Taa Ay'a kadar gidip fotoğraf çektirmeyi unutan adam
Neil Armstrong, sahnede kendilerini Ay’a götüren teknolojinin bugün ne kadar basit olduğunu anlatıyordu:“Bizi aya götüren teknolojiyle bugün internette bir sayfadan diğerine geçemezsiniz...”
2000’lerin başında, yanlış hatırlamıyorsam Lütfi Kırdar’da, o zamanlar sadece‘Alo’demek için kullanılan cep telefonlarının gelecekte ne kadar önemli olacağını anlatıpGraham Bell’e teşekkür ediyordu Armstrong...“Graham Bell olmasa biz Ay’a gittiğimizde Dünya’yla iletişim kuramazdık”gibi bir şeyler söylediğini hatırlıyorum şimdi.
İletişimin öneminden bahseden bu adamın Ay'a ayak bastıktan sonra yaklaşık 10 dakika, dünyayla bağlantısını kestiğinden,'Little West'kraterine gidip oradabir süre kendisiyle baş başakaldığından haberim yoktu o zamanlar! Doğrusu çok umurumda da değildi birkaç metre ötemde o akıl almaz yolculuğa cesaret eden Armstrong'un‘kendisi için küçük insanlık için büyük bir adım’atması. O gün, o salonda, tek düşündüğüm çektiğim fotoğrafların filmlerini gazeteye nasıl ulaştıracağımdı!
Bugün internette sayfa açamayan teknolojiyle Armstrong 50 yıl önce Ay’a gitti,20 yıl önce onun fotoğraflarını çektiğim fotoğraf makinası ise çoktan müzelik oldu... Şimdi kimse Ay'ın yüzüne bakmıyor, hedef Mars, bense o gün konuşmaktan başka işe yaramayan cep telefonumun neye benzediğini bile unutmum!
GÜLÜMSE ÇEKİYORUM BUZZ
Geçen akşam evde sırt üstü uzanmışNeil Armstrong, Buzz Aldrin ve Michael Collins’in Ay’a yolculuğunun 50. yılı için yapılan haberleri okuyup hazırlanan videoları cep telefonumdan izlerken bir yandan da“20 yıl önce akıllı telefonum olsa fotoğrafı çekip WhatsApp’tan gazeteye yollardım... Hatta bir selfie çekip, Instagram’da story olarak paylaşırdım”diye düşünüyordum olanca zevzekliğimle.
İçinde yaklaşık 500 fotoğraf, onlarca video kayıtlı olan, internette milyarlarca siteyi gezmeme imkan tanıyan ve avucumun içine sığan küçük cep telefonumda Ay’a ayak basan ilk insanNeil Armstrong’la bir fotoğrafımın olmadığını fark edip, "Ne salakmışım o gece ne diye tek bir kare bile fotoğraf çektirmedim onunla" diye hayıflanırken kendi kendime NPR’dan Scott Neuman’ın yazısından 50 yıl önce bugün NASA’nın da yana yakıla Ay’da çekilmiş tek bir kare Neil Armstrong fotoğrafı aradığını öğrendim!
Ay yolcuğunda fotoğraf makinasını taşıma görevi Armstrong’da olduğu içinAy’a ilk ayak basan insan olmasına rağmen orada çekilen tüm fotoğraflarda görünen kişi Buzz Aldrin olmuş!
Bugünlerde biz gittiğimiz her yerde her anımızı küçük karelere sığdırırken Neil’in taaa Ay’a kadar gidip bir kare fotoğraf bile çektirmeden dönmüş olması içimi yaktı doğrusu...
İşte tam da bu noktada50 yıldır Ay yüzeyinden dünyaya bakan fotoğraf makinalarının öyküsünüöğrendim.
