Ağdam kenti, Azerbaycan'ın batısında 18. yüzyılda kurulmuş bir kent olmasına rağmen, önemli tarım ürünlerinin yetişmesiyle bölgenin ticari merkezlerinden biri haline geldi.
İki demiryolu istasyonu ve bir havalimanıyla Gence ile Hankendi gibi iki önemli şehir arasında yer alan Ağdam, 1990'ların başında ise Ermenistan'ın Karabağ'ı işgale başlamasıyla savaşın hedefi haline geldi.
Kent, Ermeni işgal güçlerinin saldırısı, işgale uğrayan diğer kentlerden aldığı göçlerle önce yıprandı, Temmuz 1993'te ise Ermenistan'ın kontrolü altına girdi.
Bu dönemde binalarının ve yerleşiminin güzelliğiyle anılan Ağdam, işgalin ardından tüm sakinlerinin şehri terk etmesiyle hayalet kente dönüştü.
Ermenistan ordusu ise şehri, Azerbaycan topraklarıyla işgal edilen topraklar arasında bir "tampon bölge" haline getirdi.
Son 27 yıldır sadece Ermenistan ordusunun güvenlik noktalarının bulunduğu kentin meşhur tiyatrosu, devlet daireleri ve evleri, savaşın veya zamanın etkisiyle yok olurken ayakta sadece 19. yüzyılda inşa edilen Ağdam Cuma Mescidi kaldı.
Birçok yeri tahrip edilen, üzerindeki 9 kubbeden birinde büyük bir delik açılan, mihrabındaki işlemeler kurşunlanan hatta ahır olarak kullanılan caminin minare şerefelerinde ve duvarlarında, Ermenistan askerlerin yazdığı yazılar hala duruyor.
- "Tiyatronun arkasında, eski hükümet binası vardı, yerini kazıp tank siperleri yapmışlar"
Kent, 1991'de yaklaşık 40 bin nüfusa ev sahipliği yaparken, 1992'de Ermenistan'ın gerçekleştirdiği Hocalı soykırımı ve Karabağ işgallerinin ardından nüfusu 78 bine kadar yükseldi.
Şehrin 78 bini aşan nüfusu 1993'te Ermenistan'ın Ağdam'ı işgaliyle, başta bölgenin yakınındaki Azerbaycan kontrolündeki Terter ve Berde illeri olmak üzere, çeşitli yerlere yerleştirildi.
Berde'ye yerleştirilen Ağdamlı Arif Hacıyev, kentin işgalden önceki meydanında, AA muhabirine, 1993 öncesine ilişkin bilgiler verdi.
Hacıyev, "Biz burayı en son 23 Temmuz'da (1993),Ağdam işgal edildiğinde terk ettik. Tüm şehir, tüm binalar sapasağlam yerindeydi. Şimdi 4 gündür buraya geliyorum, bir tane sağlam bina göze çarpmıyor." dedi.
Yıllardır memleket hasreti çektiklerini vurgulayan Hacıyev, "Bugünleri bekliyorduk. Allah, Cumhurbaşkanı'na (İlham Aliyev) can sağlığı versin, ordumuzu korusun. Allah, Recep Tayyip Erdoğan’a can sağlığı versin. Türk halkına hoş günler diliyorum. Onların yardımıyla bugün geri döndük." ifadesini kullandı.
Hacıyev, kentin meydanındaki yıkıntıların eczane, otel, kitap severler cemiyeti ve tiyatro gibi binalar olduğunu aktararak, "Tiyatronun arkasında, eski hükümet binası vardı. Şimdi tamamen yok oldu, yerini kazıp tank siperleri yapmışlar." diye konuştu.
- "Garip bir mezarın ne günahı vardı?"
Ermenistan ordusunun şehri yok etmesini "barbarlık" olarak nitelendiren Hacıyev, şunları kaydetti:
"Ermenilerin barbarlığını, şehrimizi bu duruma sokmalarını affedebilirim. Bağışlıyorum onları. Fakat Karağacı mezarlığında 23 yaşında şehit kardeşimin mezarını bulamadığım için onları affetmiyorum. Garip bir mezarın ne günahı vardı? Niye kazıp yok ediyorsunuz? Bütün her şeyi bağışlıyorum, Karağacı mezarlığını bağışlamıyorum."
Haberturk.com ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak Haberturk.com yorum sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca Haberturk.com yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılamaz.
Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve Haberturk.com bunlardan sorumlu tutulamaz.
Haberturk.com yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.