Yapısal durgunluk yeniden kendini hissettirirken
Amerikan Merkez Bankası (Fed) herkesin acısını dindirdi. Artık faizleri indireceğini kabul ve ilan etti.
Sadece birkaç ay öncesine kadar 2019’da 3 faiz artışı yapacağını ilan eden Fed şimdi faizi indireceği sinyalini veriyor. Üstelik, piyasaya göre sadece bu yıl 2 faiz indirimi çoktan fiyatlarda. Üçüncüsü için fiyatlar ayarlanıyor.
3 artıştan 3 indirime.
Bu, son zamanlarda görülmeyen bir dönüş. Başkan Trump’un dış politikası ve ABD’nin büyüme patikasının dayatması. Fed, böylelikle lokal finansal koşulları gevşetmek ve ABD Doları’nı zayıflatmak için harekete geçiyor.
3 indirime dönüşün bir başka forse edeni ise küresel ekonomideki yeni normal. Yapısal durgunluk gerçek ve en soğuk yüzüyle aslında bize bakıyor. Hanidir bakıyor, yeni değil…
Dünyada faizler 40 yıldır düşüyor.
80’lerin başında Amerikan 10 yıllık Hazine kağıdının getirisi %16 iken artık 2’den küçük.
Neden böyle?
Çalışmalar muhtelif.
Bu çalışmaların bazılarının sonuç bölümünden alıntı yapıyorum:
Aşırı sermaye birikimi, teknolojik gelişmeler, gelişmiş ülkelerde yaşlanan nüfus bunlar arasında.
Bu, kısa sürede değişecek bir trend değil. Seküler ve gittikçe kendini hissettiren bir trend.
*
İşaret fişeğini gelişmiş ülkelerin güney şubeleri Avustralya ve Yeni Zelanda faiz indirimleriyle yaktılar.
Avrupa Merkez Bankası ‘gerekirse daha fazla gevşeme mümkündür’ mesajını iletti. Japonya Merkez Bankası (BOJ) enflasyonda istenilen seviyeler yakalanamayacaksa daha fazla teşvik verebileceğini ifade ediyor.
Hangi BOJ?
Portföyü ülke milli hasılasının üstüne çıkan BOJ.
Geçen yılın 175’er baz puan faiz artışı yapan ülkeleri Filipinler ve Endonezya faiz indirim döngüsüne girdiler ya da girmek üzereler.
Rusya 1 yılın ardından yeniden politika faizini indirdi. Hindistan çok tan ikinci faiz indirimini yaptı. Brezilya indirim sinyalini verdi. Türkiye’de kur takası faizleri bu yıl sonuna kadar 3 tam puan indirim fiyatlar hale geldi.
*
Küresel çapta, 12,5 trilyon dolarlık tahvilin faizi negatife döndü.
Bu bir rekor.
Yeni normal kendini dayatıyor. Altının ons fiyatı 1.400 doların kapısını çalmak üzere çünkü Dolar Endeksi zayıflıyor.
Bu yeni bir dönem. 2007’de başlayan küresel faiz indirimi ve ardından gelen parasal gevşemeler bir dönemdi. 40 yıllık faiz düşüşü döneminin devamıydı. Ardından ‘normalleşme’ meltemi esti. Şimdi reel olan yine kapımızda.
Bundan sonra emtia fiyatları düşük kalacak. Faizler inmeye devam edecek. Birkaç yıl yeni dönemi konuşacağız.
Sanırım en büyük mesele bu küresel, ekonomik - yeniden düşüşün yanında bir de finansal kriz görüp görmeyeceğimiz olacak. Eğer yavaşlama böyle haberlice gelecekse sorun yok.
Ancak bir gelişen ülke, bir sektör ya da fon grubunun batışı ile olursa bu ekonomik dönüş… O zaman işleri yönetmek zor olacak.
*
Son sözler Türkiye için. Maliyetlerin düştüğü, faizlerin indiği bir dönem… Elbette bizim için olumlu. O olumlu ortamda daha önce neler yapmıştık, şimdi neler yapmalıyız? Bunu da sonraki yazıda tartışalım.
