Sandığın asıl hedefi ne?
KESİNLEŞEN bir durum var ki seçimler ister zamanında, ister öne alınmış halde gerçekleşsin, 6 Nisan’dan sonraki bir tarihte yapılacak.
TBMM Başkanı Şentop da önceki gün yaptığı açıklamada 6 Nisan’dan önce seçimin olacağına imkan vermeyeceğini söylerken, benzer bir açıklama da dün Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Uçum’dan geldi.
Her ikisi de seçimin yeni kanun ile yapılacağını kayda geçirdi…
Bu seçimin diğerlerinden ayıran özelliği ise 6 Nisan tarihinden sonra yürürlüğe girecek yeni Milletvekili Seçimi Kanunu’na göre seçimin değerlendirilecek olması.
Yani partilerin ancak liste ittifakı yapmaları halinde oylarının birlikte sayılması olası hale gelecek.
Geçen seçimde olduğu gibi kendi kimliği ile seçime girerken, oyların birlikte sayılması gibi bir durum olmayacak; her partinin oyu kendine olacak.
Bundan kurtulmanın tek yolu var.
O da seçim kanunlarının hükmü doğrultusunda 41 yerde kendi kimliği ile seçime girmesi, geri kalan seçim bölgelerinde ise ortak liste ile sandığa gitmek…
Cumhur İttifakı içinde bu yönde bir çalışmanın olduğunu AK Parti yöneticileri de inkar etmiyor; hangi seçim bölgesinde birlikte, hangilerinde ayrı girileceğine ilişkin çalışmanın olduğunu açıktan dile getiriyor.
Altılı Masa’nın bütün bileşenleri ise kendi kimliğiyle seçime gireceğini bugüne kadar açıkladı.
Ancak bunun sadece 41 yer ile sınırlı mı olacağı, liste ittifaklarının hangi partiler için geçerli olacağına yönelik bir veri yok.
Bu konuyu bugüne kadar dile getiren de sadece CHP lideri Kılıçdaroğlu oldu; 5 Ocak'ta görüşülecek olan hükümet programı ve nasıl yol ilerleneceğine ilişkin komisyonların raporunun ardından yeni bir komisyon oluşturulup bu konuları ele alması gerektiğini söyledi.
Ancak partilerdeki çalışmaların da ele alınıp birleştirilmesi hedeflenen bir komisyonun oluşturulmasına yönelik karar alınmadı.
Ancak 5 Ocak'taki toplantıda bu konunun görüşülmesi gerekiyor.
MASA’NIN HEDEFİ NEYDİ?
Asıl soru da bu aşamada başlıyor.
Çünkü Altılı Masa baştan beri uygulanacaklara yönelik çalışma yürüttü, uygulayıcılara yönelik adım atmadı.
Oysa Altılı Masa hedefini baştan bu yana Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem olarak ortaya koydu.
Ancak parlamentoda 360 ve üzerinde çoğunluğa ulaşamadığı takdirde asıl hedef olarak ortaya koyduğu sisteme geçişi olası olmayacak.
Bu durumda asıl hedefe nasıl varılacak?
Dolayısıyla sadece üzerinde tartışma yaratılan, hatta içinde fırtınalar esmesine yol açan Cumhurbaşkanı adayının kim olacağından daha çok, parlamentoda ne kadar milletvekili elde edeceği önem kazanıyor.
Bu olmadığı takdirde sistemin değişme olanağı bulunmuyor.
ÇALIŞILAN FORMÜLLER
Altılı Masa bileşenlerinin üzerinde çalıştığı formüller ise daha önce SP lideri Karamollaoğlu tarafından da dile getirilen “İttifak içi ittifak” diye de tamamlanan iki farklı liste ittifakının çatı ittifakı…
Yani üç veya 4 parti, bir partinin listesinden seçime girerken, geri kalan iki parti diğerinin listesinden girmesi…
Onların da büyük ittifakı oluşturması...
Ya da partilerin kendi aralarında anlaşarak, kanunun emrini yerine getirmek için az milletvekili çıkaran 41 ilde kendi kimliği, geri kalan büyük kentler ile 5 veya daha fazla milletvekili çıkaran bölgelerde altılı masanın ortak listesiyle seçime gitmeleri.
Partilerin hem kendi kimliği ile seçime girip, hem de liste ittifakı yapmalarına illerin milletvekili sayısı da müsaade ediyor.
Çünkü Kanun’un emri gereği kendi kimliği ile girmek için 41 yerde seçime gitmek yetiyor.
Dolayısıyla iki milletvekili çıkaran 13; üç milletvekili çıkaran 20 ve dört milletvekili çıkaran 10 ilin toplamı 43 bölgeye ulaşıyor ki bu da kendi kimliği ile az vekil çıkaran yerlerde kendi başına gitmesinde sorun üretmiyor.
Ortak liste ile gitmemeleri halinde 6’lı Masa dağınık kalacağı için uygulanan D’Hondt sistemi nedeniyle birlikte olan kazanıyor; dağınık olanlar kaybediyor.
KARAMAN ÖRNEĞİ
Saadet Partisi’nin bu konuda Karaman ili üzerinden yaptığı değerlendirme de en iyi veri olarak görülüyor.
Üç milletvekili bulunan bu ilde geçen seçim ittifak halindeki partiler kendi kimliği ile seçime girmiş olsa da oyları birlikte sayıldığı için AK Parti 2, CHP de bir milletvekili çıkarma imkanına kavuşmuştu.
Karaman’da bu seçim 6’lı Masa ortak liste ile seçime girmesi durumunda, bir vekilliği garantiliyor.
Yoksa onu da kaybediyor.
Başka illerde de benzer simülasyonlar yapıldığında birlikte olan partilerin kazancı, dağınıkların kaybı söz konusu oluyor.
Dolayısıyla seçimde Cumhurbaşkanı adayı kadar, milletvekili seçimi de önem kazanıyor.
Cumhurbaşkanlığını alanın parlamentoyu alamaması bir şey ifade ediyor, çünkü TBMM’nin değiştirme gücü bulunuyor.
Ama tersi söz konusu olduğunda, yani Cumhurbaşkanlığını kazananın TBMM’yi alamaması bir şey ifade etmiyor…
