Yaratıcılık, sömürgecilik, seks, suç ve sanat

Heja BOZYEL / HT PAZAR

Londra'nın meşhur Trafalgar Meydanı'nın dört bir ucunda, 4 tane kaide bulunur. Bu kaidelerin 3 tanesine sanatçılar geçici olarak eserlerini yerleştirir. Kimi işler o kadar iyidir ki "Keşke hep orda kalsa" dedirtir. Genelde sonradan ne olduğu bilinmez o eserlere... Mayıs 2010'da o kaidelerin dördüncüsünde, dünyanın en büyük "şişe içindeki gemisi" vardı. Hem boş olan 4'üncü kaideyi doldurması hem de dünyanın en büyük şişe içinde gemisi olması nedeniyle çok ilgi çekti. Parmaklarımın ucuna kalkarak gözlerimi diktiğim şişenin içine girme hayalleri kurdurtacak kadar iyiydi. O zamanlarda adını aklımda tutmam gerektiğini biliyordum Yinka Shonibare MBE'nin. (Adı böyle!) O gemiyi yapan yarı Nijeryalı yarı Londralı Yinka, gemisiyle birlikte tüm yerel gazetelerdeydi. Fakat sanat camiasının Yinka ile ilk tanışması değildi o. Çünkü 2002 yılında "Gallantry and Criminal" (Centilmen ve Suçlu) adlı sergisi sanat dünyasını yerle bir etmişti. Sadece +18 seyircilerin gezebildiği sergide 4 eser bulunuyordu. 4 dev eser. Her biri gerçek insan boyutlarında fiberglas mankenlerden oluşan enstalasyonlardı bunlar. 17 ve 18'inci yüzyılda geçen seks, suç ve seyahat hikâyelerini anlatıyordu.

1962 Londra doğumlu Yinka, 3 yaşından 16 yaşına kadar Nijerya'da yaşamış. 16 yaşında okulunu tamamlamak için Londra'ya dönmüş. 18 yaşındayken omuriliğindeki bir enfeksiyon sonucunda ömür boyu engelli olmasına yol açacak bir hastalık geçirmiş. Yılmamış. "Fiziksel engelimin beynimdeki yaratıcılığa engel olmasına izin vermeyeceğim" demiş. Dünyanın en önemli galeri ve müzelerinde (Louvre dahil) eserlerinin sergilenmesi de böyle başlamış.

6 METRELİK MENDİLLER PARKTA SERGİLENECEK

Ana teması sömürgecilik olan işlerinde en çok gerçek boyutlu fiberglas mankenleri kullanıyor. Heykelleri kadar kısa film tadındaki videoları da çok konuşuluyor. "Çıplak olmayan" bütün mankenlerinin giysilerinde özel üretilen bir kumaş kullanıyor ve bu canlı renkli kumaş, Yinka'ın alametifarikası sayılıyor.

Yinka ve yeni eserleri 16 Mart-20 Nisan arasında "Pop!" başlığıyla Londra'daki Stephen Friedman Gallery'de olacak. Yinka'nın bugüne kadarki en büyük sergisi ise bugün Yorkshire Sculpture Park'ta açılıyor. Eylül'e kadar devam edecek açık hava sergisinde Yinka'nın 2002'den bugüne kadarki 30 eseri yer alacak. Ayrıca bu sergi için özel olarak yaptığı 2 "rüzgâr heykeli" var. Parkın Viktoryen havasında 6 metre yüksekliğinde iki heykel bu. Yinka'nın imzası gibi olan canlı renkli batik kumaşların devasa mendiller gibi uçuşacağı bu heykellerin de çok konuşulacağı kesin.

Oğlu da sanatçı

Yinka'nın 22 yaşında bir oğlu var. O da babası gibi yetenekli. Fakat alanı daha farklı. O, 3D çizimleri ve tasarladığı bilgisayar oyunlarıyla tanınıyor.

Geminin akıbeti

2010'da Trafalgar'daki meşhur 4'üncü kaidede sergilenen geminin akıbetini merak etmiyor musunuz? Koreli bir koleksiyoner gemiyi satın almak istedi. 350 bin İngiliz Sterlini değer biçilen gemi için Koreli koleksiyoner, bedelinin iki katı kadar ödeme yapmayı dahi teklif etti. Ancak Yinka, gemisinin sadece bir kişinin değil, herkesin görebileceği bir yerde olmasını istiyordu. Art Fund Vakfı, geminin Greenwich Müzesi'nin bahçesinde sergilenmesi için bir hareket başlattı. Vergiler, taşınması gibi masraflar derken bunun maliyetini karşılayamayacaklarını fark ettiler. Bunun üzerine bir SMS kampanyası başlattılar. Kampanyaya 70 bin kişi destek vererek her biri 5 Sterlin değerinde SMS yolladı. Bu sayede gemi Güney Kore'de zengin bir adamın bahçesinin süsü olmaktan kurtuldu ve halka açık bir müzenin bahçesine yerleşti. Bu arada Yinka, gemiyi o cam şişenin içine nasıl yerleştirdiğini asla açıklamadı.