Ucuz biletle en uzağa uçuran 8 havayolu
Son yıllarda oluşan yüksek taleple düşük bütçeli yani low-cost olarak ifade ettiğimiz havayolları hareketlendi. Ülkemizde bunun en önemli örneği Pegasus Havayolları ve Türk Hava Yolları’nın alt markası AnadoluJet olarak ön plana çıkıyor. Bu iki şirketimiz üs olarak Sabiha Gökçen Havalimanı’nı kullanıyorlar. Ancak Türkiye’de henüz uzaklara uygun fiyatlarla uçuran havayolu yok. Olması da zor. Çünkü ülkemizde uçuş izinleri almak, farklı coğrafyalara uçabilmek tamamen kamunun kontrolünde. Avrupa’da ise easyJet ve Ryanair uygun rakamlı uçuşlarla bayrak taşıyıcı havayollarıyla yarışıyor, hatta ciddi anlamda rekabetçi bir piyasa oluşmasını sağlıyor.
Salgın sonrasında yolcular havayollarını sadece hızlı bir ulaşım aracı olarak görmeye başladı. Uçak içinde konfor, kaliteli uçuş, en iyi hizmet gibi kavramlar az değer görmeye başladı. Küresel ekonomik krizin de neden olduğu bu durum düşük maliyetli havayollarının önünü açtı.
Ancak ucuz taşımacılık dünya genelinde bu hava yollarına zaman zaman şüpheyle bakılmasına sebep oluyor. Ucuz biletin kötü hizmet ve emniyet sorunu oluşturacağı düşünülüyor. Fakat gerçekler böyle değil! Düşük bütçeli havayolları da iyi hizmet ve iyi ürünler sunuyor.
Bunun yanı sıra düşük maliyetli hava yolları dünya genelinde dar gövdeli uçaklarla operasyon yapan, daha ucuz maliyetli uçaklarla sefer düzenleyen, çalışanlarına daha az maaşlar veren hava yolları olarak da biliniyor. Ancak bazı düşük maliyetli hava yolları var ki; onların filolarında bayrak taşıyıcı olarak tabir ettiğimiz network taşıyıcılarının filolarında olmayan geniş gövdeli uçaklar bulunuyor. Bunun yanı sıra düşük bütçeli şirketler bazı bayrak taşıyıcı havayollarından daha fazla noktaya da uçabiliyorlar.
Geçtiğimiz günlerde Kuzey İrlanda Belfast merkezli yeni havayolu Fly Atlantic 2024’te transatlantik uçuşlara başlayacağını duyurdu. Şirket yolcularına merkezi Belfast’tan ABD ve Kanada’ya uçma kolaylığı sağlayacak. Bir düşük maliyetli havayolu için en zor operasyon uzun, transatlantik uçuşlar olarak bilinir. Daha öncesinde transatlantik uçuşları deneyen Norwegian, uzun rotaları kapattı. WOW Air ise 2019’da iflas etti. Bu nedenle transatlantik uçuşlar düşük maliyetli havayolları için bir risk oluşturuyor. La Compagnie ve Primera Air’de uzun rotaları başaramayan düşük bütçeli havayolları olarak biliniyor.
Evet ülkemizde uzağa uygun rakamlarla uçan havayolu yok, hatta bazı havayollarını izin sürecinde yaşadığı zorluklara bakılırsa böyle bir ihtimalde yok, ama dünyada uzun uçuşları başarabilen ve bu hizmette en iyi operasyonu veren şirketler var. İşte uzun uçuşta en başarılı 8 düşük bütçeli havayolu:
1-Scoot - Singapur
Dünyanın en iyi havayolları arasında bulunan Singapure Airlines’ın düşük bütçeli havayoludur. 2012’de ilk uçuşunu gerçekleştiren havayolu Singapur merkezli olarak orta ve uzun rotalarda seferler icra ediyor. Changi Havalimanı’nı üs olarak kullanan havayolu 2017’de Singapur Airlines’ın ikinci bir düşük bütçeli markası Tigerair’ı aktif hale getirmesinden sonra daha çok business low-cost modeline geçiş sağladı. Bu geçişin ardından da uçak filolarındaki yüksek standart devreye girdi. Bir düşük maliyetli havayolundan daha fazlası oldu. 40 adet Airbus A320 ailesi uçağı ve 20 adet geniş gövde B787 Dreamliner uçağı ile ulusal bir havayolunun ulaşamayacağı filo kalitesine ve genişliğine sahip.
2-Jetstar Airlines - Avustralya
Dünyanın önde gelen bir diğer havayolu Avustralyalı Qantas’ın alt markası Jetstar Airlines 2003 yılında kuruldu. Qantas bu şirketi rakibi Virgin Avustralya’nın Virgin Blue isimli alt markasını kurmasının şirket için bir tehdit olarak gördüğü için gökyüzüne çıkardı. Qantas bu markasını tatil havayolu olarak konumlandırdı. Şirketin filosunda resmî sitesindeki rakamlara göre 61 adet A320 ve A321 model uçak ve 11 adet B787 Dreamliner uçağı bulunuyor. Jetstar Airlines Avustralya’yadaki yolcuların yaklaşık yüzde 10’unu taşıyor. Mealbourne Havalimanı’nı üs olarak kullanan şirket salgın sonrası yüzde 90 doluluk oranıyla uçuşlarını icra ediyor. Bu filo yapısı ve ülkeye seyahat eden yolcu sayısındaki pastadan yüzde 10’unu alması düşük maliyetli bir havayolu için önemli rakam olarak ön plana çıkıyor.