120 DERECE SICAKTA FOTOĞRAF ÇEKMEK
Öykü 1962 yazında Houston’da bir fotoğrafçı dükkanında başlıyor. Dünya yörüngesine çıkan üçüncü kişi olan astronotWalter Schirra,‘uzay’a götüreceği bir fotoğraf makinası bakmak için dükkana giriyor.National Geographic ve Lifedergilerinde çalışan fotoğrafçıların tavsiyesiyle kendisine bir İsveç markası olanHasselblad 500Cfotoğraf makinası alıyor.
NASA’daki mühendisler Schirra’nın aldığı makinayı beğeniyor ve uzayda en iyi sonuçları alabilmek için üzerinde değişiklikler yapmaya başlıyorlar.
Fotoğraf makinası güneşte 120 gölgede eksi 65 derece çalışacak şekilde güçlendiriliyor.Yerçekiminin olmadığıbir ortamda takılmadan çalışması için en küçük ayrıntılar bile düşünülüyor. Eastman Kodak tek bir ‘magazin’le 100’den fazla fotoğraf çekilmesi için özel bir film üretiyormesela.
Astronotların dev eldivenleriyle rahat kullanmaları için deklanşörler büyütülüyor sonra…
AY’DAKİ 12 FOTOĞRAF MAKİNASI
1962’den 1969’a kadar yörüngeye yapılan yolculuklarda değişik makinalar kullanılıyor.
Ve ardından 50 yıl önce bugün, o büyük yolculuk başladığındaApollo 11 mürettebatıyla birlikte Ay’a gitmesi içinZeiss Biogon 60 mm, 5.6 diyafram lensli Réseau plakalı gümüş Hasselblad Veri Kamerası (HDC) seçiliyor. Ay’a inecek‘Egale’modülünün içinde çekim yapmak için de Zeiss Planar 80 mm 2.8 diyafram lensi olan ikinci bir siyah Hasselblad Elektrikli Kamera (HEC) ekibe veriliyor.
HDC, Ay’a indikten sonra çevreyi görüntülemek için Neil Armstrong’un kıyafetinin göğüs bölümüne takılıyor.
Armstrong ve Aldrin Ay'a inmek için Egale modülüyle mekikten ayrıldıklarında geride kalan Michael Collins HEC'le, tek bir kareye kendisi hariç dünyadaki tüm insanları sığdırdığı, ikonik fotoğrafı çekiyor.
Hasselblad Veri Kamerası Armstrong ve Aldirn’in 2.5 saat kaldığı Ay’da mükemmel çalışıyor...Bugün “Ay’a gidilmedi” iddialarına da konu olan o unutulmaz fotoğraflar onunla çekiliyor.
Neil Armstrong, Ay’a ayak basan ilk insan olurkenEdwin ‘Buzz’ Aldrin ise Ay yüzeyinde fotoğraf çektiren ilk insan oluyor.
AY’DA TEK KARESİ OLAN ADAM
Apollo 11 ekibi Dünya’ya dönüş yolunda gereksiz bütün ağırlıklardan kurtulmak için Hasselblad’ın içinden filmleri alıp, makinaların gövdelerini Ay’da bırakıyor.
Dünya’ya döndüklerindeNASA, Ay’a ilk ayak basan insanın Ay yüzeyinde iyi bir fotoğrafını bulmaya çalışıyor.Ancak acı bir şekilde fotoğrafların hepsinde Buzz Aldrin’in olduğu görülüyor.
Ay’da kaldıkları süre boyunca örnekler toplamak ve deneyler yapmakla meşgul olan Aldirn’in birkaç dakikalığına aldığı kamerayla yüzeyde pan yaparken Egale’ın merdivenleri başında bir anlığına arkadan görünenNeil Armstrong’un Ay’daki tek fotoğrafının bu ‘an’ olduğu anlaşılıyor.
50 yıl önce bugün iki adam Ay yüzeyinde volta atıyordu.
50 yıldırAy’da, bir gün birilerinin gidip kendilerini almasını bekleyen 12 fotoğraf makinası umutsuzca dünyaya bakıyor!..
