İki modelli ittifak…
“BU köprünün altından daha çok sular akar…”
Cümlenin sahibi CHP Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun…
Söyleme nedeni ise bugün TBMM Anayasa Komisyonu’nda ele alınacak Siyasi Partiler ve Seçim kanunlarında yapılacak değişiklik karşısında ittifak ortakları olarak nasıl bir tutum sergileyecekleri konusu.
Çünkü düzenleme Millet İttifakı ve bileşenlerinin yeni sistem ile elde edecekleri avantajı ortadan kaldırıyor.
Daha önce ittifak içindeki partiler, sepetlerine gelen milletvekillerini kendi aralarında pay ederken, yeni düzenleme bunu ortadan kaldırıyor.
Bundan böyle dağıtımın sepet dışında yapılması şartını getiriyor.
Bu da az oy alan partilerin ittifak ile kazandıkları avantajı yok ediyor.
Daha doğrusu milletvekili seçiminde ittifak sistemini ortadan kaldırıyor.
Muhalefet partileri de karşılaştıkları olumsuzluğu gidermek için yeni bir model geliştirmek için bir süredir uğraş veriyor.
Ayrıca, 6 parti liderinin hafta sonu DEVA Genel Başkanı Ali Babacan’ın ev sahipliğinde gerçekleştirecekleri zirvede ele alacakları konularda gündem ortaklaşması yapmak için de çaba gösteriyor.
DİPLOMATİK YOL HARİTASI
Bu amaçla önceki gün İYİ Parti lideri Akşener’i ziyaret eden Babacan, dün de Gelecek Partili Genel Başkanı Davutoğlu ile buluştu.
Bugün de CHP, DP ve SP liderlerini ziyaret edecek.
Babacan da bir süre önce “Seçildikten sonra neler yapacağımızı seçmenin önüne bugünden koymalıyız. Yol haritamızı belirlemeliyiz” demişti.
Ziyaretini de bu kapsamda gerçekleştirdiği ve Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem yol haritasını oluşturan heyetin yenilenmesi sonrası hedef belirlemesi yapmayı amaçladığı belirtiliyor.
Dolayısıyla bu hafta sonu yapılacak liderler zirvesinin ana gündeminde seçim yasalarına ilişkin bir madde bulunmuyor.
Tali konular kapsamında ele alınıp, üzerinde fikir jimnastiği yapılacak konular arasında gösteriliyor.
Babacan’ın dün ziyaretlerine bakıldığında aslında AB Zirvelerinde de uygulanan yöntemi kullandığı ve eski Dışişleri Bakanı olmasından da kaynaklanan bir üslup ile diplomatik tavır içinde konuşulacak konu başlıklarının önceden tayinini yapıyor olması da dikkat çekti.
Geçen zirve öncesi ilk buluşma olması nedeniyle böyle bir yol haritası belirlenmemişti.
BLOK VE LİSTE ÇALIŞMASI
Her ne kadar TBMM’de bugün ele alınacak değişiklik teklifi zirvenin konusu olmayacağı söyleniyor olsa da muhalefet partilerinin kurmayları elde kağıt kalem hangi yöntemin kendileri için avantajlı olacağının araştırmasını yapıyor.
Hemen belirteyim ki benzer hesaplar iktidar kulislerinde de söz konusu.
Cumhur İttifakı'nda da bazı illerde AK Parti ve MHP’nin ortak liste ile seçime girmesinin söz konusu olabileceğinin altı çiziliyor.
HER İLDE FARKLI PARTİYLE BLOK…
Muhalefete dönersem…
Ortak adayla seçime girmeyi getirilen düzenlemenin dayattığı konusunda hemfikirler.
Şekli konusunda ise iki farklı model uygulama planı var.
Bazı yerlerde blok, bazılarında ise liste ittifakı olarak nitelenecek bu modelin en önemli tarafı ittifaktaki her partinin karara razı olması esası üzerine kurulu.
Aslında model yerel seçimde çalıştı…
Bu kez aynı modelin tersinin uygulanması hedefleniyor.
Yani milletvekili sayısı 4 ve altında olan illerde blok liste ile seçime girmek.
Milletvekili sayısı 4 altında olan 42 il var; bunlardan Bayburt da tek milletvekiline sahip...
