Kasım ayı öncü dış ticaret verileri Ticaret Bakanlığı tarafından hafta sonu açıklandı. Öncelikle pozitif bir gelişme dikkat çekiyor. Kasımda ihracat yüzde 5.2 artarken ithalat yüzde 5.6 azaldı. Dış ticaret açığı da 8.8 milyardan 5.9 milyar dolara inerek geçen yılın aynı ayına göre yüzde 32.6 azaldı.
Beraberinde aynı ayda cari dengede iyileşmeyi bekleriz. Nitekim derecelendirme şirketi S&P, Türkiye’nin kredi notu görünümünü bu gelişmeyi de sayarak pozitife çevirdi ve not artırımının işaretini verdi.
➔İthalat içinde en iyisi ise yatırım malları ithalatının rekor kırması. Bitişikte Hazine’nin tablosuna biz kasım ayı verilerini siyah ve kırmızı renkte işledik. Orta blokta yer alan sermaye yatırım malları ithalatının aylar ve yıllar itibariyle seyrine bakılınca bu yıl ilk kez 50 milyar doların geçileceği görülüyor.
İTHALATIN EN GÜZEL HALİ
➔Yılın 11 ayında ulaşılan rakam ise 47.7 milyar dolar. Artış oranı ise 32.5 düzeyinde. Her ay ortalama 4.3 milyar dolarlık ithalatın yılın son ayında da gerçekleşmesi durumunda 52 milyar dolara ulaşılır.
➔Şimdiye kadar en yüksek rakam geçen yıl 40.5 milyar dolarla gerçekleşti. En yüksek üçüncü rakam da 37.7 milyar dolarla 2013 yılına ait. İlk kez bu ölçüde yatırım malı ithalatı yapıyor ve arka arkaya iki yıl rekora ulaşılıyor.
➔Çünkü yatırımlar devam ediyor. Perşembe günü açıklanan yılın üçüncü çeyreğine ait büyüme verilerine göre makine teçhizat yatırımları yüzde 23.8 arttığı görüldü.
➔Makine ve teçhizat yatırımlarındaki artış 16 çeyrek yani 4 yıldır aralıksız devam ediyor. Cuma günü işlediğimiz gibi Türkiye en uzun süreli yatırım canlanmasını bu dönemde yaşıyor.
➔Ekim ve kasım ayı verileri yine yılın son çeyreğinde yatırım artışının sürdüğüne işaret ediyor.
➔Açıklanacak dördüncü çeyrek büyümesinde makine ve teçhizat yatırımlarının artışına devam ettiğini görebiliriz.
➔Bugünün yatırımı yarının üretimi ve ihracatı demek. İthalatı da bu açıdan sevindirici. İthalat artsın, cari açık artsın da, bu kanaldan artsın. Sorun yok. En iyi cari açık verme hali.
OTOMOBİL VE ALTINA EKSTRA 25 MİLYAR DOLAR
➔Şimdi gelelim dış ticaret verilerinde negatif tarafa. Bitişikte görüldüğü gibi tüketim malları ithalatı bu yıl rekor kırıyor.
➔11 aylık ithalat 43.4 milyar dolarla şimdiye kadar en yükseğine çıktı. Geçen yılki tüketim malı ithalatı 30.5 milyar dolardı.
➔Tüketim malı ithalatını şişiren ise otomotiv ithalatı. 11 ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 88 arttı. Bu yıl 13.6 milyar dolarlık daha fazla ithalat yapılarak 29.1 milyar dolara çıkıldı.
➔Rakam otomotiv ihracatının 1.3 milyar dolar üzerinde. Yani en yüksek ihracata sahip olduğumuz kalemde artık net ithalatçı duruma geldik. Bu da bize negatif faizin bir hediyesi!
➔Çünkü karlar, kazançlar, TL tasarruflar otomobile yöneltildi. Otomobil bir yatırım aracı, paranın korunması ve saklama olarak göründü. Bu yılın ortasına kadar da öyleydi ve en çok kazandıran finansal araçlarla yarışır durumdaydı.
➔Ancak yükselen faiz oranları bu eğilimin sonunu getiriyor. Otomobil ithalatının normalleşmesi aynı zamanda önümüzdeki aylar için dış ticaret açığının kontrol altına alınmasına katkıda bulunacak.
ENERJİDEN GELEN 26 MİLYAR DOLAR TASARRUF GİTTİ
➔Yine altın ithalatındaki patlama da dış ticaret dengesini bu yıl önemli ölçüde bozan kalem oldu. Bu yılın 11 ayında altın ithalatı 11.6 milyar dolar daha arttı ve 32 milyar dolara çıktı.
➔Altın ithalatı da yine düşük faizlerle ve seçim belirsizliği ile yükseldi. Seçimin geride kalması ve faiz oranlarının normalleşmesi ile bu ithalatın da düşmesi beklenir.
➔Otomotivden 13.6, altından 11.6 olmak üzere geçen yıla göre 25.2 milyar dolarlık daha fazla ithalat yapıldı.
➔Enerji fiyatlarındaki gerilemeyle enerji ithalatı ise bu yıl 88.4 milyardan 62.5 milyar dolara geriledi. Yüzde 29’luk gerilemenin parasal karşılığı 25.9 milyar dolar.
➔En büyük ithalat kaleminde böylesine dramatik azalmanın yaşandığı ve büyümenin yaklaşık 1 puan aşağıya geldiği bir yılda dış ticaret açığı düşmedi. 11 ayda geçen yıl da 100 milyar dolardı, bu yıl da.
➔Çünkü 25.9 milyar dolarlık enerjiden gelen tasarrufu, 25.2 milyar dolarlık otomobil ve altın ithalatı artışı yuttu.
