Bartholomeos haklı mı, haksız mı?

Patrik’in “Türkiye’de kendimizi çarmıha gerilmiş hissediyoruz” sözü tartışılıyor

FENER Rum Patriği Bartholomeos Amerikan CBS Televizyonu’ndaki ünlü ‘60 minutes’ programına verdiği röportajda Heybeliada Ruhban Okulu’nun açılmamasının cemaati üzerinde yarattığı sıkıntıyı oldukça çarpıcı bir cümleyle anlattı: “Türkiye’de kendimizi çarmıha gerilmiş gibi hissediyoruz”. Röportajın Başbakan Erdoğan ile Büyükada’daki buluşmasından önce yapıldığı, Patrik’in şu anki görüşlerini yansıtmıyor olabileceği belirtiliyor ancak Bartholomeos’un önceki gün AHT Genel Müdürü Ramazan Kurnaz’la mülakatında da sitemkâr açıklamalarda bulunması sıkıntısının devam ettiğini gösteriyor.

Bartholomeos HABERTÜRK Gazetesi’nde yayınlanan röportajında da “Ruhban okulu konusunu Başbakanımıza defalarca arz ettim. ‘Peki ama Atina’da cami yok’ yanıtını veriyor. Atina’da cami olmasını ben de istiyorum ama bunun mesulu ben miyim? Oradaki hataları ve eksikleri niye biz ödeyelim?” diyor. “Çarmıha gerilme” benzetmesine tepki gösteren Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun da altını çizdiği üzere, Bartholomeos olgun şahsiyetiyle tanınan, birikimli ve saygın bir din adamı. Açıklamaları Türkiye’yi diplomatik anlamda sıkıntıya sokacak kadar ciddi ancak bugüne kadar böyle bir dili hiç kullanmamış olması ve aksine son derece üsluplu bir din adamı olarak tanınması söylediklerinin üzerinde durulmasını gerektiriyor. Patrik haklı mı, haksız mı? Türkiye, bu denli sert bir benzetmeyi hak ediyor mu? İşte farklı görüşler...

GÜLİN YILDIRIMKAYA

gulinyildirimkaya@haberturk.com

Patrik ‘Zulüm edebiyatı’ yaparak haklıyken haksız duruma düştü

‘Mübalağa sanatı yapayım’ derken, derdinizi anlatamaz, irrasyonel bir alana savrulursunuz. Haklıyken haksız duruma düştüğünüzle kalırsınız

AKİF BEKİ’nin Radikal Gazetesi’nde yayınlanan köşesinden: BİR an için anlamaya çalıştım, Fener Rum Partiği’nin hissiyatını. ‘Quo Vadis?’menkıbesini çağrıştıran bir ruh hali sezdim. Roma’dan kaçarken yolda İsa’ya rastlayan Aziz Peter’in yerinemi koyuyordu kendini? Hepimizin kendini bulduğu destanlar vardır. Kahramanlarımızla özdeşlik kurar, onların yerine koyup kendimizi, çarmıha gerilmiş gibi hissettiğimiz de olur. Bartholomeos, benzer bir dolduruşa getirmiş kendini. CBS kanalına konuşurken, aklından neler geçirdiği o kadar belli ki... Çekimsırasında, Roma’ya gitmiş Patrik, havarilerden Aziz Peter olmuş, İmparator Neron’un çıldırtan zulmünü görmüş, kaçarken yolda İsa peygambere rastlamış... ‘Quo Vadis, Domine!?’ diye sormuş ona, ‘Efendimiz! Nereye gidiyorsun?’... İsa’nın cevabı öyle çarpıcı, öyle dramatik olmuş ki... ‘Roma’ya yeniden çarmıha gerilmeye gidiyorum’ demiş İsa, ‘Çünkü sen, benim kurtaracağım insanları bırakıp kaçıyorsun.’ Tıpkı Aziz Peter gibi sarsılmış Patrik... İşte o anda karar vermiş kalmaya, çarmıha gerilme pahasına ‘kutsal azınlığın’ başına dönmeye... Can çekişiyor ayali çarmıhlarda, görülmemiş işkencelere maruz kalıyor. Coşuyor... Ama burası Roma değil, tarih 2 bin yıl öncesi değil, baştaki ‘zalimNeron’ değil, Fener Rum Patriği de Aziz Peter değil... ‘Zulüm edebiyatı’nın etkisinden kurtulamazsanız, gerçekle hayal iç içe geçmeye başlar...’Mübalağa sanatı yapayım’ derken, derdinizi anlatamaz, irrasyonel bir alana savrulursunuz. Haklıyken haksız duruma düştüğünüzle kalırsınız, başka da bir işe yaramaz.