Milletvekili Seçim Kanunu’nun 14’üncü maddesine göre partiler illerin en az yarısında seçime katılma zorunluluğu bulunduğu için yasal bir engel de teşkil etmiyor.
Ayrıca farklı illerde farklı partinin listesinden fermuar yöntemi ile blok adaylık belirleneceği için de çok rahatlıkla yasal engel aşılmış oluyor.
Her bir ilin siyasi yapısına göre hangi parti uygun ise onun listesinden fermuar yöntemi ile blok aday gösterilmesi hedefleniyor.
Örneğin A ilinde X partisi güçlü ise onun listesinden girmeyi, B ilinde ise Y partisi güçlü ise bütün partiler onun listesinden aday gösterip, diğerlerinin o illerde aday göstermemesi esasına dayanıyor.
BÜYÜKŞEHİRDE LİSTE İTTİFAKI
Büyükşehirler için hedeflenen ise blok yerine liste ittifakına girmek.
Partilerin Hazine yardımından faydalanmasının önünü de tıkamayacak bu yöntem, büyük kentlerde partilerin hem kendi, hem de güçlü olan partinin listesinden seçime katılmayı esas koşuyor.
Örneğin A partisinin listesinden bir seçim bölgesinde girilirken, aynı seçim bölgesinde ittifakın diğer partisi B’nin listesinden de diğer bileşenlerin aday göstermesi esasına dayanıyor.
Bu uygulama geçen seçimde CHP’nin listesinden SP’nin, İYİ Parti listesinden DP’nin veya AK Parti listesinden BBP’nin aday göstermesi şeklinde gerçekleşmişti.
Dolayısıyla büyük kentlerde partiler kendi kimlikleri ile seçime girerken, karşı ittifaktan daha fazla seçmen koparacak liste birlikteliklerinin yapılması amaçlanıyor.
DAHA FAZLASINI ALABİLDİK
Millet İttifakı Cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda farklı bakmıyor, ortak aday belirleme konusundaki kararlılık sürüyor.
Nitekim dün konuştuğum, CHP’den Seyit Torun, İYİ Parti’den Cihan Paçacı ve İsmail Tatlıoğlu, SP’den Bülent Kaya, bu konudaki kararlılığın 6 partide de devam ettiğini belirtti.
Milletvekili seçimlerinde nasıl bir yöntemin uygulanacağı konusunda Torun, girişteki cümleyi söyleyip, henüz konuşmak için erken olduğunun altını çizdi ve ekledi:
“Bütün modeller vakti zamanı gelince masaya yatırılır. Şu an konuşulan modellerin hepsini geçen seçimde denedik, özellikle yerel seçimde ne denli başarılı bir uygulamada bulunabildiğimizi de gösterdik. O nedenle sorun olmaz…”
Paçacı, “İttifakın birlikteliğinde sorun arayanlar kendi içine baksın” diyerek Cumhur İttifakı'na göndermede bulundu, Tatlıoğlu da benzer şekilde ortak adayda bir sorun yaşanmasının olanaksız olduğunu belirtti.
“BÜYÜTEREK PAYLAŞALIM…”
SP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kaya ise 5 milletvekiline kadar olan yerlerde blok liste uygulamasının sorunsuz uygulanabileceğini belirtti.
“Birlikte çalışalım daha fazlasını kazanalım; büyüterek paylaşalım birinci hedefimiz” dedi.
Kaya, hafta sonu yapılacak zirvenin gündeminin bugün Babacan’ın ziyaretinde ele alınacağının altını çizip ekledi:
“Amacımız 5 yıl sürecek bir birlikteliğin yol haritasının bugünden belirlenmesi. Bunun için seçmenin önüne Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’in ötesinde, bunun ne getireceğini, nasıl bir fayda sağlayacağını da ortaya koyması lazım. Bunun yol haritasını belirlemek durumundayız…”
Babacan da bir süre önce bir grup meslektaşımla birlikte yediğimiz yemek sırasında benzer yaklaşımda bulunmuş ve hangi dönemde ne yapılacağının yol haritasının bugünden belirlenmesi gerektiğini vurgulamıştı.
Benzer yaklaşım Gelecek Partisi Genel Başkanı Davutoğlu tarafından da dile getirilmişti.
