Trigliserid değerinizin yüksekliği kalp-damar hastalıklarına yakalanma riskinizi artırıyor
Türkiye'de 10 erkeğin 4'ünde, 10 kadının ise yaklaşık 3'ünde trigliserid yüksekliği var. Uzmanlar; Trigliserid düzeyi 150 mg/dl'nin üzerinde olan kişilerin kalp-damar hastalığı riski yüzde 25 iken yükseklik 200-500 mg/dl olduğunda bu riskin yüzde 34.9'a çıktığına dikkat çekiyor. Bu sorun herhangi bir ek rahatsızlığı olmayan bireyde sadece diyet, kilo kaybı ve egzersiz ile normale dönebiliyor. Ciddi ailesel trigliserid yüksekliği de çaresiz değil. Haberturk.com Sağlık Yazarı Ceyda Erenoğlu'nun haberi
Trigliseridler enerjiden zengin yağ molekülleri olarak tanımlanıyor. Bir molekül gliserol, 3 yağ asidinin birleşmesi ile oluşuyor ve kasların önemli enerji kaynaklarından biri olarak kabul ediliyor. Bitkisel ve hayvansal yağlarda bol miktarda bulunuyor ve diyetle alınanlara ek olarak karaciğerde de sentez ediliyor. Kardiyoloji Uzmanı Dr. Ersin Özen, yapılan deneysel ve klinik çalışmaların trigliserid düzeyi yüksekliğinin ateroskleroz (damar sertliği) oluşumunda bağımsız risk faktörü olarak rol oynadığını doğruladığını söylüyor ve “Özellikle miyokard infarktüsü geçiren hastalarda hipertrigliseridemilere düşünülenden fazla rastlanmaktadır. Trigliseridin 150 mg/dl üzeri ‘yüksek’ olarak kabul edilmektedir” diyor.
ERKEKLERDE YÜZDE 40 KADINLARDA YÜZDE 29
Trigliserid yüksekliğine Türkiye’de erkeklerde yüzde 40, kadınlarda yüzde 29 oranında rastlanıyor. Bu yüksekliğin neden olduğu hastalıkların başında “ateroskleroz” yani damar sertliği bulunuyor. Ciddi hiperlipidemi hastalarında “akut pankreatit” gibi ciddi klinik tablolar da meydana gelebiliyor. Hipertrigliseridemide genetiğin önemli bir rol oynadığına dikkat çekiliyor ve 500 kişiden birinde ailevi hipertrigliseridemi bulunuyor. Erişkin nüfusun yüzde 15-20 civarında kan trigliserid yüksekliği görülüyor.
BUNLARDAN UZAK DURUN!
Dr. Ersin Özen, “Trigliseridler bizim için enerji ihtiyacı halinde depolayabildiğimiz ve daha sonra gerekirse kullanabildiğimiz bir enerji kaynağıdır. Ancak fazla kalorili beslenmek, kilo almak, çok şeker tüketmek kandaki trigliserid seviyelerimizin yükselmesiyle sonuçlanabilir. Amerikan Kardiyoloji Derneği tarafından, maksimum alınabilecek şeker miktarı erkekler için 36 gram (9 kesme şeker), kadınlar için ise 25 gram (6 kesme şeker) olarak önerilmiştir Örneklemek gerekirse bir kutu gazlı içecekte ortalama 32 gram şeker bulunmaktadır. Bu nedenle; hayvansal yağlar, tereyağı, kebap türleri, şarküteri ürünleri (salam, sucuk, sosis, peynir vb.) trans yağlar, kızarmış patates, kızarmış hamur işleri, işlenmiş gıdalar, ekmek, patates, makarna, pastane ürünleri, meyve suyu ve gazlı içecekleri tüketmemek gerekir. Kilo almak ve egzersiz yapmamak riske davetiye çıkartan yanlışlardır. Bazı hastalık ve klinik durumlar da trigliserid yüksekliğine sebep olabilmektedir. Bunların başında kontrolsüz şeker hastalığı, hipotiroidi, gebelik ve obezite gelmektedir” diyor.
BİR İYİ BİR KÖTÜ HABER
Vücudun olmazsa olmazı sayılan enerji yapı taşlarından biri olan trigliserid ile ilgili iyi ve kötü haberler var. Uzun süreli açlık durumlarında, çok fazla enerji ihtiyacı duyulan (spor gibi) aktivitelerle bazı hormonların yapımında kullanılan önemli bir lipid türü olması iyi haber. Kötü haber ise kandaki trigliserid seviyesi yüksek seyrederse, başta koroner arter hastalığı ve kalp krizi olmak üzere ciddi sağlık problemleriyle karşı karşıya kalınabileceği gerçeği.
HANGİ SAĞLIK RİSKLERİNE YOL AÇABİLİR?
Trigliserid yüksekliğinin aşağıdaki sağlık risklerine yol açabileceği belirtiliyor:
-Koroner arter hastalığı
-Akut pankreatit
-İnme
YÜKSEK TRİGLİSERİD İLE İNME VE KALP KRİZİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
“Trigliserid yüksekliği önceden kalp-damar hastalığı açısından önemli bir risk faktörü olarak görülmüyordu” diyen Dr. Ersin Özen devam ediyor; “Ancak son dönemde yapılan çalışmalar trigliserid yüksekliğinin bu sorunda bağımsız önemli bir risk faktörü olduğunu ortaya koymuştur. Bu çalışmalar trigliserid yüksekliği 150’nin üstünde seyreden hastalarda kalp- damar hastalığı riskinin yüzde 25, 200-500 mg/dl olan hastalarda ise yüzde 34.9 oranında artış gösterdiğine dikkat çekiyor. Diyabet hastalarında yapılan başka bir çalışmada trigliserid düzeyi yüksek olan hastaların, trigliserid seviyeleri normal olanlara göre kalp-damar hastalıklarına çok daha fazla yakalandıkları gösterilmiştir.”
NASIL DÜŞER?
Trigliserid yüksekliği farklı nedenlerden kaynaklandığı için tedaviye yanıtlar birbirinden farklı olabiliyor. Bu sorun herhangi bir ek rahatsızlığı olmayan bireyde sadece diyet, egzersiz ve kilo kaybıyla normale dönebiliyor. Ciddi ailesel trigliserid yüksekliği ise fibratlar, statin, niacin ve yüksek doz omega 3 yağ asitlerinin kullanımı ile tedavi edilmeye çalışılıyor. Yüksek trigliseridin düşürülmesi için diyet (özellikle şekerli ve yağlı yiyeceklerden kaçınmak) kilo vermek ve düzenli egzersiz öneriliyor.
