Doğu Asya Digital Parası, Facebook'un Libra'sına karş
2 ay önce, bütün dünya Covid-19 ile mücadele ederken Çin bir açıklama yaptı ve “5 eyalette dijital paraya geçiyorum” dedi. Çin bu açıklamanın hemen arkasından da, DCEP adını verdiği Dijital Yuan’ı, mobil ödeme platformları (WeChat, AliPay) üzerinden günlük hayata soktu.
Bu köşenin devamlı takipçileri daha önceki yazılarımda, Çin’in Dijital Yuan projesini uzun süredir planladığını ancak Facebook’un Libra adı ile kullanıma sokacağı stablecoin projesinin hızlanmasının akabinde, DCEP’yi beklenenden daha önce dolaşıma soktuğunu yazdığımı hatırlayacaktır.
Digital Yuan’ın arkasında Çin Merkez Bankası var. Blokzincir üzerine konumlanmış, merkeziyetsiz kriptoparalardan (bitcoin) farklı olarak DCEP, DLT (Distributed Ledger Technology) üzerine konumlanmış ve merkeziyetçi bir kriptopara.
DLT sayesinde, ödeme platformlarında aracısız, hızlı ve güvenli işlem yapmak mümkün. Bu sebeple Digital Yuan, Çin’de nakit ve kredi kartından daha fazla kullanılan mobile ödeme platformlarının tercih ettiği para birimi oldu.
Şimdi gelelim Doğu Asya Digital Parası'na.
IMF’nin rezerv para olarak kullandığı bir para birimi var “SDR”.
IMF’nin üyeleriyle yaptığı rezerv alışverişinde kullanılan bu para birimi, % 42 ABD Doları, %31 Euro, %11 Yuan, % 8 Japon Yeni ve % 8 İngiliz Pound ile oluşturulan bir sepete endekslidir. Piyasada alınıp satılmaz. ABD Doları karşısında her gün değeri hesaplanır ve ilan edilir.
Facebook’un yakın zamanda kullanıma sokmaya hazırlandığı dijital parası Libra da, IMF’nin SDR parası gibi bir grup majör paradan oluşan sepete endeksli.
Libra, % 100 teminatlandırılmış, yarı merkeziyetçi ve DLT teknolojisine dayalı bir ürün. Facebook’un Librasının % 50 ABD Doları, % 18 Euro, % 14 Japon Yeni, % 8 Singapur Doları’ndan oluşması bekleniyor.
Facebook eğer Libra’yı çıkartmayı başarabilirse, ülkeler üstü ama majör paralara endeksli, 2 milyar Facebook kullanıcısının işlem yapabileceği dijital parayı kullanıma sokmuş olacak. Ayrıca Facebook’un Dolar ve Euro için de stable coin çıkarma isteği var.
Facebook’un Librası ile Doğu Asya’nın ne alakası var?
Dijital Yuan’ı çıkartan Çin Yönetimi, içeride kriptoparalardan gelecek tehdide karşı kendini korumaya almış oldu. Blokzincir üzerinden yapılmak istenen her türlü ödeme işlemi de ya da akıllı kontratlarda DCEP kullanılabiliyor.
Ancak Facebook’un Librası başarılı olursa, Çin hariç Asya’da yoğun ilgi görmesi büyük olasılık. Libra’nın içinde % 50 ABD Doları oranında yer alması ayrıca %20’den fazla da Asya menşeili para bulunması, hem ticaret hem de para transferi gibi konularda, Asyalı yatırımcıların ilgisini çekecektir.
Bu sebeple Çin, sınırlarına kadar gelebilecek olan ve kontrolü kendinde olmayan bir kriptopara tehdidine karşı, Japonya, G.Kore ve Hong Kong’a, Bölgesel Stable Coin kurma çağrısında bulundu.
Çin Merkez Bankası, Dijital Yuan’ı Japonya, G.Kore ve Hong Kong’a örnek göstererek, onların da çıkartacağı dijital paralardan oluşacak bir kripto para sepetine Doğu Asya Dijital Parası adını vermeyi teklif etti.
Çin’in teklifinde :
Şu ana kadar sadece G.Kore Merkez Bankası’nın dijital para çıkarmak için faaliyet içinde olduğu biliniyor. Japonya ve Hong Kong’un Merkez Bankaları aracılığı ile böyle bir çalışma içerisinde olmadığını tahmin ediyoruz. Çin, bu 2 ülkeye de altyapı ve know how desteği verebileceğini açıkladı.
Çin’in hedefi, Doğu Asya Dijital Parası'nı Asya’da kullanıma sokarak Facebook’un Librasını bölgeden uzak tutmak.
Doğu Asya Dijital Parası'nın bir başka avantajı da, bahsi geçen 4 ülkenin ikili ticaretlerde ABD Doları ya da Euro kullanmadan, ticaret yapabilmelerine imkan vermesi olacak.
Çin’in ABD’den sonra en fazla ticaret hacmi yaptığı ilk 3 ülke: Hong Kong, Japonya ve G.Kore.
Çin, Hong Kong, G.Kore ve Japonya’nın birbirleriyle yaptıkları toplam dış ticaret miktarı 600 milyar dolar.
Potansiyel büyük ve Çin bu işi çok istiyor.
Ancak ABD’nin yakın markajında olan ve Asya’daki Ekonomik Müttefiki statüsü verdiği Japonya ve G.Kore, Washington’u çıldırtacak bir projeye imza atar mı?
Ticaret Savaşları'nda 2 yıl içinde Çin’in ABD’ye sattığı ürünlerin % 75’ine ithalat vergisi getirecek kadar gözü dönmüş Trump yönetimini karşılarına almaya cesaret edebilir mi?
Yakın zamanda hep beraber izleyip, göreceğiz.
