Askeri alanları kurtaracak karar
İzmir'in ilçesi Bornova'nın Doğanlar semtinde, 135 bin metrekarelik eski askeri alan var. Bu çok değerli alan bir süre önce Milli Savunma Bakanlığı tarafından TOKİ’ye devredildi. TOKİ alanı devralır almaz, hemen satışa çıkardı.
Yapımı devam eden İzmir-İstanbul otoyolu bitişiğinde, Bornova Stadı yakınındaki Hacılarkırı'nda 135 bin metrekarelik milyarlarca lira değerindeki araziye, ticaret merkezi, AVM, rezidans, akaryakıt istasyonu ve dini tesis yapılması planlanıyordu.
Alanın sadece 20’si yeşil alan olarak ayrılıyordu, yüzde 80'ine inşaat yapılacaktı. Ki, araziyi TOKİ'den satın alan şirket ilk olarak bölgedeki ağaçları kesti.
Ancak ve ancak..
Mimarlar Odası hızla gelişen bu durumu görüp hemen hareketlendi ve "şehircilik ilkelerine aykırı" olarak nitelenen, bölgenin "Toplu İşyerleri, Ticaret, Akaryakıt + LPG Servis İstasyonu" gibi kullanımlarının dönüştürülmesine yol açan plan değişikliğine karşı dava açtı.
Oda iyi ki de hareketlendi, çünkü çabaları inanılmaz güzel bir sonuç verdi. Davayı inceleyen ve sonuçlandıran İzmir 4. İdare Mahkemesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığıtarafından hazırlanan imar planlarını tümden iptal etti.
KAMU YARARI BULUNMUYOR
Sadece iptal etmekle kalmadı, iptal gerekçelerinde çok önemli kararlar da verdi.
“İlgili düzenlemelerin yeterli ve gerekli teknik inceleme ve değerlendirmeye dayandırılmamış olması, planlama gerekçesinin teknik ve nesnel gerekçelere dayandırılmamış olması herhangi bir sorunu çözme ya da aksaklığı giderme amacı yerine kaynak yaratma arayışına dayanması, ‘Askeri Alan’ olarak varlığını sürdürmüş bir alanın Toplu İşyerleri, Ticaret, Akaryakıt +LPG Servis İstasyonu Alan gibi kullanımlarının dönüştürülmesi, dolayısıyla bir kamusal kullanımın ticari amaçlı bir özel kullanıma dönüştürülmesinin kamu yararı ilkesi ile çelişmesi, dava konusu planların üst ölçekli planlara, imar mevzuatı, şehircilik ilkeleri, planlama esasları, kamu yararı, imar planlarının bütünlüğü, genel yapısı kapsadığı alanın niteliklerine uygun olmadığı” yönünde tespit ve değerlendirmelerde bulundu.
HEPSİ İÇİN ÖRNEK OLABİLİR
Kararda ayrıca..
“Askeri alandan çıkarılan alanların ancak sosyal donatı alanı olarak değerlendirilebileceği açık biçimde hükme bağlandığı halde, dava konusu plan kapsamında bu alanda önerilen ‘Toplu İşyeri, Ticaret, Akaryakıt+LPG Servis İstasyonu Alanı’ şeklinde getirilen kullanım kararlarının mevzuatta tanımlanan sosyal altyapı alanları kapsamının dışında kalmakta olmasından ve 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı, Plan Hükümlerine ve Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’ne aykırılık taşımasından dolayı dava konusu planların şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, imar mevzuatına ve kamu yararına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır” ifadeleri yer aldı.
YEŞİL DOKUMUZ KALMADI
Mahkemenin ifadeleri ve gerekçeleri çok net. Bu karar, askeri alanların ancak sosyal donatı alanı olarak değerlendirilebileceği, asla ve asla ticari alan olarak kullanılamayacağı vurgulanıyor.
Bu yüzden de söz konusu karar, askeri alan niteliğinden çıkarılan tüm alanlara yönelik emsal teşkil edebilir ve onların beton yığınına dönüşmesinin önüne geçer.
Mimarlar Odası İzmir Şube Başkanı H. İbrahim Alpaslan ve arkadaşları ile mahkeme hakimlerini gösterdikleri hassasiyetten dolayı kutluyorum. İzmir ve diğer tüm kentlerimiz zaten yeşil fakiri. Şehirlerimiz içindeki askeri alanlar, bugün nadir yeşil dokuya sahip alanlar olarak duruyorlar. Onları da kaybetmenin ve yapılaşmaya açmanın anlamı yok. Hiç bir rant buna değmez, değmemeli..
