Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Yaşam HT Cumartesi MoMa PS1 nerede? Halil Altındere kimdir, Elif KEY yazıları, Tahribad-ı İsyan, Fuat Ergin, WHAT’S TOKİ?

        Elif KEY / HT Cumartesi

        elifkey@cyh.com.tr

        New York’a yolu düşenlere iki not: 23 Mart’ta açılan MoMa PS1’deki sergi 25 Mayıs’a kadar sürecek. İkincisi: Bu MoMa Manhattan’daki MoMa değil, haritadan bakmadan giderseniz, yolunuz uzar.

        MoMa PS1 kocaman bir sanatsal alan. Her katta her kapının arkasından başka bir iş, başka bir sanatçı çıkıyor. Bir odada Führer’in tablosu kocaman bir güvercine, başka bir odada yastıklara oturmuş birkaç kişi çiçeklerin ortasına yatırılmış ölü birine bakıyor. Ortam “Sanatçı bu işinde ne demek istemiş” sorularına gayet müsait. Bir oda ise, dolup dolup boşalıyor. Bazı eserlerin önünden hızla geçen New Yorklu sanatseverler, bu odada dönen videoyu birkaç kez seyretmeden odayı terk etmiyor. Hikâye tam da ‘İçi seni, dışı beni yakar’ cinsinden. TOKİ’nin ne olduğunu, nelere mal olduğunu biz bilsek de videoyu seyreden yabancılar “What’s TOKİ” sorusunu “Hmmm very nice”larının yanına ekliyor. Halil Altındere’nin işinden çok etkilendikleri aşikâr. Yakın dönem sanat tarihinin önemli figürlerinden Halil Altındere’nin Wonderland’ı aslında hiç de öyle bir harikalar diyarından bahsetmiyor. Bienal’de gösterilen ve herkesin tüylerini diken diken eden Wonderland, kentsel dönüşüm meselesini sert bir dille anlatıyor. Başrollerde Sulukule’den Tahribad-ı İsyan ve hip hop’un kralı Fuat Ergin var.

        TAHRİBAD-ı İSYAN’IN İSYANI

        Video, fantastik bir film gibi başlıyor. Ortada bütün ihtişamı ve kral tacıyla oturan Fuat Ergin, kaybedilmesi muhtemel alanları sayıyor. İçlerinde Sulukule var, Gezi Parkı var. Liste Balat, Okmeydanı, Tarlabaşı diye sürüyor. Tahribad-ı İsyan grubunun da derdi İstanbul’un betonlaşma, soylulaşma ve temizlenme serüveni. Grubun web sitesinde “Biz kimiz” bölümü adeta isyanımın sesini dinle bak ne diyor köşesi: “Defterleri nefretle, mutlulukla, savaşla, barışla, iyiyle, kötüyle dolmuştu. Ve yıkılan Sulukule’ nin sesi olmaya kararlıydılar. İnsanlar nesillerdir yaşadıkları evlerinden atılmıştı. Evlerinden atılan insanlarla birlikte kültür de dağılmaya başlamıştı. Tahribad-ı İsyan işte o zaman gerçekten işe başlamıştı. Artık daha iğneleyici sözler yazmaya başladılar. Bu sisteme isyan etmeye başladılar.’’ Halil Altındere’nin videosu; evlerinden atılan, mahalle ve sokaklarından olan, arkadaşlarını kaybeden, kültürleri dağılan, kentsel dönüşümle hayalleri yıkılan insanları anlatıyor.

        WHAT’S TOKİ?

        MoMa PS1’deki serginin küratörü Klaus Biesenbach, Bienal zamanında İstanbul’dayken Halil Altındere’ye bu teklifi götürmüş ve el sıkışılınca adeta Sulukule New York’a gelmiş. Altındere, bu eserinin bu kadar farklı yerlerde ilk defa bu kadar yoğun ilgi gördüğünü söylüyor. Altındere’ye göre, kentsel dönüşümü, ağlayan çocuk, evi başına yıkılan kişinin feryadı şeklinde değil, bu çocuklar gibi her şeye rağmen cool olan ve başını dik tutan bir direnme stratejisi içerisinde göstermek gerek! Videoya bakanlar TOKİ kelimesiyle ilk defa karşılaşsalar da ellerindeki kâğıtta, “2009 yılında gerçekleşen Sulukule’nin yani 600 yıllık eski İstanbul Roman bölgesinin yıkımı, devlet ve ticari otoriteler tarafından tanımlanmış bir şiddet eylemi olarak nitelendirilebilir. Diğer taraftan, Sulukule halkı, bu otorite figürlerine şiddet içeren bir direnişte bulunmamışlardır’’ yazıyor. Ama herkesin dönüşümü kendine! Burada da kitapçılar kapanıyor terlikçi oluyor, bir başka şahane tiyatro kapanıyor orası gelinlikçi oluyor, dolayısıyla herkes klasik bir 21. yüzyıl hastalığıymış gibi başkasının kusurunu ballandıra ballandıra konuşurken, kendi ayıbını örtmeyi şahane biliyor. Tüm bu egosal sanatsal durumlar Halil Altındere’nin Harikalar Diyarı’nın ne kadar sarsıcı, dünyanın merhametsizliğini 8 dakikada özetleyen bir iş olduğunu gölgelemiyor.

        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