeyiyle ilgilenirler. En ufak bir değişikliğe dikkat ederler. Ancak ayakları ihmal etme alışkanlığı yüzünden bazen bu hayattaki en değerli varlıklarının ayaklarına gereken özeni göstermezler. Oysa ki onların gelecekte yaşayacakları ayak sorunları işte tam da bu yaşlarda oluşmaya başlar. Çocukların ayakları çok hızlı büyür. 12 yaşındaki bir çocuğun ayakları neredeyse bir yetişkin ayağı kadar büyüktür. Bu gelişim sırasında dikkat edilmezse, çocuğun ayaklarında bacak ve sırt gibi vücudun diğer kısımlarında da problemlere yol açabilen çok önemli bozukluklar oluşabilir.
■ Çocuklarda sık yaşanan ayak sorunları neler?
Çocukların ayaklarında gelişen bozuklukların erken tanısı son derece önemlidir. Bu ayak sorunlarını iki farklı kategoriye ayırabiliriz. Çocukların yüzde 60, 70, bazı çalışmalara göre 80'inde hafif düztabanlık ve hafif içe basma problemi gözleniyor. Bebeklerin çok büyük kısmında 3 yaşına kadar düztabanlık görülebilir. Çocuğun ayağını basarken düz, otururken veya parmak uçlarındayken normal ayak içi girintisinin görülmesi durumunda esnek düztabanlıktan bahsedebiliriz. Esnek düztabanlık, zaman içinde tedaviye ihtiyaç duymadan düzelir. Ancak bu durumun ergenlik dönemine kadar devam etmesi durumunda ayak tabanında ağrı oluşmaya başlar. Bu durumda doktora gidilmesinde
yarar vardır.
Çocukların ayaklarında görülen bazı sorunlar zamanla düzelebiliyor. Ancak bazı sorunlar da kalıcı problemlere neden olabiliyor. Çocuğunuzun ayak gelişiminin normal ilerleyip ilerlemediğini, ayağındaki sorunun tedavi gerektirip gerektirmediğini, ayak konusunda uzman kuruluşlara danışarak öğrenebilirsiniz.
Hamilelik sonrası kadınların AYAKLARI BÜYÜYOR...
"GEBELİĞİN, ayağın şeklini ve büyüklüğünü kalıcı olarak değiştirdiği beliriendi."
Bunun için biLimsel bir araştırmaya gerek var mıydı bilmiyorum; malumun ilanı oldu biraz... Gebeliğin ayak şeklini ve büyüklüğünü kalıcı olarak değiştirdiği test edildi; onaylandı.
Ben sadece bende olduğunu sanıyordum. Uzay'a hamileyken, diyetisyenleri, sağlıkla ilgili tespitleri ve hatta sağduyumun sesini de duymazdan gelip kendimi çilekli tart yemeye adadığım için 25 kilo almıştım... Hamilelik öncesi 50 kilo olan vücudum 40.hafta civarı her açıdan sınırları zorlar duruma gelmişti. Ayaklarım bu gelişimde önde gidiyorlardı tabii ki.
İşte bilim insanları diyorlar ki; gebelikte alınan kilolar nedeniyle ayak kemeri düzleşir ve eklemler gevşer. Hamilelikten sonra ayak büyüklüğüyle ilgili yapılan bu çalışmada, katılan kadınların yüzde 60-70'i ayaklarının doğumdan sonra daha büyük ve geniş hale geldiği, hamilelik öncesi ve doğumdan beş ay sonra yapılan ölçümlerde ayaklarda ortalama 2 ila 10 mm büyüme görüldüğü tespit edildi. (Bende durum 38 numaradan 41'e kadar ilerledi; doğumdan 2.5 sene sonra 38.5'ta sabitlendi.)
Ayaktaki bu büyüme, fazla kiloyla olduğu gibi eklemleri genişleten bir hormon salgılanmasıyla da ilişkiliymiş. İlginç olan ayak büyümesinin ikinci ya da üçüncü çocuğunu doğuran kadınlarda görülmemesi. Bu nedenle, ilk hamileliğin ayak boyunda değişikliğe neden olduğu öne sürülüyor.
Bu yüzden gebe kalmadan önce evladiyelik ayakkabılar almaya gerek yok; çocuğunuzu kucağınıza aldıktan sonra "her zaman giyerim" diye bir koleksiyoner edasıyla biriktirdiğiniz stilettolarınıza ancak uzaktan bakacaksınız... Demedi demeyin!