3-Westjet- Kanada
1996’da 3 ortak tarafından kurulan Kanada merkezli havayolu düşük bütçeli şirketler arasında en önemlilerden biri. Şirket ilk olarak 3 uçak ve 220 çalışanla kuruldu. Havayolunun resmî sitesindeki filo sayısına göre şu an 163 uçağı bulunuyor. Bu uçaklar B787-8, B787-9, B737 MAX, B787 Dreamliner olarak ön plana çıkıyor.
Özellikle Boeing uçaklarını tercih eden şirket, Kuzey Amerika, Orta Amerika, Karayipler ve Avrupa’da 100'den fazla noktaya uçuyor. En önemli uçuşları Toronto ve Vancouver’dan Paris, Amsterdam, Dublin ve Londra olarak biliniyor. Bu uçuşlar uzun menzilli B787’lerle icra ediliyor. Westjet bölgesindeki birçok zorlu rakibe rağmen operasyonlarını kusursuz sürdürüyor.
4-French bee - Fransa
Paris Orly merkezli French bee 2016’da kuruldu. Yeni bir şirket olmasına rağmen havacılık sektöründe hep ilklere imza attı. Salgın döneminde kuyruk rüzgârı sayesinde A350-900’le 16 bin 129 km ve 16 saat 49 dakika sürede Paris’ten Papeete’ye uçarak en uzun uçuş rekorunu kırdı. Şirket bunun yanı sıra filosunda sadece A350 uçakları bulunduran ilk havayolu olma özelliğine sahip. Dünyada koltuk ve mil başına en az miktarda CO2 salınımı yapan şirket olması da bir diğer önemli özelliği. Bu kadar kısa uçuş hayatında, bu kadar önemli ilklere imza atmak kuşkusuz bir havayolunun en iyiler arasında olmasını gerektirir. Havayolu; New York, Miami, Los Angeles, Tahiti, La Reunion ve Dominik Cumhuriyeti gibi önemli tatil ve eğlence merkezlerine uzun uçuşlar icra ediyor.
5-Air Asia X _ Malezya
Malezya Kuala Lumpur merkezli Air Asia 1993 yılında kuruldu. 255 uçakla 165 rotaya sefer icra ediyor. Bağlı havayolları Thai Air Asia, Indonesia Air Asia, Filipinler Air Asia’nın sırasıyla Bangkok–Don Mueang, Jakarta–Soekarno-Hatta, Manila–Ninoy Aquino havalimanlarında üsleri bulunurken, kardeş havayolu Air Asia X uzun mesafeli uçuşları icra ediyor. AirAsia X; uçak görünümü, üniformalar, bilet sistemleri ve yönetim tarzlarıyla Air Asia’yla aynı sistemde yönetiliyor. Şirket Malezya’daki Kuala Lumpur Havalimanı’ndan Avustralya’daki Gold Coast Havalimanı’na ilk seferini gerçekleştirerek faaliyete başlamıştır. AirAsia X şu anda 12 Airbus A330-300 geniş gövde uçağından oluşan bir filo ile Asya, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki noktalara uçuyor.
6-ZIPAIR - Japonya
ZIPAIR Japonya Narita merkezli düşük bütçeli bir havayolu olarak uzun uçuşlarla ön plana çıkıyor. Ülkenin ulusal bayrak taşıyıcısı Japan Airlines’ın alt markası olarak hizmet veriyor. Şiket Japan Airlines’tan kiraladığı uçaklarla uçuşlarını icra ediyor. Tokyo’dan Seul, Bangkok, Singapur, Honolulu ve Los Angeles’e sefer düzenliyor.
Havayolunun 4 adet B787-8 model uzun menzilli uçağı bulunuyor. Japon düşük maliyetli havayolu Zipair, 5 yıl içinde filosunu 10 uçağa çıkarmayı planlıyor. Havayolu kuyruğunda olan büyük Z harfi logosunu Rus Silahlı Kuvvetleri’nin Ukrayna savaşında sembol olarak kullandığı Z harfinden sonra yeşil bir geometrik desenle değiştirerek kullanması bekleniyor.
7-LEVEL – İspanya
LEVEL, 2017’de Barselona El Prat Havalimanı merkezli kurulan düşük maliyetli bir havayoludur. Şirket; Iberia, British Airways, Aer Lingues ve Vueling’in ana şirketi olan International Airlines Group'a (IAG) bağlıdır. Taşıyıcı, Barselona El Prat Havalimanı’ndan Boston, San Francisco, Los Angeles, New York, Santiago de Chile ve Buenos Aires’e direkt uçuşlar düzenliyor. Uçuşları filosunda bulunan 7 adet A330-200 model geniş gövde uçaklarla icra ediyor.
8-Cebu Pasific - Filipin
Filipinli havayolu Cebu Pasific havacılık sektörüne 1996 yılında girdi. Şirket kuruluşundan bu yana 150 milyondan fazla yolcu uçurdu. İç ve dış hat yolcu sayısına göre ülkenin en fazla yolcu taşıyan havayolu konumunda bulunuyor. Havayolunun filosunda 46 adet A320, 6 adet A330 ve bölgesel uçuşlarda kullanılan 15 adet ATR-42 model uçakları bulunuyor. 23 yaşında olan ATR-42 uçaklarından dolayı şirketin filo yaşı 10’dur. Cebu Pacific, geçtiğimiz mayıs ayında üçüncü A330 neo’yu teslim aldığında, Güneydoğu Asya’da sürdürülebilir havacılık yakıtı kullanımını operasyonlarına dahil eden ilk düşük maliyetli havayolu şirketi oldu. Manila merkezli havayolu 62 rotaya uçuş düzenliyor.
