Arvid Tuerkner Bloomberg HT'de soruları yanıtladı

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Türkiye Direktörü Arvid Tuerkner'in Arzu Maliki ile yaptığı söyleşinin satır başları şöyle;

2017 EBRD için nasıl bir yıl oldu?

Tuerkner: Geçen sene çok başarılı bir yıl geçirdik EBRD olarak, 51 tane rekor seviyede projeye imza attık. Geneldeki yatırım hacmimiz 1.6 milyar Euro oldu, yatırımlarımız Euro cinsinden. Bu projelerin 50 tanesi Özel Sektörde, 1 taneside Kamu sektöründeydi, İstanbul Metrosu projesi idi.

Bu 50 projeler arasında hangi sektörler öne çıkıyor?

Tuerkner: Bu projelerden 1 tanesi "Türk Kadın Girişimciler" Programı, bu çerçevede biz 5 farklı Türk bankasına kredi sağlıyoruz, bankalarda bu fonları kadın girişimcilere yönlendiriyorlar. Geçen yıl bu programımızı sonlandırdık ve toplamda 300 milyon Euro'luk bir kaynak aktardık. Bu sayede 15 binden fazla kadın girişimciye ulaştık.

Enerji ve kaynak verimliliği ve yenilenebilir enerjiye yatırım yaptık. Yatırımların yarısını yenilenebilir enerjiye yapıyoruz. Örneğin jeotermal enerji santrali finansmanı yaptık, PPP tarzında 3 tane kaynak verimliliği olan hastaneye yatırım yaptık, biri Bursa biri de Gaziantep'teydi. Aslında enerji verimliliği olan konut projeleri de yapıyoruz burda NEF ile ortağız.

2018'den beklentileriniz neler EBRD olarak?

Tuerkner: Benzer bir performans yapmayı düşünüyoruz, daha fazla olmayabilir. Zaten Türkiye bizim için belki en ağırlıklı ülke, 2014'ten beri Türkiye en fazla ağırlık verdiğimiz ülke oldu. Yakınlarda Peyman ile ortaklığa girdik, kuruyemiş üretimi yapan bir firma. Biz zaten tarımda çok aktiftik, tarım ticareti yapan birçok şirketle çalışıyoruz. Tarım sektörünün Türkiye için de çok önemli olduğunu düşünüyoruz çünkü istihdamın %20'si tarım sektöründe. Bu 32 milyon tutarında bir finansman verilecek, Hollanda Kalkınma Bankası burda bizim sendikasyon ortağımız, ve Eskişehir'de yeni bir tesis kurulacak. Ham maddelerinin %70'ini Türk çiftçilerden alacaklar ve bu oran daha da artcak.

Yenilenebilir enerji tarafındaki yeni projelere bakarsak, güneş, rüzgar, biomass ile ilgili projelerimiz var, aynı zamanda 2 tane hidro elektrik santralinin özelleştirilmesi projemiz var, burda Entek, Koç Grubu ortağımız.

TSKB ile bir işbirliğiniz oldu, detayları verebilir misiniz?

Tuerkner: Bu da orta ölçekli sürdürülebilir enerji verimliliği projesi. Burda yine biz parayı bankalara veriyoruz ve orta ölçekli enerji projeleri onlar vasıtasınla fonlanıyor. TSKB bu konuda son derece tecrübeli bir ortağımız. Yüksek meblağlı bir krediyi çok verimli bir şekilde kullandırdılar ve biz bu işbirliğini daha da devam ettirmek istiyoruz çünkü bu çerçeve halinde hala bütçemizde boşluk var.

Enerji şirketlerinin kur volatilitesi açısından sıkıntıları olmuştu, finansman açısından da, bu sene enerji şirketleri açısından nasıl bir yıl olur bu bağlamda?

Tuerkner: Yenilenebilir projeler şu anda 2020 yılına kadar tarife avantajlarından faydalanacaklar, 2020'den sonra ne olacağı önemli, biz burda enerji bakanlığı ile çalışmalar sürdürüyoruz, tabiki yatırımcıların da ilgisinin devam etmesi lazım bu alana. Kurdaki volatiliteyi maalesef bu yılda risk olarak görüyorum. Hükümet de bunun farkında işte döviz cinsi borçlenmalar hakkında adımlar atıyorlar. Fakat bu kararı büyük şirketler için daha uygun görüyorum çünkü onların daha çok döviz cinsinden borçları var.

Birçok altyapı projeleri var, yeni köprü, havalimanı ve bir de Kanal İstanbul projeleri var, bu kapsamda neler yapmayı planlıyorsunuz?

Tuerkner: Tabi biz bunlarla ilgileniyoruz, altyapı projelerinle her zaman ilgileniyoruz. Bu alanda Türkiye'nin daha birçok projeyede ihtiyacı var, biz Şanlıurfa'daki PPP tarzı hastanemiz bu yıl sonlanacak, standartlarımıza uyarsa biz her türlü proje ile ilgileniriz.

Perakende ile ilgili de şimdilik Korozo ile çalışıyoruz ve yeni de bir projemiz var bu alanda.

Kobiler hakkında çalışmalarınız neler?

Tuerkner: Türkiye'de biz toplamda 2.3 milyar Euro yatırım yaptık kobilere, ve toplamda 80 bin kobiye ulaştık, bu çalışmalarımız devam edecek.

Yeni kararla beraber Kobilerin sadece TL cinsinden borçlanacak olmaları sizin için sorun teşkil edecek mi?

Tuerkner: Biz Türk Lirası finansmanda yapıyoruz, mesela Bal Parmak'a verdiğimiz kredi de TL cinsinden idi. Eğer firmanın ciddi bir ihracatı varsa o zaman döviz cinsinden de finansman sağlayabiliriz. Eğer böyle bir ihracat yoksa TL cinsinden vereceğiz. Burda şunu söyleyebiliriz Türk Lirası cinsinden sermaye piyasalarının derinliği çok fazla değil, bunu artırmaya çalışıyoruz. Türk Lirası cinsinden 9 tane tahvil üzerinde çalıştık, 1 tanesi daha şu anda gündemde, kurumsal tahvil ihracı ile ilgili 1.2 milyon Türk Lirası cinsinden ihracat yapacağız.

2018'de finansal riskler açısından nasıl görüyorsunuz?

Tuerkner: Öncelikle Türk bankacılık sektörü çok sağlam ve sermaye yeterliliği çok iyi, bu Türkiye ekonomisinin güçlü tarafını oluşturuyor. Elbette Türk bankaları yurtdışından da ciddi şekilde finansman sağlıyor, tabi burda da ciddi bir kur riski var, bu konunun yakından izlenmesi gerektiğini düşünüyorum.