Kadına izin 6 aya çıkarken erkeğe de doğum izni şart

HT EKONOMİ / ALİ TEZEL'İN YAZI DİZİSİ / TEŞVİKLE 3 ÇOCUK -2

Hem kadınların istihdamda daha fazla yer almasını hem de analık duygularını tatmasını amaçlayan Türkiye, çocuk doğurana çeşitli teşvikler getirme hazırlığında. İlk başta da çalışan kadına doğum izni 24 haftaya çıkıyor. Diğer teşvikler konusunda da tam yol çalışma devam ediyor. Bana göre ise ilk yapılması gereken, erkek işçilere doğum iznidir.

Kadınların istihdama daha fazla katılması için çalışan kadının doğum izninin 16 haftadan 24 haftaya çıkarılması, 2012 Aralık ayında “Üreme Sağlığı ve Çocuk İstismarı Kanun Tasarısı”na girmişti. Daha TBMM’ye ulaşmadı ama gündemde yerini koruyor. Üstelik analık izninin artırılması AB parlamenterleri tarafından tüm AB ülkelerine tavsiye edildi. Mesela Hollanda buna ilk karşı çıkan ülke olmuş, 16 haftadan 24 haftaya çıkarılmasının kadın istihdamını azaltacağını ifade etmişlerdi.

ERKEK İŞÇİYE DOĞUM İZNİ YOK

Kadınlara doğum yapmaları teşvik edilmek istenirken aynı zamanda daha çok çalışma hayatına girmeleri ve istihdama katılmaları istenmektedir. Yani “Çocuk da yaparım kariyer de” diyen kadın sayısında artış isteniyor. Ancak her ne hikmetse eşi doğum yapan erkek işçiye tek bir gün bile doğum izni yok. Bu arada doğum izin ve hakları konusunda çalışanlar arasında memur-işçi ayrımı had safhada, öncelikle bunun giderilmesi şart.

MEMUR-İŞÇİ AYRIMI GİDERİLMELİ

Memurların durumu daha iyi 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu gereğince;

* Kadın memura; doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta süreyle analık izni verilir. Çoğul gebelik durumunda, doğum öncesi 8 haftalık analık izni süresine 2 hafta eklenir. Ayrıca, doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin ölümü halinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilir.

* Kadın işçilere de 4857 sayılı kanun gereğince aynı izin süresi var. Annenin ölümü halinde işçi babaya bu izin süresi verilmiyor.

* Memur babaya 10 gün izin var, işçi babaya izin yok. 657 sayılı kanuna göre, memura, eşinin doğum yapması halinde, isteği üzerine 10 gün babalık izni verilir.

* İşçi babaya ise yasal olarak hiç izin yok.

İŞTE MASADAKİ ÇOCUK TEŞVİKLERİ İŞTE MASADAKİ ÇOCUK TEŞVİKLERİ

Bakan Faruk Çelik tarafından geçen hafta kamuoyu gündemine getirilen çocuk teşvikleri şunlar:

- Doğum izninin 24 haftaya çıkarılması,.

- Memurların ücretsiz doğum izninin derece hesabına katılabilmesi,.

- Çocuk yardımlarının artırılması.

- Çocuk sayısına göre emeklilik yaşının aşağı çekilmesi.

- Doğum borçlanmasının sayısının artırılması, şartlarının değiştirilmesi.

- Doğum sonrası işe alınma zorunluluğu getirilmesi.

- Yarı ve kısmi zamanlı çalışma olanağı tanınması.

- Kreş zorunluluğu getirilmesi.

SÜT İZNİ - MEMURUN ÇOK İŞÇİNİN İSE AZ

Kadın memura, emzirme için doğum izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk 6 ayda günde 3 saat, ikinci 6 ayda günde 1.5 saat süt izni verilir. Bu iznin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağında, memurun tercihi esastır. Kadın işçi ise sadece günde 1.5 saat süt izni kullanabilir.

ÜCRETSİZ İZİN - MEMURA 24 AY İŞÇİYE İSE 6 AY

Kadın memura, doğum izinlerinin bitiminden itibaren dilerse 24 ay ücretsiz izin verilir. Erkek eşe de aynı şekilde, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine 24 aya kadar aylıksız izin verilir. Kadın işçiye sadece 6 ay olan ücretsiz izin süresi, erkek eşine ise hiç verilmemektedir.

Evlat edinene ücretsiz 24 ay izin

3 yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur olan eşlerine, çocuğun ana ve babasının rızasının kesinleştiği tarihten veya vesayet dairelerinin izin verme tarihinden itibaren, istekleri üzerine 24 aya kadar aylıksız izin verilir. Evlat edinen her iki eşin memur olması durumunda bu süre, eşlerin talebi üzerine 24 aylık süreyi geçmeyecek şekilde, birbirini izleyen iki bölüm halinde eşlere kullandırılabilir. Kadın-erkek işçiye ise evlat edinirlerse hiçbir şekilde izin yok.

YARIN: ÇOCUK YETİŞTİRME MALİYETİ VE ÇOCUK PARASI