Patriğin yakışıksız sözlerini mazur göstermek Davutoğlu’na mı düştü?

CHP Genel Başkan Yardımcısı ONUR ÖYMEN: SAYIN Dışişleri Bakanı’nın bu konuda yaptığı açıklama son derece cılız ve yetersizdir. ‘Patriğin dili sürçmüştür’ diyor. Yani size mi düşüyor Patriği mazur göstermek? Bırakın kendi savunsun. Anayasa özel nitelikte dini ve askeri yüksek okulların açılmasına izin vermiyor, bunu Patrikhane de biliyor. Türkiye’de hiç kimse ‘Ortodoks din adamı yetiştirilmesin’ demiyor, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne bağlı böyle bir yüksekokul açılabilir. Ama Patrik istiyor ki doğrudan Patrikhane’ye bağlı olsun. Bunun için de yabancı ülkelerin baskılarına başvurmak yoluna gidiyor. Türkiye’deki bir dini kuruluş uluslararası alanda Türk Hükümeti’ne yönelik baskı yaptırmak istiyor. Talepleri yerine getirilmeyince de ‘biz çarmıha gerilmiş gibiyiz’ diyor. Patrik, kendini büyük bir ıstırap içinde göstermeye çalışıyor. Bu sözleri son derece yakışıksız ve yersiz buluyoruz. Anayasası’nın ihlali isteniyor.

Rum vatandaşların sorunu var da Türk vatandaşlarının yok mu?

İstanbul Müftüsü MUSTAFA ÇAĞRICI: RUM Ortodoks Patriği Bartholomeos’un ‘Kendimi çarmıha gerilmiş gibi hissediyorum’ yönündeki ifadelerini yorumlamam ne kadar münasip olur bilmiyorum. Onların da neler hissettiklerini hissetmem mümkün değil. Türkiye’de Rum Ortodoks azınlıklar, etnik ve diğer azınlıklar böyle bir şikâyete mahal verecek derecede sıkıntı yaşamıyorlar. Ama o ifadenin de kasıtlı yapılmış olduğunu düşünmüyorum. Muhabirin sorusu Bartholomeos’u böyle bir konuşma yapmaya, haklı olmayan bir üsluba da yönlendirmiş olabilir. Umarız ki, Bartholomeos çıkıp kamuoyuna düzeltici bir açıklama yapacaktır. Çünkü kendisi saygın bir din adamıdır. Adalete ve dürüstlüğe değer veren, kadir bilen bir insandır. Ülkemizin seçkin vatandaşlarından biridir, değer verilmiş bir kişiliktir. Dolayısıyla kendisini çarmıha gerilmiş, zincire bağlanmış gibi hissedeceği psikolojik bir durumu yaşamaması gerekmektedir. Ayrıcada bence bu sözleri haklı çıkaracak bir durum da yoktur. Dünyanın hemen hemen her yerinde çeşitli dini grupların, etnik grupların, meslek gruplarının da bazı sorunları vardır. Bu tür grupların beklediği her şeyin verilmesi mümkün olmayabiliyor. Rum vatandaşların sorunları var da Türk vatandaşların sorunları yok mu? Bu sorunları özel olarak haksızlık yapılıyormuş gibi bir hale getirecek üslupla dile getirmek hakkaniyete uymaz. Ülke olarak doğru ve güzele doğru yürüyoruz. Umarım herkesin sorunları çözüme gider. Onların da bir sıkıntısı varsa birbirimizi üzmeden, kırgınlığa mahal vermeyecek bir üslup kullanarak çözmeliyiz.

Patrik hükümetten değil ‘devlet’ten şikâyetçi

Patrik’in söyledikleri buülkede ahlakı vicdanı olanherkesin söyleyeceğişeyler,tepkileri çok doğal,‘Çarmıha gerilme’açıklaması hükümete tepki değil