Doğu Türkistan'da neler oluyor?

1949 yılında başlayan komünist Çin yönetimi Doğu Türkistan'da Uygur Türkleri için zulüm yıllarının başlangıcı olmuştur. Çin bu tarihten itibaren Türklere karşı baskısını giderek arttırmaya başlamıştır.

Doğu Türkistan'ın Gulca şehrinde 24 yıl önce Çin'in Doğu Türkistan'daki dini özgürlüklere karşı gösterdiği aşırı müdahalesiyle meydana gelen olaylarda yüzlerce Doğu Türkistanlı acımasızca kıyıma uğradı. 5 Şubat 1997'de yaşanan olaylar sonrası birçok Uygur ve Kazak Türkünün katledilişi hafızalara kazındı.

1990’lı yıllar Çin’deki politik değişimin Doğu Türkistan’a da olumsuz yansımasını beraberinde getirmişti. 1980’li yıllarda Deng Şiaoping ile başlayan Çin reformu 1989 Tiananmen Olayları ile siyasi alanda bitirilmişti. 1980’lerde Doğu Türkistan’da göreli bir özgürlük ortamı vardı. Kültür, sinema, müzik ve eğitim gibi alanlarda Uygurlar bu yıllarda ilerleme kaydedebilmişti. Ancak 1989 sonrasında Çin yeniden totaliter bir politikaya döndü. Bunun arkasında Doğu Türkistan’da inşa edilen ağır sanayi için aranan iş gücünün Çin hükumeti tarafından Çin’in geri kalmış bölgelerindeki Han Çinlileri ile doldurulması yatıyordu. Bu yıllar bu nedenle bölgede Çin kolonizasyonunun zirve yaptığı yıllar olarak değerlendiriliyor.

Tüm bu gelişmeler 1997’deki Gulca katliamına kapı aralamıştı. Gulca’da yaşananlar ise 1990’lı yılların kendini hissettiren totaliter yönetiminin artık Doğu Türkistan’da kalıcı bir hale gelerek bugünlere uzanmasına yol açtı.

Çin’in Doğu Türkistan’da toplumun her kesiminden insana karşı işlediği soykırım fiilleri, bütün bir halkın kitlesel olarak yok olması tehlikesini ortaya koyuyor. Çin’in yaygın sosyal medya platformlarında da paylaşılan görüntülerde, kamplardan çıkan insanların vahim durumları net bir şekilde görülüyor. Doğu Türkistan’da çekildiği ileri sürülen görüntüler, Çin’in vahşet derecesindeki insan hakları ihlallerinin delili niteliğinde.