Yargıtay'dan emsal karar! "Mesleki dayanışma" işten atılma nedeni değil
Bursa’da yaşayan Emine A. 16 yıl çalıştığı işyerinden boş bir çikolata kutusunu aldığı için tazminatsız bir şekilde işten atıldı. Yargıtay 22. Hukuk Dairesi, Emine A.'nın, kimsenin bulunmadığı sırada başkasına ait çikolata kutusunu almasının işten atılma nedeni sayılacağına karar verdi. Bu karar da Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından onandı. 16 yıl çalıştığı kurumda hiçbir sorun yaşamadığı halde, boş bir çikolata kutusunu, dikiş kutusu yapmak için aldığını söyleyen Emine A.'nın işten atılmasına vize veren Yargıtay, benzer bir olayda farklı bir karara imza attı.
İstanbul'da bir şirkette ustabaşı olarak çalışan O.N.T. 3 kilogramlık Brüksel lahanasını depo görevlisinden alarak başka bir fabrikada çalışan bir aşçıbaşına gönderdi. İşverene bu durum iletilince, 3 yıl 11 ay 6 günlük kıdemi bulunan O.N.T. tazminatsız bir şekilde işten atıldı.
O.N.T. de İstanbul Anadolu 18. İş Mahkemesi’ne dava açarak işçilik alacaklarını talep etti. Mahkeme, davacının söz konusu Brüksel lahanalarını mesleki dayanışma ve yardım amaçlı meslektaşına gönderdiğini, aşçıbaşının bu durumdan kendisine çıkar sağlamadığını ve olayın "hoşgörü" sınırları içerisinde değerlendirilmesi gerektiğini ve O.N.T. ye kıdem ve ihbar tazminatının ödenmesine karar verdi.
Kararın temyiz incelemesini yapan Yargıtay 22. Hukuk Dairesi, yerel mahkemenin kararını bozdu. Daire, 3 kilogramlık Brüksel lahanasını komşu fabrikada çalışan aşçıbaşına gönderen O.N.T.'nin eyleminin iş ilişkisini temelinden sarsan bir durum olduğuna karar verdi. Daire, "Davacının eylemi, iş sözleşmesinin sürdürülmesini olanaksız kılacak derecede sarsıcı, işçinin davranışı haklı fesih sebebidir" dedi.
Yerel mahkeme, Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin verdiği bu karara direnince dosya Yargıtay Hukuk Genel Kurulu gündemine geldi. Genel Kurul’dan bu kez boş çikolata kutusunu alan işçi hakkında verilen kararın tersi yönünde bir karar çıktı.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, gönderilen ürünün ekonomik değerinin azlığını, O.N.T.'nin daha önce hiç uyarı cezası almamış olmasını ve olaydan menfaat temin etmemiş olmasını gerekçe gösterdi.
Genel Kurul’un kararıyla O.N.T.'ye kıdem ve ihbar tazminatının ödenmesine hükmedilmiş oldu.
Genel Kurul, gerekçeli kararında şu görüşleri dile getirdi:
"Davalı işyerinde aşçıbaşı olarak çalışan davacının, kendine çıkar sağlamadan aynı işi yapan meslektaşına mesleki dayanışma ve yardım amacıyla ürünü davalı şirketin şoförü ile gönderdiği, mutfak çalışanlarının da bu durumu bildiği, davacının ürün gönderme yetkisinin olduğu ve farklı şirketlerin projeleri arasında ürün gönderme işleminin uzun zamandan beri uygulandığı anlaşılmıştır.
Diğer taraftan davacının 3 yıl 11 ay 6 gün kıdeme sahip bulunması, daha önce uyarı cezasının bulunmaması, gönderilen ürünün ekonomik değerinin az olması ve menfaat temin edilmemesi hususları da dikkate alındığında davacının iş sözleşmesinin bu eylem nedeniyle kıdem ve ihbar tazminatının ödenmeyecek şekilde feshedilmesi ağır bir sonuç olup, ölçülülük ilkesi ile bağdaşmayacağı kuşkusuzdur. Bu durumda, davacının kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazandığı açıktır. Her ne kadar Hukuk Genel Kurulu’nda yapılan görüşmeler sırasında, davacının savunması ile yargılama aşamasındaki beyanlarının çelişkili olduğu, işverene ait olan ürünün izinsiz olarak başka bir şirkete gönderilmesi eyleminin iş ilişkisinin temelini oluşturan güven ilişkisini sarstığı, ürünün ekonomik değerinin az olmasının eylemin hukuka aykırılığını ortadan kaldırmayacağı, davacının çalışma süresinin ve uyarı cezası almamasının sonucu değiştirmeyeceği, bu nedenlerle direnme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmüş ise de Kurul çoğunluğu tarafından bu görüş benimsenmemiştir."
Bu kararla birlikte, 3 kilogramlık Brüksel lahanasını komşu fabrikadaki meslektaşına veren aşçıbaşına işçilik haklarından doğan tazminatları ödenmiş olacak.
