Karadeniz’de bulduğumuz doğalgazı herkes heyecanla bekliyor.
Özellikle de “Açın kombileri sonuna kadar, gaz bedava olacak” diyen salaklar ve bu salaklara inanan salaklar.
Bunlar açın kombileri dediği günden bu yana evlere gelen doğalgaz fiyatının birkaç kat arttığını benim söylememe gerek yok, zaten içinizde hissediyorsunuzdur.
Peki gerçekten Karadeniz’deki gaz çıkarıldığı zaman doğalgaz fiyatları ucuzlayacak mı!
Devlet faturayı ödemeyi kabul eder, sübvansiyonu arttırırsa elbette ucuzlar ama bunun için Karadeniz’den gaz çıkarmaya gerek yok.
Rusya’dan alırken de ucuzlayabilir.
Hatta seçim arifesinde isterlerse bedava bile verip göz boyayabilirler.
Biz doğalgaz çıkarmanın heyecanına kapılmadan, Karadeniz’de bulunan gaz ve bu gazın çıkarılması ile ilgili soruları soralım.
Aslında bu soruları bu konunun en önemli uzmanlarından Ali Arif Aktürk’ten alıntılayarak soralım.
1. 500 milyar metreküpün üzerinde doğalgaz bulunduğu söylenen rezerv alanında çıkarılabilir gerçek rezervin ne kadar olduğu ile ilgili olarak konunun uzmanı DeGolyer and McNaughton tarafından bir rapor hazırlandı. Buraya milyarlarca dolarlık yatırım bu rapora dayanılarak yapılıyor olmalı. Bu rapor, bu işi finanse eden Türk halkına şeffaf olarak niye açıklanmıyor?
2. Derin denizin altındaki 3 bin metrelik kuyulardan çıkarılacak olan doğalgazın çıkarılması ve karaya taşınması konusunda bir konsorsiyum ile anlaşma yapıldı. Schulumberger-Subsea konsorsiyumu. Bu anlaşmanın detaylarını bilmiyoruz. Sadece Subsea ile yapılan bölümün 750 milyon dolarlık kısmı kamuoyuna açıklandı ancak toplam sözleşmenin 3,2 milyar dolar olduğu uluslararası piyasada konuşuluyor. Üç milyar iki yüz milyon dolar. Bu devasa miktar ile ilgili bir açık ihale yapıldığını da duymadık. Bu işi yapabilecek başka firmalar olmadığı için mi bu ihale bu konsorsiyuma verildi?
3. Doğalgaz ve enerji sektörü ile ilgili yayınlarda Sakarya Gaz Sahası’nın 2024 yılında ticari üretime geçebileceği açıkça yazılırken biz Mart ayında hangi yerli doğalgazı kullanacağız.
4. Yine aynı uluslararası yayınlarda bu sahada 2024 yılında başlayacak ticari üretimin ilk yıl günde 6,5 milyon metreküp olacağı 2025-2030 yılları arasında en verimli haline gelip günde 10 milyon metreküpe ulaşacağı, 2031 yılından itibaren verimin düşmeye başlayacağı ve 2057 yılında sahanın ekonomik ömrünü tamamlayacağı yazılıyor. Zaten karada kurulmakta olan Gaz İşleme tesisinin günlük kapasitesi de 10 milyon metreküp. Bu durumda uzmanların hesaplamalarına göre faz 1 kapsamında 2057 yılına kadar çıkarılacak doğalgaz miktarı yaklaşık 100 milyar metreküp. Sadece ilk Schulumberger-Subsea konsorsiyumuna 3,2 milyar dolar ödeneceği ve kuyuların açılması ve gazın taşınması ve kamulaştırma bedelleri ve beklenmeyen giderler olarak 2057 yılına kadar toplam 4,5 milyar dolarlık harcama yapılması bekleniyor. Bu durumda her bin metreküp doğalgazın maliyeti 450 dolar oluyor. Oysa bugün Botaş konutlara aynı miktarda doğalgazı 218 dolara satıyor. Yani Karadeniz’den çıkaracağımız gazın maliyetinin yarısından da ucuza.
Sakın yanlış anlamayın.
Bu gazı çıkarmayalım falan demiyorum.
Bazen daha pahalı bile olsa, kendi kaynağımız değerlidir.
Çıkaralım.
Ama bunun bedava olmadığını da bilelim.
Not: Buradaki hesaplamalar Ali Arif Ertürk'ün makalesinden bire bir alınmıştır.
